آینه ٔ سکندری

آینه ٔ سکندری . [ ی ِ ن َ ی ِ س ِ ک َ دَ ] (اِخ ) بقول فرهنگ نویسان ، نام آینه ای است که بجهت آگاهی از حال فرنگ بر سر مناره ٔ اسکندریه [ بمصر ] نهاده بوده است و کشتی های دریا از صد میل راه در آینه دیده میشده ، و آن مناره را اسکندر بدستیاری ارسطو بنا کرده بود و از غفلت پاسبانان ، فرنگیان فرصت یافته آینه در آب افکندند و اسکندریه را برهم زدند و ارسطو به فسون و اعداد آن رااز قعر دریا برآورد - انتهی . مناره ای در جزیره ٔ فار به قرب اسکندریه (؟) بوده است بناکرده ٔ سُسترات ِ کِنیدی ، و این مناره را از مرمر بچندین طبقه ساخته بودند به ارتفاع سیصد ذراع (تقریباً 135 گز) و بشب بر سر آن آتش افروختندی راهنمائی کشتی ها را :
چشمه ٔ خضر ساز لب از لب جام گوهری
کز ظلمات بحر جست آینه ٔ سکندری .

خاقانی .