فتاقلغتنامه دهخدافتاق . [ ف ِ ] (ع اِ) مایه ٔ قوی که زود رساند خمیر را. (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). || آفتاب و قرن آفتاب . (منتهی الارب ) (آنندراج ). || شکافتگی ابر از شعاع آفتاب . (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). || لیف ابیض . (فهرست مخزن الادویه ). بن پوست سپید خرمابن . (اقرب الموارد) (منت
فتاکلغتنامه دهخدافتاک . [ ف ُت ْ تا ] (ع ص ، اِ) ج ِ فاتک ، دلیر.(منتهی الارب ) : روز دیگر که ترک تیغزن از مکمن افق سر برزد، تیغزنان ناپاک از فتاک اتراک مراکب گرم کردند. (جهانگشای جوینی ). رجوع به فاتک شود.
غریلغتنامه دهخداغری . [ غ ُ ] (حامص ) فتق . فتاق . دبه خایگی . بادخایگی .بادگُندی . قیلة. ادرة. غر بودن . رجوع به غُر شود.
ذوفتاقلغتنامه دهخداذوفتاق . [ ف ِ ](اِخ ) موضعی است . حرث بن حِلِّزَة الیَشْکُری گوید:فالمحیاة فالصفاح فاعلی ذی فتاق فعاذب فالوفاءفریاض القطا فاودیة الشربب فالشعبتان فالابلاء(از تاج العروس ).
خمیرترشلغتنامه دهخداخمیرترش . [ خ َ ت ُ ] (اِ مرکب )خمیرمایه . ترشه . ترشه خمیر. ترش خمیر. مایه فتاق . تَخ ّ. مایه خمیر که به خمیر زنند تا نان فطیر نشود. (یادداشت بخط مؤلف ). رجوع به تحفه ٔ حکیم مؤمن شود.
شکافتگیلغتنامه دهخداشکافتگی . [ ش ِ / ش َ ت َ / ت ِ ] (حامص ) رخنه و شکاف . (از ناظم الاطباء). انشقاق . ترک . تراک . کفتگی . کافتیدگی . ترکیدگی . غاچ . شکاف . چگونگی چیز شکافته . (یادداشت مؤلف ): فتاق ؛ شکافتگی ابر از شعاع آفتا
ترشهلغتنامه دهخداترشه . [ ت ُ / ت ُ رُ ش َ / ش ِ ] (اِ) نام میوه ای است . (برهان ) (انجمن آرا) (آنندراج ) (از ناظم الاطباء). || رستنیی باشد که تخم آنرا بعربی بزرالحماض و حب الرشاد خوانند. اگر قدری از آن تخم در خرقه بندند، و ز
ذوفتاقلغتنامه دهخداذوفتاق . [ ف ِ ](اِخ ) موضعی است . حرث بن حِلِّزَة الیَشْکُری گوید:فالمحیاة فالصفاح فاعلی ذی فتاق فعاذب فالوفاءفریاض القطا فاودیة الشربب فالشعبتان فالابلاء(از تاج العروس ).
افتاقلغتنامه دهخداافتاق . [ اِ ] (ع مص ) جای باران نارسیده را یافتن و درآمدن در آن . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). یافتن موضعی که باران به آن نرسیده . (از اقرب الموارد). || خداوند ستوران فربه گردیدن . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). فربه گردیدن ستوران کسی . (از اقرب الموا
انفتاقلغتنامه دهخداانفتاق . [ اِ ف ِ ] (ع مص ) رسیدن شتر را بیماری میان پستان و ناف که گاه مهلک باشد، یقال انفتقت الناقة. (از منتهی الارب ) (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || گشاده و شکافته شدن . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ). انشقاق . (از اقرب الموارد). از هم باز شدن . (تاج الم