زمردلغتنامه دهخدازمرد. [ ] (اِخ ) نام مادر الناصر لدین اﷲ احمد که زنی ترک و ام ولد بوده . رجوع به تاریخ الخلفاء ص 297 شود.
زمردلغتنامه دهخدازمرد. [ زُ م ُرْ رُ ] (معرب ، اِ) معرب «سماراگدوس » یونانی .محمدمعین آرد: یکی از سنگهای قیمتی به رنگ سبز و آن هرچه بزرگتر باشد گرانبهاتر است . قدما می پنداشتند که نظر بر زمرد چشم افعی را کور کند. (فرهنگ فارسی معین ). از سنگهای قیمتی و با رنگی سبز و زیبا است این سنگ که از سیلی
زمردگویش اصفهانی تکیه ای: zomorod طاری: zomorod طامه ای: zomorod طرقی: zomorod کشه ای: zomorod نطنزی: zomorod
زمرذلغتنامه دهخدازمرذ. [ زُ م ُرْ رُ ] (معرب ، اِ) زمرد. (ناظم الاطباء). بضَمّات و ذال ثخذ در آخر، معرب زمرد... (آنندراج ). رجوع به زمرد و المعرب جوالیقی ص 175 شود.
زمرّدفرهنگ فارسی معین(زُ مُ رُّ) [ معر - یو. ] (اِ.) یکی از سنگ های قیمتی به رنگ سبز که در جواهرسازی به کار می رود.
خاکه زمردلغتنامه دهخداخاکه زمرد. [ ک َ / ک ِ زُ م ُرْ رُ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) خرده ٔ زمرد. ذرات زمرد که از تراش قطعات زمرد بدست می آید.
خرده زمردلغتنامه دهخداخرده زمرد. [ خ ُ دَ / دِ زُ م ُرْ رُ ] (اِ مرکب )قطعات کوچک زمرد پس از تراش . خاک زمرد. خاکه زمرد.
خاکه زمردلغتنامه دهخداخاکه زمرد. [ ک َ / ک ِ زُ م ُرْ رُ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) خرده ٔ زمرد. ذرات زمرد که از تراش قطعات زمرد بدست می آید.
خرده زمردلغتنامه دهخداخرده زمرد. [ خ ُ دَ / دِ زُ م ُرْ رُ ] (اِ مرکب )قطعات کوچک زمرد پس از تراش . خاک زمرد. خاکه زمرد.
گرد زمردلغتنامه دهخداگرد زمرد. [ گ َ دِ زُ م ُرْ رُ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) کنایه از سبزه ٔ نورسته . || خط نودمیده ٔ خوبان . (برهان ) (آنندراج ) (انجمن آرا).