ناخنهلغتنامه دهخداناخنه . [ خ ُ ن َ / ن ِ ] (اِ) ظفر. ظَفَرَه . (مهذب الاسماء). مرضی است از امراض چشم و آن گوشتی باشد که در گوشه ٔ چشم بهم میرسد و بتدریج تمام چشم را می گیرد. گویند از نگاه کردن به ستاره ٔ سهیل آن کوفت برطرف می شود. و آنچه در چشم آدمی بهم میرسد
نوخنهلغتنامه دهخدانوخنه . [ ن َ/ نُو خ َ ن َ / ن ِ ] (اِ) مهربانی و نیکوکاری . (ناظم الاطباء). نیز رجوع به فرهنگ شعوری ج 2 ص 396 شود.
ناخنه دارلغتنامه دهخداناخنه دار. [ خ ُ ن َ / ن ِ ] (نف مرکب ) که به ناخنه مبتلاست . که در چشم ناخنه دارد. || چشمی که ناخنه دارد. چشمی که مبتلا به مرض ناخنه است : چشم شرع از شماست ناخنه داربر سر ناخنه سبل منهید.
ناخنه برداشتنلغتنامه دهخداناخنه برداشتن . [ خ ُ ن َ / ن ِ ب َ ت َ ] (مص مرکب ) بریدن ناخنه ٔ چشم : یکیت روی ببینم چنانکه خرسی رابگاه ناخنه برداشتن لویشه کنی . ؟ (از لغت نامه ٔ اسدی ص 479<
ناخنه چشملغتنامه دهخداناخنه چشم . [ خ ُ ن َ / ن ِ چ َ / چ ِ ] (ص مرکب ) آن که در چشم ناخنه دارد. مظفور. رجوع به ناخنه دار شود.
ناخنه دارلغتنامه دهخداناخنه دار. [ خ ُ ن َ / ن ِ ] (نف مرکب ) که به ناخنه مبتلاست . که در چشم ناخنه دارد. || چشمی که ناخنه دارد. چشمی که مبتلا به مرض ناخنه است : چشم شرع از شماست ناخنه داربر سر ناخنه سبل منهید.
ناخنه برداشتنلغتنامه دهخداناخنه برداشتن . [ خ ُ ن َ / ن ِ ب َ ت َ ] (مص مرکب ) بریدن ناخنه ٔ چشم : یکیت روی ببینم چنانکه خرسی رابگاه ناخنه برداشتن لویشه کنی . ؟ (از لغت نامه ٔ اسدی ص 479<
ناخنه چشملغتنامه دهخداناخنه چشم . [ خ ُ ن َ / ن ِ چ َ / چ ِ ] (ص مرکب ) آن که در چشم ناخنه دارد. مظفور. رجوع به ناخنه دار شود.
ناخنه ٔ چشم شبلغتنامه دهخداناخنه ٔ چشم شب . [ خ ُ ن َ / ن ِ ی ِ چ َ / چ ِ م ِ ش َ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) کنایه از ماه نو است که هلال باشد. (برهان قاطع) (آنندراج ). ماه نو. هلال . (ناظم الاطباء). ماه نو که او را طاس زرین نیز گویند.
ظفرهفرهنگ فارسی عمیدگوشت یا پوستی زائد که در گوشۀ چشم پدید آید و بهتدریج سبب نابینایی شود؛ ناخنۀ چشم.
مظفورلغتنامه دهخدامظفور. [ م َ ] (ع ص ) مردی که در چشم او ناخنه باشد. (منتهی الارب ). مبتلا به ظفره و ناخنک چشم . || آنکه بر وی پیروزمند شده باشند. || گم شده ای که پیدا شده باشد. (ناظم الاطباء).
ظفرلغتنامه دهخداظفر. [ ظَ ] (ع مص ) فروبردن ناخن را در رخسار کسی . || ظفر عین ؛ ناخنه برآوردن چشم . || ماظفرتک عینی منذ زمان ؛ دیری است که ترا ندیده ام . || (اِخ ) نام مردی است .
ظفرةلغتنامه دهخداظفرة. [ ظَ ف َ رَ ] (ع اِ) ناخنه ٔ چشم . علتی در چشم . پرده ای است که از ماق (گوشه ٔ انسی چشم ) به سفیدی تا سیاهی چشم کشیده شود. صاحب کشاف اصطلاحات الفنون گوید: ناخنه و آن عبارت است از زیاده ٔ عصبیه ای که درگوشه های چشم پیدا شده ، و چندان مدّ و بسط پیدا کند که سیاهی چشم را اح
ناخنه دارلغتنامه دهخداناخنه دار. [ خ ُ ن َ / ن ِ ] (نف مرکب ) که به ناخنه مبتلاست . که در چشم ناخنه دارد. || چشمی که ناخنه دارد. چشمی که مبتلا به مرض ناخنه است : چشم شرع از شماست ناخنه داربر سر ناخنه سبل منهید.
ناخنه برداشتنلغتنامه دهخداناخنه برداشتن . [ خ ُ ن َ / ن ِ ب َ ت َ ] (مص مرکب ) بریدن ناخنه ٔ چشم : یکیت روی ببینم چنانکه خرسی رابگاه ناخنه برداشتن لویشه کنی . ؟ (از لغت نامه ٔ اسدی ص 479<
ناخنه چشملغتنامه دهخداناخنه چشم . [ خ ُ ن َ / ن ِ چ َ / چ ِ ] (ص مرکب ) آن که در چشم ناخنه دارد. مظفور. رجوع به ناخنه دار شود.
ناخنه ٔ چشم شبلغتنامه دهخداناخنه ٔ چشم شب . [ خ ُ ن َ / ن ِ ی ِ چ َ / چ ِ م ِ ش َ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) کنایه از ماه نو است که هلال باشد. (برهان قاطع) (آنندراج ). ماه نو. هلال . (ناظم الاطباء). ماه نو که او را طاس زرین نیز گویند.