ترکیب بند

شعری مرکب از چند بند در بحر موافق و قافیه‌های مختلف که بعد از هر بند یک بیت با قافیۀ جداگانه می‌آورند، مانند ترجیع‌بند، لکن در ترکیب‌بند آن بیت تکرار نمی‌شود و هر بار بیتی با قافیۀ دیگر می‌آورند برخلاف ترجیع‌بند که همان یک بیت تکرار می‌شود، مانند این شعر: دوستان شرح پریشانی من گوش کنید / قصۀ بی‌سر‌وسامانی من گوش کنید ـ داستان غم پنهانی من گوش کنید / گفتگوی من و حیرانی من گوش کنید ـ شرح این آتش جان‌سوز نگفتن تا کی / سوختم سوختم این سوز نهفتن تا کی ـ روزگاری من و دل ساکن کویی بودیم / تابع خوی بت عربده‌جویی بودیم ـ عقل و دین باخته دیوانۀ رویی بودیم / بستۀ سلسلۀ سلسله‌مویی بودیم ـ کس در آن سلسله غیر از من و دل بند نبود / یک گرفتار از این جمله که هستند نبود (وحشی: ۲۴۱).