پوران تروش

پوران تروش . (اِخ ) نام ساحری که در زمان خود مثل و مانند نداشت . (برهان قاطع). صاحب انجمن آرای ناصری گوید نام ساحری بود معاصر زردشت -انتهی . باید دانست که طبق سنت زرتشتیان شهادت زرتشت بدست یکتن تورانی بنام براترک رش ، برات رش ، برات رییش و یا برادرش (به اختلاف قرائت های پهلوی ) انجام گرفت . نام این شخص در بندهش و زادسپرم ذکر شده و جزو پنج برادری که از خاندان کرپ بودند معرفی شده است . در بهمن یشت فصل 2 بند 2 آمده : «زراتشت از اهورمزدا بیمرگی (جاودانی ) خواست . اهورامزدا در پاسخ گفت : اگر من تراجاودان سازم آنگاه تور برادرش ، هم بیمرگ خواهد شد و بنابراین رستاخیز هم ممکن نخواهد بود». در داستان دینیک (کتاب دینی پهلوی ) آمده : «برادر کرش بهترین مردان (یعنی زرتشت ) را بکشت ». در سنت مزدیسنان آمده که در حین شهادت ، در دست زرتشت مهره ٔ ستایشی (تسبیحی )بود و چون آن گجسته (ملعون ) خواست وی را بکشد، زرتشت مهره بگسیخت و او را بسوزانید. طبق روایات داستانی ، این واقعه در حمله ٔ دوم ارجاسپ تورانی ببلخ صورت گرفت . در آن زمان گشتاسب در سیستان بود و در بلخ جز لهراسب پدر پیر و منزوی گشتاسب کس نبود. او نیز در جنگ کشته شد. تورانیان به آتشکده ٔ نوش آذر که مقام زرتشت بود رفتند و وی را با هشتاد هیربد دیگر بکشتند. فردوسی این واقعه را بتفصیل آورده است . مؤلف انجمن آرا گوید: « بعد از سی سال از حکومت گشتاسب ، ارجاسپ ازترکستان بدارالملک بلخ تاخته لهراسپ را بکشت و تور براتور به آتش خانه آمد و زرتشت را از پای درآورد و مدت عمرش هفتاد و هفت سال بوده است .» (مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات پارسی دکتر معین صص 79 - 80). و بدیهی است که (پوران تروش ) مصحف نام تورانی مذکور است .