شعوبیلغتنامه دهخداشعوبی . [ ش ُ بی ی ] (ع ص نسبی ، اِ) کسی که تازیان را حقیر شمارد و آنان را بر ایرانیان و سایر مردمان ترجیح ندهد و فضیلتی برای عرب قائل نباشد. (ناظم الاطباء). آنکه عرب را از عجم تفضیل ننهد، و آن گروه را شعوبیه گویند. (از منتهی الارب ). آنکه عرب را برعجم و سایر ملل ترجیح ننهد.
علان شعوبیلغتنامه دهخداعلان شعوبی . [ ع َل ْ لا ن ِ ش ُ ] (اِخ ) علان ورّاق . وی اصلاً ایرانی است . راویه و عارف به انساب و مثالب و منافرات بود. وی از خواص برامکه بوده و ناسخ بیت الحکمة برای رشید و مأمون و برامکه است . او راست : کتاب المیدان ، در مثالب عرب و هتک و تفضیح آنان . وی در این کتاب ، مثا
سحابی شمسی، سحابی خورشیدیsolar nebulaواژه‌های مصوب فرهنگستانسحابیای از گاز و غبار که پنج میلیارد سال پیش منظومۀ شمسی از آن پدید آمده است متـ . سحابی اولیه primeval nebula
شعابیلغتنامه دهخداشعابی . [ ش َ ع ْ عا ] (حامص ) بند زدن ظرفهای شکسته . مرمت کردن کاسه و مانند آن . بش زنی . بندزنی : عهدهای شکسته را چه طریق چاره هم توبت است و شعابی . سعدی (کلیات ، قصاید، چ فروغی ).رجوع به شَعّاب شود.
شهابیلغتنامه دهخداشهابی . [ ش ِ ] (اِخ ) احمدبن مؤید نسفی سمرقندی . مداح رکن الدین قلج طمغاج خان از ملوک خانیه ٔ ماوراءالنهر (دوره ٔ سلطنتش 488-494 هَ. ق .). گویند دارای دیوانی بوده است و در آتشکده ٔ آذر چند بیتی از قصیده ٔ ن
شهابیلغتنامه دهخداشهابی . [ ش ِ ] (اِخ ) محمودبن اسحاق سیاوشان .خطاط ایرانی در قرن دهم هجری . در حدود 993 هَ . ق . در بلخ درگذشته است . وی از شاگردان میرعلی هروی و استاد زبردست خط نستعلیق بود. سفرهایی به بخارا و سمرقند و بلخ کرد. از آثار ممتاز وی نسخه ای از دی
شعوبیانلغتنامه دهخداشعوبیان . [ ش ُ ] (اِخ ) شعوبیه . گروه شعوبی . (یادداشت مؤلف ). رجوع به ماده ٔ شعوبیه و تاریخ تمدن جرجی زیدان ج 4 ص 135 شود.
شعوبیهفرهنگ فارسی عمیددر دورۀ بنی‌امیه، گروهی از مسلمانان، به‌ویژه ایرانیان که قائل به برتری عجم بر عرب بوده و عرب را تحقیر می‌کردند.
شعوبیةلغتنامه دهخداشعوبیة. [ ش ُ بی ی َ ] (اِخ ) شعوبیه . گروه شعوبی . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). فرقه ای از مسلمانان که به تحقیر شأن عرب و اهانت بر آنان ایستادند و منشاء این فرقه موالیان و بعضی ابناء امأاند. گویند آنگاه که معاویه زیادبن ابیه را به پدر خود ابوسفیان پیوست
علان شعوبیلغتنامه دهخداعلان شعوبی . [ ع َل ْ لا ن ِ ش ُ ] (اِخ ) علان ورّاق . وی اصلاً ایرانی است . راویه و عارف به انساب و مثالب و منافرات بود. وی از خواص برامکه بوده و ناسخ بیت الحکمة برای رشید و مأمون و برامکه است . او راست : کتاب المیدان ، در مثالب عرب و هتک و تفضیح آنان . وی در این کتاب ، مثا
مرعثلغتنامه دهخدامرعث . [م ُ رَع ْ ع َ ] (اِخ ) نام شاعری . (منتهی الارب ). لقب بشاربن برد فارسی شعوبی است . (یادداشت مرحوم دهخدا).
نسائیلغتنامه دهخدانسائی . [ ن ِ ] (اِخ ) اسماعیل بن یسار، معروف به نسائی . از شعرای قرن دوم و از موالی بنی تمیم بن مرة. اصلاً از مردم فارس است . شعوبی بود و در ایران دوستی و ترجیح نهادن عجم بر عرب تعصبی به غایت داشت . از بنی تمیم برید و به آل زبیر پیوست و چون عبدالملک بن مروان به خلافت رسید با
سهللغتنامه دهخداسهل . [ س َ ] (اِخ ) ابن هارون بن رامنوی فارسی الاصل دشت میشانی ، حکیم و شاعر و فصیح و شعوبی مذهب و سخت با عرب دشمن . و کتبی بسیار در مثالب عرب نوشته . و ابوعثمان جاحظ به براعت و فصاحت و فضل او مذعن است . و از او در کتابهای خویش حکایت کند. و سهل بن هارون در خدمت مأمون و صاحب
اسدیلغتنامه دهخدااسدی . [ اَ س َ ] (اِخ ) علی بن احمد اسدی طوسی مکنی به ابی نصر. کنیه و نام و نسب او بهمین صورت در کتب تذکره آمده و اسدی در انجام کتاب الابنیة عن حقایق الادویة نام و نسب خود را همچنان نوشته است . اسدی لقب یا تخلص شعری است که در انجام همان کتاب و گرشاسبنامه خود را بدان خوانده و
شعوبیانلغتنامه دهخداشعوبیان . [ ش ُ ] (اِخ ) شعوبیه . گروه شعوبی . (یادداشت مؤلف ). رجوع به ماده ٔ شعوبیه و تاریخ تمدن جرجی زیدان ج 4 ص 135 شود.
شعوبیهفرهنگ فارسی عمیددر دورۀ بنی‌امیه، گروهی از مسلمانان، به‌ویژه ایرانیان که قائل به برتری عجم بر عرب بوده و عرب را تحقیر می‌کردند.
شعوبیةلغتنامه دهخداشعوبیة. [ ش ُ بی ی َ ] (اِخ ) شعوبیه . گروه شعوبی . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). فرقه ای از مسلمانان که به تحقیر شأن عرب و اهانت بر آنان ایستادند و منشاء این فرقه موالیان و بعضی ابناء امأاند. گویند آنگاه که معاویه زیادبن ابیه را به پدر خود ابوسفیان پیوست
بئرالشعوبیلغتنامه دهخدابئرالشعوبی . [ ب ِءْ رُش ْ ش َ ] (اِخ ) نام چاهی در شعوب از قراء یمن در حوالی سنحان . (از معجم البلدان ).
علان شعوبیلغتنامه دهخداعلان شعوبی . [ ع َل ْ لا ن ِ ش ُ ] (اِخ ) علان ورّاق . وی اصلاً ایرانی است . راویه و عارف به انساب و مثالب و منافرات بود. وی از خواص برامکه بوده و ناسخ بیت الحکمة برای رشید و مأمون و برامکه است . او راست : کتاب المیدان ، در مثالب عرب و هتک و تفضیح آنان . وی در این کتاب ، مثا
