گرده بانلغتنامه دهخداگرده بان . [ گ ِدَ / دِ ] (ص مرکب ) نگهبان ، چه گرده بمعنی نگاه هم آمده است . (برهان ) (آنندراج ). جردبان معرب گرده بان است . (منتهی الارب ). || بخیل . ممسک . لئیم .
رده ردهلغتنامه دهخدارده رده . [ رَ دَ / دِ رَ دَ / دِ] (ق مرکب ) صف صف . (از لغت فرس اسدی نسخه ٔ خطی کتابخانه ٔ نخجوانی ). رجارج . (یادداشت مؤلف ) : زیبا نهاده مجلس و خالی گزیده جای ساز وشراب پیش
پیردهلغتنامه دهخداپیرده . [ دِه ْ ] (اِخ ) سرده . موضعی به کلارستاق مازندران . (سفرنامه ٔ رابینو ص 108 بخش انگلیسی ).
پیردهلغتنامه دهخداپیرده . [ دِه ْ ] (اِخ ) دهی جزء بخش مرکزی شهرستان فومن واقع در 3 هزارگزی خاور فومن کنار راه فرعی فومن به شفت . جلگه ، معتدل ، مرطوب دارای 192 تن سکنه . آب آن از رودخانه ٔ شاخ رز، محصول آنجا برنج ، توتون سیگا
پیردهلغتنامه دهخداپیرده . [ دِه ْ ] (اِخ ) دهی جزء دهستان بخش مرکزی شهرستان رشت . واقع در 9 هزارگزی شمال رشت و 2 هزارگزی شمال خاور پیربازار. جلگه ، معتدل ، مرطوب . دارای 243 تن سکنه . آب آن از
جردبیللغتنامه دهخداجردبیل . [ ج َ دَ ] (ع اِ) به معنی جردبان است یعنی گرده بان و نگهبان نان . (منتهی الارب ). لغتی است در جردبان . (ازمتن اللغة). رجوع به جردبان شود.
جردبانلغتنامه دهخداجردبان . [ ج َ دَ ] (معرب ، ص ، اِ) معرب گرده بان یعنی نگاهبان نان . (منتهی الارب ) (از متن اللغة) (المعرب جوالیقی ). نگاهبان گرده آن که دست بر سر طعام نهد تا کسی نخورد. (آنندراج ) (از المعرب جوالیقی ) : اذاماکنت فی قوم شهاوی فلاتجعل شمالک جردب
گردهفرهنگ فارسی عمید۱. گردمانند؛ شبیه گرد.۲. (زیست‌شناسی) سلول‌های نر گیاه؛ دانه‌های ریز که در بساک گیاه وجود دارد؛ گرد نرِ گل.
گردهفرهنگ فارسی عمید۱. هرچیز گرد و مدور، مانند نان گرد: گردۀ نان.۲. طرح نقاشی.۳. نقشه یا تصویر یا نوشته‌ای که از روی آن نقشه و تصویر یا نوشتۀ دیگری کپی کنند.⟨ گرده برداشتن: (مصدر متعدی) طرح کردن یا کپی برداشتن از روی تصویر یا نوشته‌ای.⟨ گردهٴ گردون: [قدیمی، مجاز] آفتاب و ماه
گردهلغتنامه دهخداگرده . [ گ َ دَ / دِ ] (اِ) (از: گرد (به فتح ) + ه ، پسوند نسبت ). (حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین ). خاکه ٔ نقاشان باشد و آن زغال سوده است که در پارچه بسته اند و بر کاغذهای سوزن زده طراحی کرده مالند تا از آن طرح و نقش بجای دیگر نشیند و آن کاغذ سو
گردهلغتنامه دهخداگرده . [ گ ِ دَ / دِ ] (اِ) هر چیز مدور گرد. || پارچه ٔ زرد مدوری که یهودان بر کتف جامه ٔ خود دوزند بجهت امتیاز از مسلمانان خصوصاً و آن را به عربی غیار خوانند. (برهان ) (آنندراج ) : گرده بر دوش راهب دیرم حلقه د
خلوگردهلغتنامه دهخداخلوگرده . [ خ ُ گ ُ دَ / دِ ] (اِ مرکب ) نوعی از آلوی بزرگ باشد و بعضی گویند میوه ای است شبیه شفتالو. (برهان قاطع) (از ناظم الاطباء).
روس انگردهلغتنامه دهخداروس انگرده . [ اَ گ ُ دَ / دِ ] (اِ) مخفف روپاس انگرده . (از حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین ). روباه تربک است که سگ انگور باشد چه روس بمعنی روباه و انگرده دانه ٔ انگور را گویند. (برهان قاطع) (از انجمن آرا) (از آنندراج ). عنب الثعلب . (برهان قاطع)
سنگ گردهلغتنامه دهخداسنگ گرده . [ س َ گ ِ گ ُ دَ / دِ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) حصاة کلیه ؛ رمل کلیه . رجوع به سنگ کلیه شود.
کاغذ گردهلغتنامه دهخداکاغذ گرده . [ غ َ ذِ گ َ دَ / دِ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب )کاغذ سوزن . کاغذ سوزن زده . رجوع به کاغذ سوزن شود.
نیم گردهلغتنامه دهخدانیم گرده . [ گ ِ دَ /دِ ] (اِ مرکب ) نیمی از یک گرده نان . کنایه از لقمه ای . نیم نانی . قوتی مختصر. نواله ای اندک : به نیم گرده بروبی به ریش بیست کنشت به صد کلیچه سبال تو شوله روب نرفت .ع
