بوغلغتنامه دهخدابوغ . (اِ) بالاپوشی است از جامه و چرم خصوصاً. (آنندراج ). روپوش و لفافه ، ویژه لفافه ٔ چرمی و چنته . (ناظم الاطباء).
بوغلغتنامه دهخدابوغ . (اِخ ) دهی است به ترمذ. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ). دهی است به ترمذ. از آنجا است : ابوعیسی محمدبن عیسی بن سورةبن شداد بوغی . (از وفیات الاعیان ج 2 ص 59).
بوغلغتنامه دهخدابوغ . [ ب َ ] (ع مص ) غلبه کردن خون بر کسی . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از ناظم الاطباء). غلبه کردن کسی را. (از اقرب الموارد). و یقال : انک لعالم لاتباغ ؛ یعنی تو عالمی هستی که از کسی مغلوب نمیشوی ... (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد).
بوق دنده‌عقبback-up alarm/ back up alarm, back-up horn, reversing warning signal, reversing bleeperواژه‌های مصوب فرهنگستاندر برخی از خودروها، بوقی ناپیوسته که در حالت دنده‌عقب برای هشدار دادن به عابران پیاده یا دیگر رانندگان به صدا درمی‌آید
چبوقلغتنامه دهخداچبوق . [ چ ِ ] (ترکی ، اِ) آبریز و میزاب . || چپق که در آن توتون ریخته میکشند. (ناظم الاطباء). رجوع به چپق شود.
بیوکلغتنامه دهخدابیوک . [ ب ُ ] (اِ) بمعنی عروس ، امروز هم درمازندران متداول است ، چنانکه زن نوشوی کرده را گاهی بیوک ِ آقا و گاه عروس آقا گویند. (یادداشت مؤلف ).- نوبیوک ؛ نوعروس : بس عزیزم بس گرامی سال و ماه اندرین خانه بسان نوبیو
بوغاءلغتنامه دهخدابوغاء. [ ب َ ] (ع اِ) خاک نرم که مذرور ماند. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از اقرب الموارد). خاک بسیار نرم . (مهذب الاسماء) (ناظم الاطباء) : لعمرک لو لا هاشم ما تعفرت ببغدان فی بوغائها القدمان . (اقرب الموارد).- بوغاء
بوغازلغتنامه دهخدابوغاز. (اِ) بغاز. (فرهنگ فارسی معین ). مأخوذ از ترکی . به اصطلاح جغرافیایی بازوئی از دریا را گویند که واقع شده است مابین دو زمین و مرتبط میکند دو دریا را بهم . (ناظم الاطباء). گلوگاه . مضیق . ج ، بواغیز. (یادداشت بخط مؤلف ). و رجوع به بغاز شود.
بوغاضةلغتنامه دهخدابوغاضة.[ ض َ ] (ع اِ) آب قلیایی که از ریختن آب گرم بر وی رختی که پوشیده از ورقه ٔ قلیا و خاکستر باشد، فراهم می آید. تیزآب صابون پزی . ماءالراس . (دزی ج 1 ص 128).
بوغجهلغتنامه دهخدابوغجه . [ ج َ / ج ِ ] (ترکی ، اِ) بوغچه . بغچه . بقچه . (فرهنگ فارسی معین ). بوغچه . بغچه و لفافه و بسته .(ناظم الاطباء). رجوع به بقچه و بغچه و بوغچه شود.
بوغچهلغتنامه دهخدابوغچه . [ چ َ / چ ِ ] (ترکی ، اِ) بوغجه . بغچه . بقچه . رجوع به بغچه شود. (فرهنگ فارسی معین ). رجوع به بوغچه و بغچه شود.
