مستنبطلغتنامه دهخدامستنبط. [ م ُ تَم ْ ب ِ ] (ع ص ) بیرون آورنده ٔ آب و علم و مانند آن . (از منتهی الارب ). || آشکارکننده واختراع کننده چیزی را که پنهان و مخفی بوده است . || استخراج کننده و درآورنده ٔ خیر و نیکی از کسی . || استخراج کننده ٔ فقه بوسیله ٔ فهم و اجتهاد خویش . (از اقرب الموارد). آنک
مستنبطلغتنامه دهخدامستنبط. [ م ُ تَم ْ ب َ ] (ع ص ، اِ) بیرون آورده شده . (غیاث ) (آنندراج ). || استنباطشده . درک شده . دریافته . رجوع به استنباط شود. || جای بیرون آوردن چیزی . (غیاث ) (آنندراج ). || در اصطلاح شعرا، نام صنعتی است ، و آن چنان بوضع رسیده که بیتی نویسد راست بعده زیر هر لفظی بیتی ن
مستنبطاتلغتنامه دهخدامستنبطات . [ م ُ تَم ْ ب َ ] (ع ص ، اِ) ج ِ مستنبط و مستنبطة. رجوع به مستنبط شود.
قیاس مستنبطالعلهلغتنامه دهخداقیاس مستنبطالعله . [ س ِ م ُ تَم ْ ب َ طُل ْ ع ِل ْ ل َ / ل ِ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) (اصطلاح منطق ) هرگاه بیانات قانونگزار در مورد قوانین موضوعه مشتمل بر علت حکم قانون باشد، بطوری که قاضی برای کشف علت حکم محتاج به اعمال تدبیر و چاره جویی ب
معتبرهلغتنامه دهخدامعتبره . [ م ُ ت َ ب َ رَ ] (ع ص )مؤنث معتبر. با اعتبار. مورد اعتماد : آنچه مسطور است از کتب معتبره ٔ این فن ّ... مستخرج و مستنبط است . (تاریخ نگارستان ). و رجوع به معتبر شود.
باشگولغتنامه دهخداباشگو. [ ] ( ) در مقام تسلیم و رضا گفته شود. و بمعنای بگیر (؟) و بگو (؟) آید. (شعوری ج 1 ص 188) : چون بدیدی جان و دل را غمزه را برهمزدی قصد کشتن کرده ای با تیغ و خنجر باشگو(؟).
چوبه ٔ بقالانلغتنامه دهخداچوبه ٔ بقالان . [ ب َ ی ِ ب َق ْ قا ] (اِخ ) ظاهراً نام محلی بوده است ببخارا مستنبط از سه عبارت ذیل از تاریخ بخارای نرشخی : و قباله ای بیرون آوردند حداول اوباره شهرستان پیوسته چوبه ٔ بقالان . (تاریخ بخارا - نرشخی ص 64). و آن مسجد را ویران کرد
اصحاب رایلغتنامه دهخدااصحاب رای . [ اَ ب ِ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) صاحبان رای .صاحبنظران . خداوندان اندیشه و رای : اصحاب رای به مدارا... گرد خصم درآیند. (کلیله و دمنه ).برند از جهان با خود اصحاب رای فرومایه ماند بحسرت بجای . سعدی .||
فقهلغتنامه دهخدافقه . [ ف ِق ْه ْ ] (ع مص ) فهمیدن چیزی را و دانستن . (منتهی الارب ). دریافتن . (ترجمان علامه ٔ جرجانی ترتیب عادل بن علی ). || (اِمص ) زیرکی . || (اصطلاح شرع ) دانش دریافت چیزی و اکثر بر علم دین استعمال کنند بسبب شرف و بزرگی آن . (منتهی الارب ). لغتی است که عبارت از فهم غرض م
مستنبطاتلغتنامه دهخدامستنبطات . [ م ُ تَم ْ ب َ ] (ع ص ، اِ) ج ِ مستنبط و مستنبطة. رجوع به مستنبط شود.