بیدرلغتنامه دهخدابیدر. [ ب َ دَ ] (اِخ ) قریه ای است از قرای بخارا. (از انساب سمعانی ). شاید همان بیدره باشد. رجوع به بیدره شود.
بیدرلغتنامه دهخدابیدر. [ ب َ دَ ] (اِخ )دهی از دهستان زهان بخش قاین شهرستان بیرجند است و 300 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 9).
بیدرلغتنامه دهخدابیدر. [ ب َ دَ ] (ع اِ) خرمن . (منتهی الارب ) (دهار). انباشته ٔ گندم . (از لسان العرب ). چاش .- امثال : الحفنة تدل علی البیدر . (یادداشت مؤلف ). از قبیل مشت نمونه خروار.|| خرمنگاه . (منتهی الارب ) (مهذب الاسماء). م
بیدرلغتنامه دهخدابیدر. [ دَ ] (اِخ ) نام ولایتی بوده در هند که دارالملک دکن حساب میشده . احمدشاه بهمنی بنام خود احمدآباد ساخته دارالملک کرد و او را ولی مینامیدند و بدرویشان اخلاص و ارادت میورزیده خاصه با سید نورالدین نعمةاﷲ ولی که در کرمان میزیسته و آثار مرقد و بارگاه ماهان از جانب احمد شاه ب
چبدرلغتنامه دهخداچبدر. [ چ َ دَ ] (اِخ ) دهی است از دهستان دره صیدی بخش اشترینان شهرستان بروجرد که در 28هزارگزی جنوب خاور اشترینان ، کنار راه مالرو خشک دره واقع شده . کوهستانی و سردسیر است و 213 تن سکنه دارد. آبش از قنات . مح
بدرلغتنامه دهخدابدر. [ ب َ ] (اِخ ) غزوه ٔ معروف رسول اکرم با کفار، و اصلاً نام چاهی است میان مکه و مدینه . در جنوب غربی مدینه ، در فاصله ٔ 28 فرسنگی آن و در پایین وادی الصفراء و گویند منسوب به بدربن یخلدبن نضربن کنانه است . در همین محل است که نخستین جنگ میا
بدرلغتنامه دهخدابدر. [ ب َ ] (ع مص ) کامل و تمام گردیدن غلام . (آنندراج ): بدر الغلام بدراً؛ کامل و تمام گردید.(منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). تمام و کامل شدن همچون ماه تمام . (از ذیل اقرب الموارد). || رسیده شدن خرما. (آنندراج ): بدر التمر؛ رسیده شد خرما. (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از
بیدرالغتنامه دهخدابیدرا. [ ب َ دَ ] (اِخ ) نام یکی از قاتلان الملک الاشرف . وی ملقب به الملک القاهر است . مرحوم عباس اقبال می نویسد: الملک الاشرف (از ایلخانیان ایران ) را در سال 693 هَ . ق . سیزده نفر از امرای او و رؤسای ممالیک پدرش بقتل رساندند و مشهورترین ا
بیدردیلغتنامه دهخدابیدردی . [ دَ دی ] (حامص مرکب ) بیرنجی . بیحسی . || بیرحمی و سنگدلی .(از ناظم الاطباء). بیرحمی . شقاوت . قساوت . || مجازاً، بی عاری . بی غیرتی . بی ننگ و عاری . لاابالیگری . بی ننگی یعنی با ننگی و با عاری . (یادداشت مؤلف ). || خلاصی از درد و رنج . (ناظم الاطباء).
بیدرفشلغتنامه دهخدابیدرفش . [ دِ رَ ] (اِخ ) از پهلوانان لشکر ارجاسپ پادشاه توران که معاصر گشتاسپ و اسفندیار بود. (دایرة المعارف فارسی ). پهلوی ویدرفش (ایاتکازریران ) پهلوان لشکر ارجاسپ . رجوع به مزدیسنا ج 1 ص 287، ج <span clas
بیدرفشلغتنامه دهخدابیدرفش . [ دِ رَ ] (ص مرکب ) (از: بی + درفش = درخش ) بی تابش . بی نور. بدون درخشش . || بدون بیرق . رجوع به درفش شود.