سفیدمهرهلغتنامه دهخداسفیدمهره . [ س َ / س ِ م ُ رَ / رِ ] (اِ مرکب ) خرمهره ٔ کلان که بهندی سنگهه گویند. (غیاث ). مهره ای است که بدان کاغذ و جامه را مهره زنند و دقاقی کنند و بوغ حمام نیز میسازند و این از جمله حیوانات صدفی است و ن
چیره گشتنلغتنامه دهخداچیره گشتن . [ رَ / رِ گ َ ت َ ] (مص مرکب ) غالب آمدن . غالب شدن . پیروزی یافتن . مسلط شدن . مستولی شدن . انجاح . بوغ . تَبَوﱡغ . (منتهی الارب ). چیره گردیدن چیره شدن : دگر آز بر تو چنان چیره گشت که چشم خرد مر ت
ترمذیلغتنامه دهخداترمذی . [ ت َ م َ ] (اِخ ) محمدبن عیسی بن سورةبن موسی بن ضحاک سلمی ضریر بوغی ترمذی ،حافظ مشهور، مکنی بابی عیسی . یکی از امامانی است که در علم حدیث به آنان اقتدا کنند. کتاب جامع و علل را در نهایت اتقان تصنیف کرد چنانکه بدو مثل زنند. وی شاگرد بخاری است و نزد بعضی از شیوخ او نیز
بوقلغتنامه دهخدابوق . (ع اِ) سفیدمهره باشد و آن چیزی است که حمامها و آسیاها و هنگامه ها نوازند. (برهان ). نای است بزرگ که نوازند. ج ، ابواق و بیقان . نای مانندی که آسیابانان دمند. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (المنجد). صور. (مهذب الاسماء). کرنای . (دهار). شبور. (دهار). بوری . (زم
باکولغتنامه دهخداباکو. (اِخ ) (شهر...) به واو مجهول شهری است قریب شیروان . (غیاث اللغات ). نام شهری است بشمال ایران . (آنندراج ). شهری است به عجم . (منتهی الارب ). باکوبه . باکویه . باکی . (در تلفظ ترکان ). نام بندری در ساحل غربی دریای خزر که 237000 تن جمعیت
بوغ بندلغتنامه دهخدابوغ بند. [ب َ ] (اِ مرکب ) جامه ای که در آن چیزی بندند. (آنندراج ). پارچه ای که در آن چیزی پیچند. (ناظم الاطباء).
بوغاءلغتنامه دهخدابوغاء. [ ب َ ] (ع اِ) خاک نرم که مذرور ماند. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از اقرب الموارد). خاک بسیار نرم . (مهذب الاسماء) (ناظم الاطباء) : لعمرک لو لا هاشم ما تعفرت ببغدان فی بوغائها القدمان . (اقرب الموارد).- بوغاء
بوغازلغتنامه دهخدابوغاز. (اِ) بغاز. (فرهنگ فارسی معین ). مأخوذ از ترکی . به اصطلاح جغرافیایی بازوئی از دریا را گویند که واقع شده است مابین دو زمین و مرتبط میکند دو دریا را بهم . (ناظم الاطباء). گلوگاه . مضیق . ج ، بواغیز. (یادداشت بخط مؤلف ). و رجوع به بغاز شود.
بوغاضةلغتنامه دهخدابوغاضة.[ ض َ ] (ع اِ) آب قلیایی که از ریختن آب گرم بر وی رختی که پوشیده از ورقه ٔ قلیا و خاکستر باشد، فراهم می آید. تیزآب صابون پزی . ماءالراس . (دزی ج 1 ص 128).
بوغجهلغتنامه دهخدابوغجه . [ ج َ / ج ِ ] (ترکی ، اِ) بوغچه . بغچه . بقچه . (فرهنگ فارسی معین ). بوغچه . بغچه و لفافه و بسته .(ناظم الاطباء). رجوع به بقچه و بغچه و بوغچه شود.
تابوغلغتنامه دهخداتابوغ . (اِ) آن است که شخصی در برابر سلاطین سربرهنه کند و خم شود و گوش خود را بدست گیرد و عذر تقصیر خود را بخواهد و این قاعده در ماوراءالنهر جاریست .(برهان ). انجمن آرای ناصری پس از ذکر عبارت برهان گوید: در فرهنگها نیافتم الا در برهان رجوع به آنندراج شود کلمه ٔ مغولی است و مع
دابوغلغتنامه دهخدادابوغ . (اِ) هندوانه . خربزه ٔ هندی . خربز، به معنی هندوانه که آن را تربز گویند. (غیاث ).
ساربوغلغتنامه دهخداساربوغ . (اِ) خداوند لشکر و قبیله . رئیس طایفه در ترکی . (شعوری ج 2 ص 66) : دگر ساربوغان رستم نهاد بالجای توی ابروی نژاد .(تیمورنامه ٔ هاتفی از شعوری ).</
