شرفاتلغتنامه دهخداشرفات . [ ش َ / ش ُ رَ ] (ع اِ) ج ِ شرفة، به معنی کنگره ٔ قصر. (یادداشت مؤلف ) (ازاقرب الموارد). || در عبارت زیر مجازاً به معنی شاخه های بالائی درخت است : چون شرفات درخت از ثمار خالی دید عجب داشت که چندین انجیر که خور
شرفاتلغتنامه دهخداشرفات . [ ش ُ رُ ] (ع اِ) شرفات الفرس ؛ گردن اسب . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || جای برنشستن ردیف در پشت اسب . (از منتهی الارب ) (از آنندراج ) (ناظم الاطباء).
شریفاتلغتنامه دهخداشریفات . [ ش ُ رَ ] (اِخ )قبیله ای از اعراب برّ نجدند که در نواحی بندر هندیان در کنار رودخانه ٔ زیدون در زمستان و تابستان در چادرهای سیاه زندگانی کنند و در خانه ٔ گلین نشستن را عار دانند و حکومت بندر هندیان و مضافات آن را تصاحب نموده اند و معیشت آنها از زراعت دیمی و گله داری
صارفاتلغتنامه دهخداصارفات . [ رِ ] (ع ص ، اِ) ج ِ صارفة : و طاهر وعراقی بادی در سر داشتند بزرگ و بیشتر خلوتها با بوسهل زوزنی بود و صارفات (؟) او می برید و مرافعات را وی می نهاد و مصادرات او میکرد. (تاریخ بیهقی ص 87).
حبالیلغتنامه دهخداحبالی . [ ح َ لا ] (ع ص ، اِ) ج ِ حُبْلی ̍. آبستنان : و دانست که شرفات [ آمال ] در انحطاط است و حبالای امانی او در اسقاط. (جهانگشای جوینی ).
نسورلغتنامه دهخدانسور. [ ن ُ ] (ع اِ)ج ِ نسر، به معنی کرکس . رجوع به نسر شود : دو چیز بودبه رزم تو ماتم و سورهم ماتم دشمنان و هم سور نسور. یزدانی .این شهر سوری داشت که نسور بر موازاة شرفات او نرسیدندی . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص <span
شرفهلغتنامه دهخداشرفه . [ ش َ رَ / ش ُ ف َ / ف ِ ] (ع اِ) کنگره ٔ قلعه . (از ناظم الاطباء). هریک از مثلثها یا مربعهایی که نزدیک بهم در بالای قصر یا دیوار گرد قلعه و شهر بنا کنند. ج ، شَرَفات . ولی در شعر فارسی شَرفَه آمده است
ابیضلغتنامه دهخداابیض . [ اَ ی َ ] (اِخ ) یاابیض المدائن یا قصر ابیض . نامی است که عرب بقصر ساسانیان در مدائن داده اند. یاقوت گوید: او یکی از عجائب دنیا و تا زمان مکتفی برپای بود و این همان قصر است که بحتری شاعر عرب آنرا بدین گونه وصف کرده است :و لقد رابنی بنوبن عمی -بعد لین من جانبیه
ذوالشرفاتلغتنامه دهخداذوالشرفات . [ ذُش ْ ش ُ رُ ] (اِخ ) (قصر...) صاحب مجمل التواریخ والقصص گوید: ذکر ایشان که در این عهد بر دیار عرب فرمان دادند. حمزه ٔ اصفهانی در تاریخ گوید که چند مرزبان بر دیار عرب از پارسیان فرمان دادند پراکنده ، کسانی را که به یمن ذکر کرده شد و دیگر سخت ؛ بر زمین کنده و حضر
