دریدهلغتنامه دهخدادریده . [ دَدَ / دِ ] (ن مف ) چاک شده و پاره شده . (ناظم الاطباء). از هم پاره شده . به درازا پاره شده . چاک . شکافته . کفته .مخروق . منفلق . واهیة. (از منتهی الارب ) : رفت برون میر رسیده فرم پخچ شده بوق و دریده
درپیچیدهلغتنامه دهخدادرپیچیده . [ دَ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) پیچیده . ملتف . ملتفة. لفیف . (یادداشت مرحوم دهخدا).- درپیچیده شدن ؛ اندراج . تأشب . و رجوع به درپیچیدن شود.
درچیدهلغتنامه دهخدادرچیده . [ دَ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) گرد وغُند. گرداندام . مشمرالخلق . (یادداشت مرحوم دهخدا):طِمِرّ؛ اسب درچیده و گرداندام . (از منتهی الارب ).
دردحلغتنامه دهخدادردح . [ دِ دِ ] (ع ص ) حریص به چیزی . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || گنده پیر. (منتهی الارب ). عجوز. (اقرب الموارد). || پیر فانی . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). ج ، دَرادِح . (منتهی الارب ). || اشتری که دندانهایش از پیری رفته و به مغرز و حنک چسبیده باشد. (از منتهی
دردهلغتنامه دهخدادرده . [ ] (اِخ ) دهی است از دهستان ارنگه ٔ بخش کرج شهرستان تهران واقع در 24 هزارگزی شمال شرقی کرج . آب آن از چشمه سار و راه آن مالرو است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 1).
دردهلغتنامه دهخدادرده . [ ] (اِخ ) دهی است از دهستان افتر پشت کوه بخش فیروزکوه شهرستان دماوند واقع در دو هزارگزی جنوب باختری فیروزکوه با 450 تن سکنه . آب آن از رودخانه ٔ فیروزه و راه آن مالرو است . مزارع نهرآباد و اشرف آباد جزء این ده است . (از فرهنگ جغرافیای
چشم دریدهلغتنامه دهخداچشم دریده . [ چ َ / چ ِ دَ دَ/ دِ ] (ن مف مرکب ) کنایه از بی شرم و بی حیا باشد. (برهان ). چشم شوخ و شوخ چشم و بی حیا. (آنندراج ). بی حیا وگستاخ و بی شرم و بی ادب . (ناظم الاطباء) : <br
دهل دریدهلغتنامه دهخدادهل دریده . [ دُ هَُ دَ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) رسوا و بی آبرو و رسوا شده . (ناظم الاطباء). کنایه از رسواست . (انجمن آرا) (آنندراج ). کنایه از رسوا شده باشد. (برهان ). || خاموش . (از غیاث ) (از آنندراج ).
دهن دریدهلغتنامه دهخدادهن دریده . [ دَ هََ دَ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) که دهان وی دریده باشد : بر پسته که شد دهن دریده عناب ز دور لب گزیده . نظامی . || کنایه است از هرزه چانه و یاوه گوی و هرزه درای و فحاش
گوش دریدهلغتنامه دهخداگوش دریده . [ دَ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) آنکه گوش او دریده باشد. که گوش او شکافته باشد. که گوش او پاره شده باشد. || (اِ مرکب ) دف . (آنندراج ). طبلکی که کودکان بدان بازی می کنند. (ناظم الاطباء) : راه زنی می کند گوش
کون دریدهلغتنامه دهخداکون دریده . [ دَ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) کسی که کونش را به مباشرت پاره کرده باشند.پاره کون . (فرهنگ فارسی معین ). کون پاره : سخنش سربرهنه همچو تنش معنیش کون دریده همچو زنش . سنائی (حدیقه از
ندریدهلغتنامه دهخداندریده . [ ن َ دَ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) سالم . بی خرق و پارگی . دریده ناشده . مقابل دریده . رجوع به دریده شود.
چشم دریدهلغتنامه دهخداچشم دریده . [ چ َ / چ ِ دَ دَ/ دِ ] (ن مف مرکب ) کنایه از بی شرم و بی حیا باشد. (برهان ). چشم شوخ و شوخ چشم و بی حیا. (آنندراج ). بی حیا وگستاخ و بی شرم و بی ادب . (ناظم الاطباء) : <br
رند دهل دریدهلغتنامه دهخدارند دهل دریده . [ رِ دِ دُ هَُ دَ دَ / دِ ] (ترکیب وصفی ،اِ مرکب ) کنایه از کسی است که قدم از جاده ٔ شرع بیرون نهاده باشد. (برهان قاطع). کسی که از جاده ٔ شرع بیرون رفته باشد و می تواند که تحریف بود و صحیح دهن دریده به نون بجای لام باشد. (از آ
فرودریدهلغتنامه دهخدافرودریده . [ ف ُ دَ دَ /دِ ] (ن مف مرکب ) شکافته . پاره شده : تهیل ؛ ریخته و فرودریده شدن خاک و ریگ و جز آن . هیار؛ آنچه بیفتد و فرودریده شود. (منتهی الارب ). رجوع به فرودریدن شود.
دهل دریدهلغتنامه دهخدادهل دریده . [ دُ هَُ دَ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) رسوا و بی آبرو و رسوا شده . (ناظم الاطباء). کنایه از رسواست . (انجمن آرا) (آنندراج ). کنایه از رسوا شده باشد. (برهان ). || خاموش . (از غیاث ) (از آنندراج ).
دهن دریدهلغتنامه دهخدادهن دریده . [ دَ هََ دَ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) که دهان وی دریده باشد : بر پسته که شد دهن دریده عناب ز دور لب گزیده . نظامی . || کنایه است از هرزه چانه و یاوه گوی و هرزه درای و فحاش