بیدرمانلغتنامه دهخدابیدرمان . [ دَ ] (ص مرکب ) (از: بی + درمان ) بدون درمان . بی علاج و لادوا. (آنندراج ). بی چاره و لاعلاج . (ناظم الاطباء). بیچاره . غیرقابل علاج : درد بیدرمان ؛ علاج ناشدنی . مرضی لاعلاج . (یادداشت مؤلف ). درمان ناپذیر. و رجوع به درمان شود : وگر ز
مداسةلغتنامه دهخدامداسة. [ م َ س َ ] (ع اِ) خرمن جای . (منتهی الارب ). بیدر. موضع کوبیدن خرمن .(از متن اللغة). موضع دوس الطعام . (اقرب الموارد).
بریدشاهیانلغتنامه دهخدابریدشاهیان . [ ب َ ] (اِخ ) بریدشاهیه . عنوان سلسله ای از امرای مسلمان ترک نژاد در هند که از اواخر قرن نهم هجری تا سال 1028 هَ . ق . در شهر برید (بیدار یا بیدر) کمابیش فرمانروایی داشتند. مؤسس سلسله ، قاسم برید، غلام زرخرید محمدشاه سوم سیزدهم
جرنلغتنامه دهخداجرن .[ ج ُ ] (ع اِ) خرمنگاه . (منتهی الارب ). خرمنگاه گندم که در آن گندم درو میشود. (از متن اللغة). یا اینکه بیدر خرمنگاه گندم و جرن خرمنگاه خرماست . (از متن اللغة). جرین . (از متن اللغة) (از اقرب الموارد) (منتهی الارب ). || جای خرما خشک کردن . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد
بیدرالغتنامه دهخدابیدرا. [ ب َ دَ ] (اِخ ) نام یکی از قاتلان الملک الاشرف . وی ملقب به الملک القاهر است . مرحوم عباس اقبال می نویسد: الملک الاشرف (از ایلخانیان ایران ) را در سال 693 هَ . ق . سیزده نفر از امرای او و رؤسای ممالیک پدرش بقتل رساندند و مشهورترین ا
بیدردیلغتنامه دهخدابیدردی . [ دَ دی ] (حامص مرکب ) بیرنجی . بیحسی . || بیرحمی و سنگدلی .(از ناظم الاطباء). بیرحمی . شقاوت . قساوت . || مجازاً، بی عاری . بی غیرتی . بی ننگ و عاری . لاابالیگری . بی ننگی یعنی با ننگی و با عاری . (یادداشت مؤلف ). || خلاصی از درد و رنج . (ناظم الاطباء).
بیدرفشلغتنامه دهخدابیدرفش . [ دِ رَ ] (اِخ ) از پهلوانان لشکر ارجاسپ پادشاه توران که معاصر گشتاسپ و اسفندیار بود. (دایرة المعارف فارسی ). پهلوی ویدرفش (ایاتکازریران ) پهلوان لشکر ارجاسپ . رجوع به مزدیسنا ج 1 ص 287، ج <span clas
بیدرفشلغتنامه دهخدابیدرفش . [ دِ رَ ] (ص مرکب ) (از: بی + درفش = درخش ) بی تابش . بی نور. بدون درخشش . || بدون بیرق . رجوع به درفش شود.
بیدرمانلغتنامه دهخدابیدرمان . [ دَ ] (ص مرکب ) (از: بی + درمان ) بدون درمان . بی علاج و لادوا. (آنندراج ). بی چاره و لاعلاج . (ناظم الاطباء). بیچاره . غیرقابل علاج : درد بیدرمان ؛ علاج ناشدنی . مرضی لاعلاج . (یادداشت مؤلف ). درمان ناپذیر. و رجوع به درمان شود : وگر ز
ازبیدرلغتنامه دهخداازبیدر. [ ] (اِخ ) ناحیه ٔ کوچکی ملحق به صوشهری و این شهر در سنجاق قره حصار از ولایت سیواس است . (قاموس الاعلام ترکی ).
قلعه ٔ بیدرلغتنامه دهخداقلعه ٔ بیدر. [ ق َ ع َ ی ِ ب َ دَ ] (اِخ ) نام قلعه ای است بالای کوه شیراز و این از اهل زبان به تحقیق پیوسته . (آنندراج ).