خصبلغتنامه دهخداخصب . [ خ َ ] (ع اِ) شکوفه ٔ خرما. (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ). || خرمابن . || خرمابن بسیار بار. (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ) (از اقرب الموارد).
خصبلغتنامه دهخداخصب . [ خ ِ ] (ع مص ) فراخ سال و فراخ حال گردیدن . (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ) (از اقرب الموارد). || (اِمص ) فراوانی . (یادداشت بخط مؤلف ) : اگر امضای رای ملک بدان پیوندد همه در خصب و نعمت افتیم . (کلیله و دمنه ). اگر بدان تحویل ت
خصبلغتنامه دهخداخصب . [ خ ُ ] (اِ) جانب . (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ) (از اقرب الموارد). ج ، اَخصاب . || ماری است سپید و کوهی . (منتهی الارب ).
خسبلغتنامه دهخداخسب . [ خ ُ ] (اِخ ) شهری است [ بخراسان ] بر کرانه ٔ بیابان و آب ایشان از کاریز است و خواسته ٔ مردمان بیشترین چهارپای است . (حدود العالم ).
خسبلغتنامه دهخداخسب . [ خ ُ ] (نف ) خوابنده : فرشته صفت مردم هوشیارنه بسیار خسب است و بسیارخوار. سعدی (صاحبیه ).- روز خسب ؛ روز خواب .
خشبلغتنامه دهخداخشب . [ خ َ ] (ع مص ) آمیختن به چیزی . || برگزیده و جدا کردن از چیزی . (از منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ). || زدودن و صیقل دادن روی شمشیررا چندان که تاه از وی دور شود و روشن و تیز گردد. (از منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ) (از اقرب الموارد). ||
خشبلغتنامه دهخداخشب . [ خ َ ش َ ] (ع اِ) چوب درشت . (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ). ج ، خُشُب ، خُشبان ، خُشب : در دل قیصر بیم و فزع افتاده بودتا بیارند به غزنی سر او بر خشبی . منوچهری (دیوان چ دبیرسیاقی چ <span class="h
خصبهلغتنامه دهخداخصبه . [ خ َ / خ ِ ب َ ] (ع ص ) بسیارگیاه و فراخ سال . (منتهی الارب ).- ارضون خَصبَه ؛ زمینهای بسیارگیاه فراخ سال . (ناظم الاطباء).- ارضون خِصبَه ؛ زمینهای بسیارگیاه فراخ سال . (ناظم ا
خصبهلغتنامه دهخداخصبه . [ خ َ ب َ ] (ع اِ) واحد خصب یک خرمابن بسیاربار. (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ) (از اقرب الموارد).
خصبةلغتنامه دهخداخصبة. [ خ َ ص ِ ب َ ] (ع ص ) مؤنث خَصِب . بسیارگیاه . (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ) (از اقرب الموارد).
خصبهلغتنامه دهخداخصبه . [ خ َ / خ ِ ب َ ] (ع ص ) بسیارگیاه و فراخ سال . (منتهی الارب ).- ارضون خَصبَه ؛ زمینهای بسیارگیاه فراخ سال . (ناظم الاطباء).- ارضون خِصبَه ؛ زمینهای بسیارگیاه فراخ سال . (ناظم ا
خصبهلغتنامه دهخداخصبه . [ خ َ ب َ ] (ع اِ) واحد خصب یک خرمابن بسیاربار. (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ) (از اقرب الموارد).
خصبةلغتنامه دهخداخصبة. [ خ َ ص ِ ب َ ] (ع ص ) مؤنث خَصِب . بسیارگیاه . (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ) (از اقرب الموارد).
مخصبلغتنامه دهخدامخصب . [ م ُ ص ِ ] (ع ص ) جای فراخ سال و بسیارغله . (آنندراج ) (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). شهر فراخ و بسیار غله . (ناظم الاطباء). و رجوع به مخصاب شود.
اخصبلغتنامه دهخدااخصب . [ اَ ص َ ] (ع ن تف ) نعت تفضیلی از خِصب . فراخ تر. اَرْهَم . اَمرَع .- امثال :اخصب من صبیحة لیلةالظلَمة ؛ وذلک انّه اصابت النّاس ببغداد لیلة ریح جأت بما لم تأت به قطّ و ذلک فی ایّام المهدی فالقی ساجداً و هویقول
عام الخصبلغتنامه دهخداعام الخصب . [ مُل ْ خ ِ] (اِخ ) سالی که ابوجعفر منصور عبداﷲبن علی به حج شد و از بسیاری احسان و انعام که با حجازیان کرد آن سال را عام الخصب نام نهادند. (تجارب السلف ص 105).
