مکسلغتنامه دهخدامکس . [ م َ ](ع اِ) باج و عشر. (منتهی الارب ) (آنندراج ). باج و خراجی که راه داران می گیرند. ج ، مکوس . (ناظم الاطباء). باج . (از اقرب الموارد). مالی که از تجار در مراصد گیرند. گمرک . عوارض . باج . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : این خطاب با اصحاب مکس اس
مکسلغتنامه دهخدامکس . [ م َ ک ِ ] (اِ) به معنی باج و دستوری و راهداری و امثال آن باشد و آن را مکیس هم می گویند. (برهان ). رسوم و دستوری و باج و راهداری و مانند آن . (ناظم الاطباء). عربی است .(حاشیه ٔ برهان چ معین ). و رجوع به ماده ٔ قبل شود.
مکسلغتنامه دهخدامکس . [ م ُ ](اِخ ) موضعی است در ارمنستان از ناحیت بسفرجان به نزدیک قالیقلا. (ازمعجم البلدان ). قصبه ای است در ولایت وان ، ناحیتی است کوهستانی . (از قاموس الاعلام ترکی ).
مقصلغتنامه دهخدامقص . [ م َ ] (اِخ ) ناحیه ای به ظاهر قاهره و بدانجا در مجاعه و طاعون اول مائه هفتم تلی تخمیناً از بیست هزار جسد از مردگان کرده بوده اند. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
مقسلغتنامه دهخدامقس . [ م َ ق َ ] (ع مص ) شوریدن دل کسی . (منتهی الارب ) (آنندراج ). مقست نفسه مقسا؛ شورید دل او. (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد).
مقسلغتنامه دهخدامقس . [ م َ ] (ع مص ) در آب فرو بردن . || پرکردن خیک را. || شکستن چیزی را. || روان شدن آب . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || شعر گفتن . (منتهی الارب ) (آنندراج ): هو یمقس الشعر کیف شاء؛ ای یقوله مستعارة من المقس فی الماء. (اقرب الموارد).
مقشلغتنامه دهخدامقش . [ م ُ ق ِش ش ] (ع ص )رونده و شتاب گر. (آنندراج ) (از منتهی الارب ). آن که شتاب می کند و آن که به سرعت می رود. (ناظم الاطباء).
مقصلغتنامه دهخدامقص . [ م ِ ق َص ص ] (ع اِ) ناخن پیرای حجام . (مهذب الاسماء). ناخن بره . (زمخشری ). ناخن پیرا. (السامی فی الاسامی ). کازود. (منتهی الارب ) (آنندراج ). مقراض و کازود. ج ، مقاص . (ناظم الاطباء). مقراض و هر دو تیغه ٔ آن را مقصان ویکی از آن دو را مقص گویند. (از اقرب الموارد). قیچ
مکسرهلغتنامه دهخدامکسره . [ م ُ ک َس ْ س َ رَ ] (ع ص ) تأنیت مکسر. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). رجوع به مکسر شود. || ذراع مکسره ؛ ذراعی در ذراعی . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
مکسعلغتنامه دهخدامکسع. [ م ُ ک َس ْ س َ ] (ع ص ) مرد بی زن . (منتهی الارب ) (آنندراج ). رجل مکسع؛ مرد بی زن . (ناظم الاطباء). مردی که ازدواج نکرده باشد. (از اقرب الموارد).
مکسبةلغتنامه دهخدامکسبة. [ م َ س ِ ب َ ] (ع اِ) مکسب . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). کسب . اکتساب . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). و رجوع به مکسب (معنی دوم ) شود.
مکساللغتنامه دهخدامکسال . [ م ِ ] (ع ص ) آن زن که کار نکندو این در زنان مدح بود. ج ، مکاسیل . (مهذب الاسماء). دختر نازپرورده که از مجلس خود بیرون نرود، و هو مدح لها. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ) (از اقرب الموارد). || زن سست و کاهل . (ناظم الاطباء). || سست و کاهل . (از اقرب الموارد)
مکسرهلغتنامه دهخدامکسره . [ م ُ ک َس ْ س َ رَ ] (ع ص ) تأنیت مکسر. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). رجوع به مکسر شود. || ذراع مکسره ؛ ذراعی در ذراعی . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
مکسعلغتنامه دهخدامکسع. [ م ُ ک َس ْ س َ ] (ع ص ) مرد بی زن . (منتهی الارب ) (آنندراج ). رجل مکسع؛ مرد بی زن . (ناظم الاطباء). مردی که ازدواج نکرده باشد. (از اقرب الموارد).
مکسبةلغتنامه دهخدامکسبة. [ م َ س ِ ب َ ] (ع اِ) مکسب . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). کسب . اکتساب . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). و رجوع به مکسب (معنی دوم ) شود.
مکساللغتنامه دهخدامکسال . [ م ِ ] (ع ص ) آن زن که کار نکندو این در زنان مدح بود. ج ، مکاسیل . (مهذب الاسماء). دختر نازپرورده که از مجلس خود بیرون نرود، و هو مدح لها. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ) (از اقرب الموارد). || زن سست و کاهل . (ناظم الاطباء). || سست و کاهل . (از اقرب الموارد)
