مثقاللغتنامه دهخدامثقال . [ م ِ ] (اِخ ) عبدالوهاب بن محمد ازدی معروف به مثقال (متوفی در حدود 505 هَ .ق .) شاعری شوخ طبع و هجوگوست و شعرش دارای رقت و لطافت است . از وی داستانهایی نقل شده است . (از اعلام زرکلی ج 2 ص <span class
مثقاللغتنامه دهخدامثقال . [ م ِ ] (ع اِ) هم سنگ چیزی . (ترجمان القرآن ) (منتهی الارب ) (مهذب الاسماء) (ناظم الاطباء) (از محیطالمحیط). هم سنگ . مقدار. ج ، مثاقیل . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). مثقال الشی ٔ میزانه من مثله و منه : ان اﷲ لایظلم مثقال ذرة ؛ ای زنة ذرة. (از ا
مثقالفرهنگ فارسی معین(مِ) [ ع . ] (اِ.) واحدی برای وزن معادل 116 سیر. ؛ ~ی هفت صنار فرق داشتن کنایه از: بسیار متفاوت بودن ، بسیار برتر بودن .
چمثقاللغتنامه دهخداچمثقال . [ چ ُ م ِ ] (اِخ ) دهی است جزء دهستان مرکزی صومعه سرای شهرستان فومن که در 6 هزارگزی خاور صومعه سرا واقع است و راه فرعی صومعه سرا به ترکستان از وسط آن میگذرد. جلگه و مرطوب است و 786 تن سکنه دارد. آبش
متقاللغتنامه دهخدامتقال . [ م ِ ](اِ) پارچه ٔ پنبئین سفید ناکرده که مثقالی نیز گویند. (ناظم الاطباء). قسمی پارچه ٔ نخی که امروز متقال گویند و آن قماشی نزدیک به کرباس است . (یادداشت به خطمرحوم دهخدا). پارچه ٔ سفید شبیه به کرباس و لطیف تر از آن . (فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به متقالی شود.
متقاللغتنامه دهخدامتقال . [ م ُ ت َ قال ل ] (ع ص ) کم شمرنده . (آنندراج ). آن که کم و اندک می پندارد. (ناظم الاطباء).
متقایللغتنامه دهخدامتقایل . [ م ُ ت َ ی ِ ] (ع ص ) بایع و مشتری که با هم برآرند بیع را. (آنندراج ) (از منتهی الارب ). براندازنده ٔ شرط و پیمان را از قرارداد یکدیگر. (ناظم الاطباء). و رجوع به تقابل شود.
متکایللغتنامه دهخدامتکایل . [ م ُ ت َ ی ِ ] (ع ص ) کسی که معارضه میکند در دشنام و ملامت مر دیگری را. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (از فرهنگ جانسون ). || به یکدیگر پیماینده . (آنندراج ). کیل پیماینده مر همدیگر را. (ناظم الاطباء) (از فرهنگ جانسون ) (از منتهی الارب ) (از اقرب ال
مثقالیلغتنامه دهخدامثقالی . [ م ِ ] (ص نسبی ) منسوب به مثقال . رجوع به مثقال شود. || (اِ) قسمی انگور. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). نوعی از انگور که هر دانه اش کم و بیش یک مثقال باشد : بگو بسحاق وصف خوشه ٔ انگور مثقالی که بر نظم تو افشاند فلک عقد ثریا را. <p c
کچو مثقاللغتنامه دهخداکچو مثقال . [ ک َ م ِ ] (اِخ ) دهی است از دهستان پایین شهرستان اردستان . کوهستانی و معتدل . سکنه 1508 تن . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 10).
انگور مثقالیلغتنامه دهخداانگور مثقالی . [ اَ رِ م ِ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) نوعی از انگورکه دانه اش بقدر مثقال بود. (بهار عجم ) : خواجه اکنون خوش علف نبود که خوردی چون تفنگ دانه ٔ انگور مثقالی که در قنداق بود. راضی (از بهارعجم ).بگو بسحا
نیم مثقاللغتنامه دهخدانیم مثقال . [ م ِ ] (اِ مرکب ) دوازده نخود. (یادداشت مؤلف ). وزنه ای معادل دوازده نخود که نصف یک مثقال باشد، در حدود 2/5 گرام .
حب واصلیلغتنامه دهخداحب واصلی . [ ح َب ْ ب ِ ص ِ ] (اِ مرکب ) حبی است نافع خنازیر. معجون از سنبل ، سلیخة، بلسان ، عود بلسان ، اسارون ، دارچینی ، زعفران ، مصطکی ، از هر یک یک مثقال ،صبر سقوطری ، دوازده مثقال . اسطوخودوس ، تخم حنظل از هر یک پنج مثقال ، تربد هشت مثقال ، سقمونیا، چهار مثقال ، نمک هند
نارلغتنامه دهخدانار. (اِ) در اصفهان وزنی است معادل 4 مثقال ،ده نار وزنی است معادل دو سیر و نیم یعنی چهل مثقال ، و پنج نار معادل ده مثقال است . (یادداشت مؤلف ).
مثقالیلغتنامه دهخدامثقالی . [ م ِ ] (ص نسبی ) منسوب به مثقال . رجوع به مثقال شود. || (اِ) قسمی انگور. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). نوعی از انگور که هر دانه اش کم و بیش یک مثقال باشد : بگو بسحاق وصف خوشه ٔ انگور مثقالی که بر نظم تو افشاند فلک عقد ثریا را. <p c
چمثقاللغتنامه دهخداچمثقال . [ چ ُ م ِ ] (اِخ ) دهی است جزء دهستان مرکزی صومعه سرای شهرستان فومن که در 6 هزارگزی خاور صومعه سرا واقع است و راه فرعی صومعه سرا به ترکستان از وسط آن میگذرد. جلگه و مرطوب است و 786 تن سکنه دارد. آبش
کچو مثقاللغتنامه دهخداکچو مثقال . [ ک َ م ِ ] (اِخ ) دهی است از دهستان پایین شهرستان اردستان . کوهستانی و معتدل . سکنه 1508 تن . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 10).
نیم مثقاللغتنامه دهخدانیم مثقال . [ م ِ ] (اِ مرکب ) دوازده نخود. (یادداشت مؤلف ). وزنه ای معادل دوازده نخود که نصف یک مثقال باشد، در حدود 2/5 گرام .
ترازومثقاللغتنامه دهخداترازومثقال . [ ت َ م ِ ] (اِ مرکب ) ترازوئی خرد در جعبه ٔ چوبین که در آن سنگهای فلزین با جاهای مخصوص تعبیه کنند و وزنه ها غالباً دوازده مثقال تا ربع مثقال باشد، و نیز در درون آن جعبه برای قرار دادن نخود و جو و غیره جهت کشیدن جواهر و طلا و داروهای سمی و مانند آن جایی باشد.