اریباسوس

اریباسوس . [ اُ ] (اِخ ) (ابن البیطار). اُریباسیُس . اُریباسیوس . (الجماهر بیرونی ) (تاریخ الحکمای قفطی ) (الفهرست ) (عیون الانباء) (ابن البیطار) (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). طبیبی یونانی در مائه ٔ چهارم میلادی . وی از پیوستگان یولیانوس عظیم الروم بود. مولد وی فرغامس در حدود 325 م . و وفات در حدود 400 م . وی تلمیذ زِنُن قبرسی است . یولیانوس او را با خود بناحیت گُل برد (355) و چون بامپراطوری رسید (361) اریباسیوس را ضابط مالیه ٔ قسطنطنیه کرد. پس از مرگ یولیانوس (363)، والنتینین و والانس ، او را مورد بی اعتنائی قرار داده تبعید کردند. وی در میان برابره شهرتی بسیار کسب کرد و بدین جهت امپراطوران او را احضار کردند. او راست : دائرةالمعارف طبی عصر بنام ((مجموعه ٔ فنون طب )). سونپسیس که خلاصه ٔ مجموعه ٔ اول است (1554). اپریستا یاادویه ای که تهیه آنها سهل است (1558) و نیز اشتباهاً کتابی در باب قواعد بقراط بزبان لاتینی بدو نسبت کرده اند که در پاریس 1533 منتشر شده . وی غدد ترشح زیر زبان را کشف کرد. از کتب اریباسیوس ظاهراً بعربی بسیار نقل شده است و متطببین ما از جمله صاحب ذخیره ٔ خوارزمشاهی و ابن البیطار ازاقوال او بسیار نقل کنند. مؤلفین اسلامی دو ((اریباسیوس )) را یاد کرده اند: اریباسیوس طبیب اسکندرانی پس از یحیی النحوی در آغاز رواج شریعت اسلامیه در دیار مصر و او فاضل و در صناعت طب مصنف بود. او راست عدّه ای کنانیش که در بین اهل این صناعت مشهور است و اریباسیوس بصاحب الکنانیش معروف است . (تاریخ الحکماء قفطی ص 56). و او همان طبیب یولیانوس است و ابن ابی اصیبعه گوید او راست : کتاب الی ابنه اسطاث . تسع مقالات . کتاب مزج الاحشاء. مقالة کتاب الادویة المستعملة. کتاب السبعین مقالة. (عیون الانباء ج 1 ص 103). و رجوع بهمان کتاب ج 1 ص 10 و 87 و ج 2 ص 100 شود. || اریباسیوس دیگر معروف به قوابلی ، و از آنرو بدین نام خوانده شده که بیماریهای زنان به او رجوع میشد. ونام او را ابن بختیشوع یاد کرده است . (تاریخ الحکماء قفطی ص 56). و رجوع بعیون الانباء ج 1 ص 103 شود.