رمانتیک
لغت‌نامه دهخدا
رمانتیک . [ رُ ] (فرانسوی ، ص ) از کلمه ٔ رمان فرانسوی و مراد سبکی است در نویسندگی که مربوط به مسیحیت و ادبیات قرون وسطی و مخالف مکتب کلاسیک قدیم است . در این سبک نویسنده در بیان تخیلات و تجسم افکار خود آزادی کامل دارد. (از فرهنگ وبستر). کلمه ٔ رمانتیک که ازقرن هفدهم در انگلستان در مورد تعبیرات شاعرانه به کار می رفت از سال 1676م . وارد فرانسه شد و مدتی مترادف با Pittoresque (خیال انگیز) و Romanesque (افسانه ای ) به کار برده می شد و تا سال 1775 به معنی امروزی به کار نرفت . در آن تاریخ کلاسیکها که بازارشان از رونق افتاده بود این کلمه را برای ریشخند کردن طرفداران رمانتیسم به کار می بردند. اما نویسندگان جدید این کلمه را قبول کردند و آن را با کمال افتخار بر زبان راندند. رمانتیسم که از اواخر قرن هیجدهم در انگلستان به وجود آمده بود، بعداً به آلمان رفت و پس از مدتی یعنی در سال 1830 وارد فرانسه و ایتالیا و اسپانیاگردید و تا سال 1850 بر ادبیات اروپا حاکم بود...
اصول مکتب رمانتیک : مکتب رمانتیسم برخلاف کلاسیسم مکتب بسیار پیچیده و آشفته ای است . رمانتیکها اغلب درباره ٔ مکتب خود آراء مغایری دارند و اصولی که آنها را با هم متحد ساخته است نامفهوم و اغلب متضاد است . ا. و. شلگل پیشوای رمانتیسم آلمان ... معتقد است که ادبیات رمانتیک عبارت از «جمع اضداد» و آمیزش انواع روشهای مختلف ادبی است . این نویسنده می گوید: «ذوق رمانتیک ، طبیعت و هنر، شعر و نثر، جد و هزل ، خاطره و پیشگوئی ، عقاید مبهم و احساسات زنده ، آنچه آسمانی و آنچه زمینی است و سرانجام زندگی و مرگ را درهم می آمیزد».
اینک مقایسه ای بین دو مکتب کلاسیسم و رمانتیسم :1 - کلاسیکها بیشتر ایدآلیست هستند یعنی در هنر می خواهند فقط زیبائی و خوبی را شرح و بیان کنند و حال آنکه رمانتیک ها می کوشند گذشته از زیبائی ، زشتی و بدی را نیز نشان دهند. 2 - کلاسیکها عقل را اساس شعر کلاسیک می دانند و حال آنکه رمانتیک ها بیشتر پابند احساس و خیالپردازی هستند. 3 - کلاسیکها شخصیت ها و الهام آثارخویش را از هنرمندان یونان و روم قدیم می گیرند و حال آنکه رمانتیکها از ادبیات مسیحی قرون وسطی و رنسانس و افسانه های ملی کشورهای خویش الهام می گیرند. در عصر رمانتیک بیشتر به شکسپیر استناد می شود. 4 - کلاسیکها بیشتر طرفدار وضوح و قاطعیت اند و حال آنکه رمانتیک ها پای بند جلال و رنگ و منظره ... 5 - برنامه ٔ رمانتیک ها برنامه ٔ مبارزه است و روش آنها به کلی منفی است .بعقیده ٔ آنها قیودی که در ادبیات رواج یافته مانع آزادی فکر و بیان شده است . از این رو رمانتیک ها همه ٔ قواعد و دستورهای کلاسیک را در هم شکسته و دور انداخته اند، یعنی رمانتیسم همانطوری که ویکتور هوگو در مقدمه ٔ نمایشنامه ٔ «ارنانی » می گوید، عبارت از «آزادی خواهی در هنر» است . (نقل به اختصار از کتاب مکتبهای ادبی تألیف رضا سیدحسینی ). و نیز رجوع به همان کتاب و رئالیسم و ضدرئالیسم تألیف میترا شود.
اصول مکتب رمانتیک : مکتب رمانتیسم برخلاف کلاسیسم مکتب بسیار پیچیده و آشفته ای است . رمانتیکها اغلب درباره ٔ مکتب خود آراء مغایری دارند و اصولی که آنها را با هم متحد ساخته است نامفهوم و اغلب متضاد است . ا. و. شلگل پیشوای رمانتیسم آلمان ... معتقد است که ادبیات رمانتیک عبارت از «جمع اضداد» و آمیزش انواع روشهای مختلف ادبی است . این نویسنده می گوید: «ذوق رمانتیک ، طبیعت و هنر، شعر و نثر، جد و هزل ، خاطره و پیشگوئی ، عقاید مبهم و احساسات زنده ، آنچه آسمانی و آنچه زمینی است و سرانجام زندگی و مرگ را درهم می آمیزد».
اینک مقایسه ای بین دو مکتب کلاسیسم و رمانتیسم :1 - کلاسیکها بیشتر ایدآلیست هستند یعنی در هنر می خواهند فقط زیبائی و خوبی را شرح و بیان کنند و حال آنکه رمانتیک ها می کوشند گذشته از زیبائی ، زشتی و بدی را نیز نشان دهند. 2 - کلاسیکها عقل را اساس شعر کلاسیک می دانند و حال آنکه رمانتیک ها بیشتر پابند احساس و خیالپردازی هستند. 3 - کلاسیکها شخصیت ها و الهام آثارخویش را از هنرمندان یونان و روم قدیم می گیرند و حال آنکه رمانتیکها از ادبیات مسیحی قرون وسطی و رنسانس و افسانه های ملی کشورهای خویش الهام می گیرند. در عصر رمانتیک بیشتر به شکسپیر استناد می شود. 4 - کلاسیکها بیشتر طرفدار وضوح و قاطعیت اند و حال آنکه رمانتیک ها پای بند جلال و رنگ و منظره ... 5 - برنامه ٔ رمانتیک ها برنامه ٔ مبارزه است و روش آنها به کلی منفی است .بعقیده ٔ آنها قیودی که در ادبیات رواج یافته مانع آزادی فکر و بیان شده است . از این رو رمانتیک ها همه ٔ قواعد و دستورهای کلاسیک را در هم شکسته و دور انداخته اند، یعنی رمانتیسم همانطوری که ویکتور هوگو در مقدمه ٔ نمایشنامه ٔ «ارنانی » می گوید، عبارت از «آزادی خواهی در هنر» است . (نقل به اختصار از کتاب مکتبهای ادبی تألیف رضا سیدحسینی ). و نیز رجوع به همان کتاب و رئالیسم و ضدرئالیسم تألیف میترا شود.
