دردلغتنامه دهخدادرد. [ دُ ] (اِ) درده . دردی . هر کدورت که در چیزی رقیق ته نشین شود. (از غیاث ). آنچه ته نشنید از روغن و هر چیزرقیق و مایع و سایل . ناب از صفات اوست . و با لفظ خوردن و مکیدن مستعمل است . (از آنندراج ). ماده ٔ کدری که در قعر ظرف مایعات متشکل می گردد و رسوب و دار تو یعنی ماده ا
دردلغتنامه دهخدادرد. [ دَ ] (اِ) وجع. الم . تألم . هو ادراک المحسوس المنافی ، من حیث هو مناف . (یادداشت مرحوم دهخدا). درد، خبر یافتن است ازحال ناطبیعی . (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). رنج تن و رنج روح و رنج دل و آزار و وجع و الم . (ناظم الاطباء). رنج شدید عضوی یا عمومی که تحملش دشوار باشد. احساس نا
دردلغتنامه دهخدادرد. [ دَ ] (اِخ ) تخلص خواجه میر ابن خواجه محمدناصر (1133 - 1199 هَ . ق .). صوفی و از بزرگترین شعرا و از ارکان ادب اردو متولد دهلی ،از اعقاب خواجه بهاءالدین مؤسس فرقه ٔ نقشبندیه بود. وی در آغاز مانند پدر در
دریدلغتنامه دهخدادرید. [ دُ رَ ] (اِخ ) ابن صِمَّه ٔ جشمی بکری ، مکنی به ابوقرة. یکی از فرسان و شعرای عرب و از امرای سپاه کفار در غزوه ٔ حنین . و از دلاوران قبیله ٔ هوازن بشمار میرفت و رئیس بنی جشم بود و تقریباً در یک صد جنگ شرکت کرد و در هیچ کدام نگریخت . دریددر عهد اسلام نیز می زیست ولی اسل
دریدلغتنامه دهخدادرید. [ دُ رَی ْ ] (ع ص مصغر)مصغر است أدرد را مرخماً. (منتهی الارب ). به معنی تقریباً بی دندان . (ناظم الاطباء). رجوع به أدرد شود.
ذرتلغتنامه دهخداذرت . [ ذُرْ رَ ] (ع اِ) گیاهی است چون نی و آن را میوه ای به بزرگی یک و دو خیار بلفافهائی پیچیده و به درون میوه چوبی است که خوردنی نیست و بر آن دانه های بسیار منتظم و پیوسته هست هر یک چند نخودی خرد که تمام سطح را پوشیده است و آن دانه ها خوراکی باشد که برشته کنند و یا در آب پز
دردمنلغتنامه دهخدادردمن . [ دَ م َ ] (ص مرکب ) مخفف دردمند که مردم افتاده و دردناک و خاکسار باشد. (برهان ) (آنندراج ). رجوع به دردمند شود.
دردابلغتنامه دهخدادرداب . [ دَ ] (اِ) دستنبویه را گویند و آن میوه ای باشد کوچک و مدورو خوشبوی شبیه به خربزه . (برهان ). دستنبویه . (الفاظالادویة) (اختیارات بدیعی ) (از تحفه ٔ حکیم مؤمن ).
دردآرلغتنامه دهخدادردآر. [ دَ ] (نف مرکب ) دردآرنده . دردآورنده . اسم فاعل از درد آوردن . (از برهان ). چیزی که موجب درد می گردد. (ناظم الاطباء).
دردآسالغتنامه دهخدادردآسا. [ دَ ] (نف مرکب ) دردآساینده . تسکین دهنده ٔ درد و آسایش دهنده از رنج و اندوه . (ناظم الاطباء). || (ص مرکب ) مانند درد. دردگونه .
دردمنلغتنامه دهخدادردمن . [ دَ م َ ] (ص مرکب ) مخفف دردمند که مردم افتاده و دردناک و خاکسار باشد. (برهان ) (آنندراج ). رجوع به دردمند شود.
دردابلغتنامه دهخدادرداب . [ دَ ] (اِ) دستنبویه را گویند و آن میوه ای باشد کوچک و مدورو خوشبوی شبیه به خربزه . (برهان ). دستنبویه . (الفاظالادویة) (اختیارات بدیعی ) (از تحفه ٔ حکیم مؤمن ).
دردآرلغتنامه دهخدادردآر. [ دَ ] (نف مرکب ) دردآرنده . دردآورنده . اسم فاعل از درد آوردن . (از برهان ). چیزی که موجب درد می گردد. (ناظم الاطباء).
دردی آمیزلغتنامه دهخدادردی آمیز. [ دُ ] (ن مف مرکب ) آمیخته به دردی . ناصاف . ناخالص : مجوی عیش خوش از دور باژگون سپهرکه صاف این سر خم جمله دردی آمیز است .حافظ.
دردآسالغتنامه دهخدادردآسا. [ دَ ] (نف مرکب ) دردآساینده . تسکین دهنده ٔ درد و آسایش دهنده از رنج و اندوه . (ناظم الاطباء). || (ص مرکب ) مانند درد. دردگونه .
دل دردلغتنامه دهخدادل درد. [ دِ دَ ] (اِ مرکب ) درد دل . درد شکم . شکم درد. قُداد. مَغص . || شکایت . غم و اندوه .
دندان دردلغتنامه دهخدادندان درد. [ دَ دَ ] (اِ مرکب ) درد دندان . دردی که بر اثر فساد و شکستگی و جز آن عارض دندان شود. (یادداشت مؤلف ). ناراحتی و دردی که در یکی از قسمتهای اندام دندان حاصل شود. درد دندان . وجع اسنان .
حدردلغتنامه دهخداحدرد. [ ح َ رَ ] (اِخ ) ابن ابی حدردبن عمیر اسلمی ، مکنی به ابوخراش مدنی . (الاصابة قسم اول ج 1 ص 331) (قاموس الاعلام ترکی ).
پهلودردلغتنامه دهخداپهلودرد.[ پ َ دَ ] (اِ مرکب ) دردپهلو. رجوع به درد پهلو و رجوع به ذات الجنب شود.