چرتکهلغتنامه دهخداچرتکه . [ چ ُ ک َ / ک ِ ] (روسی ، اِ) چرتگه . آلتی برای جمع و تفریق اعداد و ارقام . از روسی چتکا ؛ آلتی مرکب از چهارچوبی مستطیل شکل که در میان دو ضلع اطول آن ده ردیف سیم نصب است و هر سیم از درون ده مهره ٔ چوبی گذشته است ، مهره های دهگانه ٔ هر
چرتکهفرهنگ فارسی عمیدچهارچوبۀ کوچکی که دارای چند رشته مهرههای چوبی بهسیمکشیده است و در حساب کردن برای عمل جمعوتفریق بهکار میرود.
رتقةلغتنامه دهخدارتقة. [ رَ ت َ ق َ ] (ع اِ) پایه . پایگاه . ج ، رَتَق . (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (آنندراج ). || ج ِ راتق . (ناظم الاطباء). رجوع به راتق شود. || گشادگی میان انگشتان . (از اقرب الموارد).
پرتکیلغتنامه دهخداپرتکی . [پ َ ت َ ] (ص ، ق ) در تداول عوام ، بی تعقل . بی اندیشه .- پرتکی گفتن ؛ پرتکی جواب دادن .
چرتگهلغتنامه دهخداچرتگه . [ چ ُ گ َ / گ ِ ] (روسی ، اِ) چرتکه . چتکه ، در تداول عامه . آلتی چوبین برای جمع و تفریق حساب . رجوع به چرتکه شود.