ترجمه مقاله

اژی

لغت‌نامه دهخدا

اژی . [ اَ ] (اِخ ) (در سانسکریت : اَهی )نام یکی از اهریمنان نزد آریائیان و آن بمعنی مار یا اژدهاست . وی در کوه مسکن داشته و دیوان را بیاری خود میطلبد. در حقیقت اهی یا اژی ابر سیاه توأم با بوران و طوفان و رعد است که با هزاران حلقه و پیچ و تاب برفراز قله ٔ کوه می پیچد و دیوارمانند بسوی آسمان بالا میرود. ایندره (رب النوع رعد) نیرومند با این مار مصاف داده او را میکشد. در ریگ ودا بارها از این مبارزه یاد شده است و یقیناًماری که در اساطیر و ادبیات حماسی اغلب ملل موجود است ، همان اهی آریائیان قدیم است که متدرجاً علت تشبیه که ابرهای سیاه باشد از میان رفته ولی مشبه به یعنی مار یا اژدهای بدکار در خاطرها محفوظ مانده است . داستان اژی دهاکه (جزء اول آن همان اژی اوستا و اهی سانسکریت است ) که افسانه ٔ نزاع ترَی تَنَه با مار سه سر (در وِدا) را شامل است دراوستا بصورت منازعه ٔ ثَرَاِتَئُنَه (یعنی فریدون ) با مار سه سر شیبا [ اَژی دَهاکَه ثری کَمِرِذَ خشوَئِش ] آمده است . فردوسی نیز این نام را بعنوان «ضحاک » و «اژدها» و «اژدهافش » که دو مار (به جای مار سه سر) بر کتفش رسته بود، و فریدون با او جنگید و ویرا مغلوب کرد، معرفی کند. رجوع به مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات پارسی صص 35 - 36 و رجوع به ضحاک و اژدهاک شود.
ترجمه مقاله