سگاللغتنامه دهخداسگال . [س ِ ] (اِ) اندیشه و فکر. (برهان ) (انجمن آرا) (آنندراج ). خیال و اندیشه . (غیاث ). اندیشه . (جهانگیری ).- بدسگال ؛ بداندیش : تو بیکاری و جان بکار اندر است سر بدسگالت به دار اندر است . ف
سگالفرهنگ فارسی عمید۱. = سگالیدن۲. سگالنده؛ اندیشنده (در ترکیب با کلمه دیگر): بدسگال، چارهسگال، نیکسگال.
بادبانک سکانشsteering sail, studding sailواژههای مصوب فرهنگستانبادبانی کوچک در جلوی شناورهای بادبانی که بیش از آنکه برای پیشرانش به کار رود، از آن برای هدایت شناور استفاده میکنند
کاسهنمد میللنگcrankshaft seal,crankshaft oil sealواژههای مصوب فرهنگستانقطعهای نفوذناپذیر برای جلوگیری از نشت روغن از اطراف میللنگ
نقشة بادبانبندیrigging plan, sail plan, sail draughtواژههای مصوب فرهنگستاننقشهای که مساحت و چگونگی چینش همة بادبانها و نیز نحوة به هم بستن آنها را نشان میدهد
سگالشلغتنامه دهخداسگالش . [س ِ ل ِ ] (اِمص ) فکر و اندیشه . (غیاث ). اندیشمندی . (شرفنامه ). فکر و اندیشه نمودن . (برهان ) : ای مج کنون تو شعر نو از برکن و بخوان از من دل و سگالش و از تو تن و زبان . رودکی .سگالش بباید به هر کار جست
سگالشگرلغتنامه دهخداسگالشگر. [ س ِ ل ِ گ َ ] (ص مرکب ) مشورت خواهنده و مشورت دهنده . (از آنندراج ). || اندیشنده .
سگالندهلغتنامه دهخداسگالنده . [ س ِ ل َ دَ / دِ ] (نف ) جوینده . خواهان : سپاهی به کردار کوچ بلوچ سگالنده جنگ و برآورده خوچ . فردوسی . || اندیشنده : سگالنده ٔ فال چون قرعه
سگالهلغتنامه دهخداسگاله . [ س َ / س ُ ل َ / ل ِ ] (اِ مرکب ) سرگین سگ . (آنندراج ) (جهانگیری ) (برهان ). فضله ٔ سگ . (رشیدی ). و این مخفف سگ گاله است یعنی فضله ٔ سگ و انداخته ٔ سگ . (رشیدی ) : یکی ب
سگالیدنلغتنامه دهخداسگالیدن . [ س ِ دَ ] (مص ) (از: سگال + یدن ، پسوند مصدری ). (از حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین ). به معنی سگالش که دشمنی و خصومت کردن . (برهان ) : این مسخره با زن بسگالید و برفتندتا جایگه قاضی با بانگ علا لا. نجیبی . ||
سگالش گرفتنلغتنامه دهخداسگالش گرفتن . [ س ِ ل ِ گ ِرِ ت َ ] (مص مرکب ) اندیشیدن . فکر کردن : برفت و همه شب سگالش گرفت که فردا ز خوردن چه سازم شگفت . فردوسی .ز بیگانه پردخت کردند جای سگالش گرفتند هرگونه رای .فردوس
سگالش جستنلغتنامه دهخداسگالش جستن .[ س ِ ل ِ ج ُ ت َ ] (مص مرکب ) مشورت کردن : سگالش نجوئیم جز با ردان خردمند و بیداردل موبدان .فردوسی .
سگالش کردنلغتنامه دهخداسگالش کردن . [ س ِ ل ِ ک َ دَ ] (مص مرکب ) رأی زدن . مشورت کردن : او مردی با عقل است و با من دوست ، بامداد بروم و با او سگالش کنم تا چه صواب بیند. (ترجمه ٔ تاریخ طبری بلعمی ). او را وزیری بود دانا از آن پدرش بر وی سگالش کرد که خود را دیوانه سازد و باه
سگالشلغتنامه دهخداسگالش . [س ِ ل ِ ] (اِمص ) فکر و اندیشه . (غیاث ). اندیشمندی . (شرفنامه ). فکر و اندیشه نمودن . (برهان ) : ای مج کنون تو شعر نو از برکن و بخوان از من دل و سگالش و از تو تن و زبان . رودکی .سگالش بباید به هر کار جست
سگالش کنانلغتنامه دهخداسگالش کنان . [ س ِ ل ِ ک ُ ] (نف مرکب ، ق مرکب ) اندیشه کننده . دراندیشه . به اندیشه . بفکر : درآمد بناورد چالش کنان به خون مخالف سگالش کنان .نظامی .
دانش سگاللغتنامه دهخدادانش سگال . [ ن ِ س ِ ] (نف مرکب ) سگالنده ٔ دانش . دانشمند : شگفتی بدان روی سوی شمال چه گوید جهاندیده دانش سگال . اسدی .بپاسخ چنین گفت دانش سگال که این گاو نزدیک من هست سال . اسدی .<b
جنگ سگاللغتنامه دهخداجنگ سگال . [ ج َ س ِ ] (نف مرکب ) مایل و شایق بجنگ . جنگجو. (ناظم الاطباء). جنگاور. (آنندراج ). آنکه ساز جنگ کند : به اقصای جهان از فزع تیغش هر روزهمی صلح سگالد دل هر جنگ سگالی .فرخی (از آنندراج ).
چاره سگاللغتنامه دهخداچاره سگال . [ رَ / رِ س ِ ] (نف مرکب ) چاره سگالنده . تدبیراندیش . مصلحت اندیش . آنکه اندیشه و تدبیر اصلاح امور کند : شاه نامش خجسته دید بفال گفت کای خیرمند چاره سگال . نظامی . ||
خلوت سگاللغتنامه دهخداخلوت سگال . [ خ َل ْ وَس ِ ] (نف مرکب ) آنکه در خلوت می اندیشد. خلوت گزین . آنکه در خلوت با خدای خود سر و سری دارد : که چندین سخنهای خلوت سگال حوالت مکن بر زبانهای لال .نظامی .
سخن سگاللغتنامه دهخداسخن سگال . [ س ُ خ َ س ِ ] (نف مرکب ) سخنگو. ناطق . سخن سرا. نغمه پرداز. آوازه خوان : بلبل که سخن سگال باشدبی گل همه سال لال باشد.نظامی .