نظام

nezām

معنی

۱. دستگاه سیاسی؛ حکومت: نظام شاهنشاهی.
۲. اصول و قواعدی که چیزی بر اساس آن‌ها نهاده شده است: نظام آموزشی.
۳. سپاه؛ ارتش.
۴. (اسم مصدر) آراستگی؛ نظم.
۵. [قدیمی] نظم؛ شعر.

مترادف

۱. انتظام، انضباط، دیسیپلین
۲. آراستگی، ترتیب، روش، سامان، نظم
۳. ارتش، سربازی
۴. رژیم

برابر پارسی

دستگاه، سازگان، سامانه

جست‌وجوی دقیق

نظام

لغت‌نامه دهخدا

نظام . [ ن ِ ] (ع اِ) رشته ٔ مروارید و جز آن . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). رشته ٔ جواهر. (غیاث اللغات ). رشته ای که لؤلؤ و جز آن را بدان درکشند. (از متن اللغة) (از اقرب الموارد) (از المنجد). ج ،نُظُم . || واسطه ٔ نظم و آراستگی . (یادداشت مؤلف ). || آنچه امر ب

نظام

لغت‌نامه دهخدا

نظام . [ ن َظْ ظا ] (اِخ ) ابراهیم بن سیاربن هانی بلخی بصری ، مکنی به ابواسحاق و مشهور به نظام . از اعاظم دانشمندان عهد بنی عباس و از اجله ٔ علمای معتزله است در علم کلام و طبیعیات والهیات تبحر داشت ، و در عهد خلافت مأمون و معتصم شهرتی فوق العاده یافت ، فرقه ٔ نظامیه بدو منسو

نظام

لغت‌نامه دهخدا

نظام . [ ن َظْ ظا ] (ع ص ) مروارید به رشته درکشنده . (منتهی الارب ) (آنندراج ). نعت فاعلی است . رجوع به نظم شود : گوهر مدح ترا دست هنر نظام است حُله ٔ شکر ترا طبع خرد نساج است . مسعودسعد.مر لؤلؤ عقل و در دانش را<

نظام

لغت‌نامه دهخدا

نظام . [ ن ِ ] (اِخ ) نصیرالدین ابوتوبه متخلص به نظام است . (قاموس الاعلام ترکی ج 6). رجوع به نصیرالدین شود.

نظام

لغت‌نامه دهخدا

نظام . [ ن ِ] (اِخ ) (شیخ ...) از فقهای هندوستان است و به سال 1067 به فرمان عالمگیر پادشاه کتاب فتاوی عالمگیری رابه نام او تألیف کرد. (از قاموس الاعلام ترکی ج 6).

جست‌وجوی هم‌آوا

نظام بطلمیوسی (نجوم)

دیکشنری فارسی به انگلیسی

Ptolemaic system

نجام

لغت‌نامه دهخدا

نجام . [ ن َج ْ جا ] (ع ص )آنکه بشناسد وقت و گردش ستارگان را. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). متنجم . آنکه نظر کند در ستارگان و بسنجد وقت و گردش آنها را تا بدان وسیله به احوال عالم پی برد. (از المنجد).

نظائم

لغت‌نامه دهخدا

نظائم . [ ن َ ءِ ] (ع اِ) گروه ها و حلقه های ریسمان . قسمتهایی از ریسمان که محکم کنند و بندند. شکائک الحبل . (از متن اللغة). و خلله . (اقرب الموارد).

نزام

گویش مازنی

شلوار

حسام نظام

لغت‌نامه دهخدا

حسام نظام . [ ح ُ ن ِ ] (اِخ ) اولین فرماندار حکومت مشروطه ٔ ایران در مراغه بوده است . رجوع به تاریخ مشروطه ٔ ایران کسروی چ 4 امیرکبیر ص 816 شود.

جست‌وجوی مشابه

نظامی

لغت‌نامه دهخدا

نظامی . [ ن َظْ ظا ] (ص نسبی ) منسوب است به نظام . عنوان طایفه ای از معتزله که اصحاب ابراهیم نظام معتزلی اند. رجوع به نظام شود.

نظامی

لغت‌نامه دهخدا

نظامی . [ ن ِ ] (اِخ ) حسن نیشابوری ملقب به تاج الدین . مؤلف کتاب تاج المآثر است . (از لباب الالباب چ نفیسی ص 665) (تاریخ مغول ، اقبال ، ص 546).

