زردهلغتنامه دهخدازرده . [ زَ دَ / دِ ] (اِ مرکب ) زردک . زرتک . (فرهنگ فارسی معین ). اسبی را گویند که زردرنگ باشد. (برهان ). اسبی را گویند که رنگ آن زرد باشد. (جهانگیری ). اسب زردرنگ . (فرهنگ رشیدی ) (انجمن آرا) (آنندراج ) (غیاث اللغات ) (از ناظم الاطباء). اس
زردهلغتنامه دهخدازرده . [ زَ دَ ] (اِخ ) دهی از دهستان طارم بالاست که در بخش شیروان شهرستان زنجان واقع است و 127 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 2).
زردهلغتنامه دهخدازرده . [ زَ دَ / دِ ] (اِخ ) کوهی است به شیراز. (منتهی الارب ). کوهی است که کان طلا در آن است و بعضی گویند کان نقره نیز در آن کوه هست . (برهان ). نام کوهی است که معدن زر و نقره است و نزدیکی شهر شیراز تپه ای است که آن را معدن زردانند و قله زرد
زردهلغتنامه دهخدازرده . [ زَ دِ ] (اِخ ) دهی از دهستان جلگه افشار دوم است که در بخش اسدآباد شهرستان همدان واقع است و 410 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).
زردهلغتنامه دهخدازرده . [ زَ دِ ] (اِخ ) دهی از دهستان کوهدشت است که در بخش طرهان شهرستان خرم آباد و بر 3هزارگزی جنوب راه خرم آباد به کوهدشت واقع است ، و 180 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج <span class="hl" dir="ltr
جیردهلغتنامه دهخداجیرده . [ دِه ْ ] (اِخ ) دهی جزء دهستان حومه ٔ بخش مرکزی شهرستان فومن . جلگه ٔ معتدل مرطوب و دارای 144 تن سکنه است . آب آن از استخر و محصول آن برنج ، توتون سیگار، چای و شغل اهالی زراعت و مکاری گری است . 6 باب
جیردهلغتنامه دهخداجیرده . [ دِه ْ ] (اِخ ) دهی جزء دهستان ماسوله ٔ بخش مرکزی شهرستان فومن . کوهستانی مرطوب ودارای 158 تن سکنه است . آب آن از چشمه و محصول آن برنج ، عسل ، لبنیات ، زغال و شغل اهالی زراعت و کسب است . راه مالرو دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج <s
جیردهلغتنامه دهخداجیرده . [ دِه ْ] (اِخ ) دهی جزء دهستان شفت بخش مرکزی شهرستان فومن . جلگه ، معتدل . دارای 607 تن سکنه است . آب آن از چشمه و استخر و محصول آن برنج ، ابریشم و شغل اهالی زراعت و مکاری گری است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج <span class="hl" dir="lt
جیردهلغتنامه دهخداجیرده . [دِه ْ ] (اِخ ) دهی جزو دهستان اشکور علیای بخش رودسرشهرستان لاهیجان . کوهستانی سردسیری و دارای 400 تن سکنه است . آب آن از چشمه و محصول آن غلات ، بنشن ، لبنیات ، عسل و شغل اهالی زراعت و گله داری است . راه مالرو و صعب العبور دارد. (از ف
زردهیلغتنامه دهخدازردهی . [ زَ دِ ] (حامص مرکب ) زر دادن . عمل زرده . زربخشی : خورشید راسخی چو تو دانند مردمان خورشید با تو کرد نیارد برابری تو زردهی به زایر و خورشید زر کندچون نام زردهی نبود نام زرگری .فرخی (دیوان چ دبیرسیاقی ص <sp
زردهشتلغتنامه دهخدازردهشت . [ زَ هَُ / هََ / هَِ ] (اِخ ) پیغمبر آتش پرستان بود. (لغت فرس اسدی چ اقبال ص 52). نام مردی است که کیش مغان را به او اعتقاد نبوت است و در زمان گشتاسب بوده . (جهانگیری
