الخلغتنامه دهخداالخ . [ اِ ل َ ] (علامت اختصاری ) تا آخر. الی آخر. رمزی است از الی آخر. مختصر الی آخره . غیره و غیرذلک . (آنندراج ). دزی گوید: در خواندن آنرا الی آخره میخوانند ولی در تداول عامه اَلِّخ گویند.
ایلخلغتنامه دهخداایلخ . (ترکی ، اِ) گله ٔ اسبان . لفظ ترکی است و از بعضی ترکان ایلخی بزیادت یاء تحتانی در آخر مسموع افتاد. (غیاث اللغات ) (آنندراج ). رجوع به ایلخی شود.
اَلَخْگویش گنابادی در گویش گنابادی یعنی نابودی ، سرنگونی ، عذاب ، این واژه گبری است و در گبری به معنای آخر الزمان میباشد.در گبری معتقد بودند آخر الزمان هر کس با مرگ او و پای نهادنش در دنیای دیگر پس از مرگ و با تناسخ در دنیای ابدی آغاز میگردد.
الخاصلغتنامه دهخداالخاص . [ اَ ] (ع اِ) ج ِ لَخص . (بحر الجواهر). در فرهنگهای معتبر دیده نشد. رجوع به لخص شود.
الخصلغتنامه دهخداالخص . [ اَ خ َ ] (ع ص ) مرد گوشت گرفته بام چشم . (منتهی الارب ) (آنندراج ). آنکه پلک بالایی چشم او گوشت گرفته باشد. (از اقرب الموارد). مؤنث آن لَخصاء. (اقرب الموارد). || مرد آماسیده اطراف چشم . (منتهی الارب ) (آنندراج ). آنکه پیرامون چشم او آماسیده باشد. (از اقرب الموارد).<
الخاءلغتنامه دهخداالخاء. [ اِ ] (ع مص ) عطا دادن . (تاج المصادر بیهقی ). مال خود بخشیدن کسی را. (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). || دارو به بینی واکردن . (تاج المصادر بیهقی ). دارو در بینی افکندن . (مصادر زوزنی ). دارو در بینی یا در گلوی کسی ریختن . (منتهی الارب ).
الخاصلغتنامه دهخداالخاص . [ اَ ] (اِخ ) دهی است از دهستان جیرستان بخش باجگیران شهرستان قوچان که در 48 هزارگزی شمال باختری باجگیران سر راه مالرو عمومی باجگیران به امیرخان قرار دارد، کوهستانی و سردسیر است . سکنه ٔ آن 327 تن شیعه
اَلَسْگویش گنابادی در گویش گنابادی یعنی ابتدا ، آغازین ، در گبری یعنی روز خلقت و ورود در دنیا (الس و الخ یعنی آغاز و پایان).
البیتلغتنامه دهخداالبیت . [ اَ ب َ ] (ع علامت اختصاری ) رمز است الی آخر البیت را چنانکه الخ ، الی آخر و الاَّیه ، الی آخر الاَّیه را.
حوث بوثلغتنامه دهخداحوث بوث . [ ح َ ث َ ب َ ث َ ] (ع ص مرکب ، از اتباع ) حَیث َبَیث َ. حَیث ِبَیث ِ. حاث ِباث ِ. حَوثاًبَوثاً. پریشان و متفرق . گویند: ترکهم حوث الخ ؛ پریشان و متفرق کرد ایشان را. (منتهی الارب ) (اقرب الموارد).
حبیبلغتنامه دهخداحبیب . [ ح َ ] (اِخ ) ابن حبیب . حاکم از طریق عمروبن زیاد از غالب از پدرش از جدش روایت کرده که پیغمبر به حسان ثابت دستور داد تا برای ابوبکر شعر بسراید، الخ . حاکم گوید:نام جد غالب که از او روایت کرده حبیب بن حبیب میباشد. عقیلی گوید: اسناد غالب مجهول است .
طاهرلغتنامه دهخداطاهر. [ هَِ ] (اِخ ) ابن اللیث . اصطخری در کتاب المسالک و الممالک گوید: پسران لیث چهار برادر بودند یعقوب و عمروو طاهر و علی ، و طاهر در جنگی که بر دربست کردند کشته شد... الخ (چ لیدن ص 245) (تاریخ سیستان حاشیه ٔ ص 19
الخاصلغتنامه دهخداالخاص . [ اَ ] (ع اِ) ج ِ لَخص . (بحر الجواهر). در فرهنگهای معتبر دیده نشد. رجوع به لخص شود.
الخصلغتنامه دهخداالخص . [ اَ خ َ ] (ع ص ) مرد گوشت گرفته بام چشم . (منتهی الارب ) (آنندراج ). آنکه پلک بالایی چشم او گوشت گرفته باشد. (از اقرب الموارد). مؤنث آن لَخصاء. (اقرب الموارد). || مرد آماسیده اطراف چشم . (منتهی الارب ) (آنندراج ). آنکه پیرامون چشم او آماسیده باشد. (از اقرب الموارد).<
الخاءلغتنامه دهخداالخاء. [ اِ ] (ع مص ) عطا دادن . (تاج المصادر بیهقی ). مال خود بخشیدن کسی را. (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). || دارو به بینی واکردن . (تاج المصادر بیهقی ). دارو در بینی افکندن . (مصادر زوزنی ). دارو در بینی یا در گلوی کسی ریختن . (منتهی الارب ).
الخاصلغتنامه دهخداالخاص . [ اَ ] (اِخ ) دهی است از دهستان جیرستان بخش باجگیران شهرستان قوچان که در 48 هزارگزی شمال باختری باجگیران سر راه مالرو عمومی باجگیران به امیرخان قرار دارد، کوهستانی و سردسیر است . سکنه ٔ آن 327 تن شیعه
الخاصلغتنامه دهخداالخاص . [ اِ ] (ع مص ) شکافته شدن پلک چشم شتر تا معلوم شود پیه دارد یا نه . این فعل بصورت مجهول استعمال میشود. اُلخِص َ البعیر (مجهولا)، فعل به اللخص فظهر نِقیُه ُ. (از اقرب الموارد). آشکار گردیدن پیه چشم شتر بنگریستن . (منتهی الارب ) (آنندراج ).
دوالخلغتنامه دهخدادوالخ .[ دَ ل ِ ] (ع اِ) ج ِ دلوخ . (منتهی الارب ). ج ِ دلوخ به معنی شتر فربه . (از آنندراج ). رجوع به دلوخ شود.
دالخلغتنامه دهخدادالخ . [ ل ِ ] (ع ص ) رجل دالخ ؛ مرد در فراخی سال درآینده . ج ، دالخون . (منتهی الارب ).
سیالخلغتنامه دهخداسیالخ . [ س َ ل ِ ] (اِ) خارخسک مانندی را گویند سه پهلو که از آهن سازند و بر سر راه دشمن و اطراف قلعه ها ریزند. (برهان ) (آنندراج ) (از فرهنگ رشیدی ) : چو با جیش هومان درآویختندسیالخ بمیدان درون ریختند. فردوسی (از آنندراج