نظامیه

لغت‌نامه دهخدا

نظامیه . [ ن ِ می ی ِ ] (اِخ ) دهی است از دهستان بالارخ بخش کدکن شهرستان تربت حیدریه . در 3هزارگزی مشرق کدکن ، در دامنه ٔ معتدل هوائی واقع است و 155نفر سکنه دارد. آبش از قنات تأمین می شود. محصولش غلات و بنشن

نظامی

لغت‌نامه دهخدا

نظامی . [ ن ِ ] (اِخ ) دهی است از دهستان سرخه بخش مرکزی شهرستان سمنان در 24 هزارگزی جنوب غربی سمنان و 4 هزارگزی جنوب راه سمنان به تهران ، در جلگه ٔ معتدل هوائی واقع است و 150

نظامیه

لغت‌نامه دهخدا

نظامیه . [ ن َظْ ظا می ی َ ] (اِخ ) نام فرقه ای است از معتزله که پیروان ابراهیم نظام اند. رجوع به نظام ابراهیم شود.

جست‌وجوی متن

نویسه‌گردانی

transliteration 1

واژه‌های مصوب فرهنگستان

تبدیل صورت‌های نوشتاری از یک نظام خطی به یک نظام خطی دیگر

نویسه‌گردانی‌شده

transliteration 2

واژه‌های مصوب فرهنگستان

صورت تبدیل‌شدۀ صورت‌های نوشتاری یک نظام خطی به نظام خطی دیگر

cosmoses

دیکشنری انگلیسی به فارسی

کیهان، عالم، نظام عالم وجود، گیتی و نظام ان

cosmos

دیکشنری انگلیسی به فارسی

کیهان، عالم، نظام عالم وجود، گیتی و نظام ان

شاهسوار

واژه‌نامه آزاد

فرمانده سواره نظام، سواره نظام بی باک و قدرتمند

جست‌وجوی هم‌آغاز

نظام الدین سهیلی

لغت‌نامه دهخدا

نظام الدین سهیلی . [ ن ِ مُدْ دی ن ِ س ُ هََ ] (اِخ ) احمد (شیخ ). رجوع به نظام الدین احمد و نیز رجوع به فرهنگ آنندراج ذیل نظام الدین شود.

نظام قمری

لغت‌نامه دهخدا

نظام قمری .[ ن ِ م ِ ق ُ ] (اِخ ) رجوع به نظام الدین قمری شود.

نظامی

لغت‌نامه دهخدا

نظامی . [ ن َظْ ظا ] (ص نسبی ) منسوب است به نظام . عنوان طایفه ای از معتزله که اصحاب ابراهیم نظام معتزلی اند. رجوع به نظام شود.

نظامی

لغت‌نامه دهخدا

نظامی . [ ن ِ ] (اِخ ) حسن نیشابوری ملقب به تاج الدین . مؤلف کتاب تاج المآثر است . (از لباب الالباب چ نفیسی ص 665) (تاریخ مغول ، اقبال ، ص 546).

نظامیه

لغت‌نامه دهخدا

نظامیه . [ ن ِ می ی ِ ] (اِخ ) دهی است از دهستان بالارخ بخش کدکن شهرستان تربت حیدریه . در 3هزارگزی مشرق کدکن ، در دامنه ٔ معتدل هوائی واقع است و 155نفر سکنه دارد. آبش از قنات تأمین می شود. محصولش غلات و بنشن

جست‌وجوی هم‌قافیه

حسام نظام

لغت‌نامه دهخدا

حسام نظام . [ ح ُ ن ِ ] (اِخ ) اولین فرماندار حکومت مشروطه ٔ ایران در مراغه بوده است . رجوع به تاریخ مشروطه ٔ ایران کسروی چ 4 امیرکبیر ص 816 شود.

پیاده نظام

لغت‌نامه دهخدا

پیاده نظام . [ دَ / دِ ن ِ ] (اِ مرکب )پیاده ٔ سپاهی . مقابل سواره نظام . سپاهیان پیاده ٔ منظم . لشکریان بی مرکب : پیاده نظام عروس میدان جنگ است .

خانقاه مولانا نظام

لغت‌نامه دهخدا

خانقاه مولانا نظام . [ ن َ / ن ِ هَِ م َ / مُو ن ِ ] (اِخ ) نام موضعی بوده است در هرات و ملاشهاب نام در آن میزیسته است . (از مجالس النفایس امیرعلیشیر نوایی ص 70).

خواجه نظام

لغت‌نامه دهخدا

خواجه نظام . [ خوا / خا ج َ / ج ِ ن ِ ] (اِخ ) دهی است از دهستان حومه ٔ شهرستان بم ، این دهکده در جلگه قرار دارد با هوای گرم ، آب آن از رودخانه و قنات و محصول آن غلات و پنبه و خرما و شغل اهالی زراعت و راه فرع

خواجه نظام

لغت‌نامه دهخدا

خواجه نظام . [ خوا / خا ج َ / ج ِ ن ِ ] (اِخ ) رجوع به نظام الملک وزیر ملکشاه سلجوقی شود : وآن ملک را که بد ملکشه نام بود دین پروری چو خواجه نظام .نظامی .

ترجمه مقاله