زردهشتلغتنامه دهخدازردهشت . [ زَ هَُ / هََ هَِ ] (اِخ ) نام موبد موبدان در زمان هرمزبن انوشیروان که او را هرمز مسموم ساخت . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا) : دل موبد موبدان تنگ شدرخانش ز اندیشه بی رنگ شدکه موبد بدو پاک بودش سرشت <b
زردهشتیلغتنامه دهخدازردهشتی . [ زَ هَُ / هََ / هَِ ] (ص نسبی ) زردشتی . زرتشتی . منسوب به زردشت پیامبر ایرانیان باستان : لب بیجاده گون و ناله ٔ چنگ می چون زنگ و دین زردهشتی . <p class="author"
زردهیلغتنامه دهخدازردهی . [ زَ دِ ] (حامص مرکب ) زر دادن . عمل زرده . زربخشی : خورشید راسخی چو تو دانند مردمان خورشید با تو کرد نیارد برابری تو زردهی به زایر و خورشید زر کندچون نام زردهی نبود نام زرگری .فرخی (دیوان چ دبیرسیاقی ص <sp
خالیدونلغتنامه دهخداخالیدون . (اِ) زرده چوب . زرده چاو. زرده چوبه . (فرهنگ شعوری ج 1 ص 374). رجوع به خالیدونیون شود.
زرده چاولغتنامه دهخدازرده چاو. [ زَ دِ ] (اِ مرکب ) زردچوب . زردچوبه . (ناظم الاطباء). رجوع به زردچوبه شود.
زرده چوبلغتنامه دهخدازرده چوب . [ زَ دِ ] (اِ مرکب ) چوبی که با آن رنگ زرد می کنند. || نوعی از سریش . || قطعه ٔ بزرگی از چوب درخت عشر. (ناظم الاطباء).
زرده سوارلغتنامه دهخدازرده سوار. [ زَ دِ س َ ] (اِخ ) دهی از دهستان کاکاوند که در بخش دلفان شهرستان خرم آباد واقع است و 330 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6).
زرده خانهلغتنامه دهخدازرده خانه . [ زَ دِ ن َ ] (اِخ ) دهی از دهستان دیکله است که در بخش هوراند شهرستان اهر واقع است و 390 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4).
زرده زخملغتنامه دهخدازرده زخم . [ زَ دَ / دِ زَ ] (اِ مرکب ) قوباء. ادرفن . ساری یاره . زرده . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). رجوع به زردزخم شود.
دل آزردهلغتنامه دهخدادل آزرده . [ دِ زُ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) آزرده دل . رنجیده دل . شکسته دل . محزون . ملول : در آن انجمن بود بیگانه ای غریبی دل آزرده فرزانه ای . فردوسی .چون خیزران جد هادی در کشتن و
دوزردهلغتنامه دهخدادوزرده . [ دُ زَ دَ / دِ ] (ص مرکب ) تخم دوزرده . تخم مرغ که همراه سفیده ٔ آن دو زرده باشد. بیضه ٔمرغ که دو زرده دارد. بیضه ای که دارای دو تا زرده باشد. (از یادداشت مؤلف ). بیضه که در درون ، دو زرده دارد و مرغ چون چنین بیضه آرد خداوندش آن را
پوستین به گازردهلغتنامه دهخداپوستین به گازرده . [ ب ِ زَ / زُ دِه ْ ] (نف مرکب ) کنایه است از آنکه کار را بغیر اهل سپارد،شاید جمله ای است برای تحقیر و استخفاف : تا چند که پوستین بگازر ده خرم دل آنکه پوستین دارد.انوری
خاطرآزردهلغتنامه دهخداخاطرآزرده . [ طِ زَ / زُ دَ / دِ ] (ن مف مرکب ) شخص ملول . شخص متأثر. شخصی که بی علتی او راناراحت کرده باشند یا ناراحت شده باشد : تبه گردد آن مملکت عن قریب کزو خاطرآزرده گردد