بادوسبان
لغت‌نامه دهخدا
بادوسبان . (اِخ ) پادوسبان . پادوسپان .فاذوسفان (معرب ). رجوع به بادوسپان و پادوسبان و صور دیگر شود. بادوسبانان و صور دیگر آن ، نام سلسله ای است که گویند تا سال 881 هَ . ق . 35 تن از آنان حکومت کردند، مدت دولت آنان 841 سال بود. زامباور در معجم الانساب این سلسله را به چهار بخش تقسیم کرده است که مجموعاً شامل 51 تن باشند و نخستین آنان بادوسبان (اول )بن گیل در سنه ٔ 40 هَ . ق . بحکومت رسید و آخرین آنان ملک محمدبن جهانگیر از عمال طهماسب صفوی است .
1- بادوسپان [اول ]خورشید دابویه
استندار شهریار 2- خورزاد
(روبان )
3- بادوسپان [دوم ]
؟ نامور 5- ونداد امید4- شهریار اول
سحراب رستم 6- عبداﷲ
قارن
7- فریدون حیان محمد سپهسلار
(سال 260)
شیرزاد 8- بادوسپان سوم
9- شهریار دوم
دیوبند بندار
جمشید
(دختر)؟ 10- هزارسندان
11- شهریار [سوم ]
فرامرز 12- محمد
13- استندار ابوالفضل
گروه اول :
1 - بادوسپان (اول )بن گیل ... (سنه ٔ 40 هَ . ق .) از ملوک رستمدار طبرستان پسرجیل گاوباره که بسال 40 از برادر خود دابویه پادشاه جیلان جدا شد برویان رفت و سی وپنج سال پادشاهی کرد. آورده اند که چون گاوباره در چنگ گرگ اجل گرفتار گشت پسر بزرگ او دابویه قایم مقام او شد و چون به درشت خوئی و ظلم نفس و سفک دماء اتصاف داشت برادرش بادوسپان از صحبتش متنفر شده از گیلان برویان رفت (در سال 40) و در آن بلده توطن نموده بخلاف برادرش در استمالت خاطر و دلجوئی اکابر و اصاغرمساعی جمیله بتقدیم رسانید... و بخلاف برادر طریق عدل و انصاف سلوک فرمود لاجرم صغار و کبار رستمدار سر بر خط اطاعتش نهادند و او سی وپنج سال باقبال گذرانید.(حبیب السیر چ قدیم طهران ج 2 جزو 4 صص 146 - 147). رجوع به پادوسپان در همین لغت نامه و مجمل التواریخ والقصص ص 276 و حبیب السیر شود.
2 - خورزادبن بادوسپان ... (75 هَ . ق .).
3 - بادوسپان (دوم )بن خورزاد (105 هَ . ق .) پسر بادوسپان بن گاوباره ، از حکمرانان رویان رستمدار بوده است . مورخان طبرستان آورده اند: چون بادوسپان بن گاوباره در چنگ اجل بیچاره گشت پسرش اصپهبد خورزاد سی ودو سال در رستمدار فرمان فرما بود و با رعیت بر نهج عدالت سلوک نمود و پس از وی ولدش بادوسپان خورزاد چهل سال تاج ایالت بر سر نهاده او بصفت عدل و مکارم اخلاق و سنن آداب اتصاف داشت و همواره همت بر اشاعه ٔ بذل و سخا و جود و عطا و اطعام مساکین و فقرا میگماشت و بیمن شجاعت و فرط جلادت با بعض از سروران مازندران اتفاق نموده لشکر عرب را از جیلان و رستمدار اخراج نموده تمامی مملکت موروث را بحیطه ٔ ضبط درآورد. (حبیب السیرچ قدیم طهران ج 2 جزو 4 صص 146-147).
4 - شهریار (اول )بن بادوسپان (145 هَ . ق .).
5 - وِنداد امیدبن بادوسپان (175 هَ . ق .).
6 - عبداﷲبن ونداد امید (207 هَ . ق .).
7 - افریدون بن قارن بن سهراب بن ناموربن بادوسپان اسپهبد، از امرای گاوباره است که پس ازمرگ اسپهبد عبداﷲبن ونداد بجای او بمسند ریاست نشست و مدت دولت او بنا بروایت سیدظهیرالدین هجده سال بوده است (241 هَ . ق .). رجوع به حبیب السیر چ قدیم طهران ج 2 جزو 4 ص 148 شود.
8 - بادوسپان (سوم )بن فریدون .
9 - شهریار (دوم )بن بادوسپان (259 هَ . ق .).
10 - هزارسندان بن بنداربن شیرزاد (274 هَ . ق .).
11 - شهریار (سوم ) جمشیدبن دیوبند (286 هَ . ق .).
12 - شمس الملوک محمدبن شهریار (327 هَ . ق .).
13- استندار ابوالفضل بن محمد (340 - 354 هَ . ق .).
گروه دوم :
14 - حسام الدین زرین کمر (اول )بن فرامرزبن شهریار (سوم ) (354 هَ . ق .).
15 - سیف الدین باحرب بن زرین کمر (386 هَ . ق .).
16 - حسام الدین اردشیر (اول )بن باحرب (413 هَ . ق .).
17 - فخرالدوله نامور (اونماور) (اول )بن شهریار (438 هَ . ق .).
18 - عزالدولة هزارسپ (اول )بن نامور (470 هَ . ق .).
19 - شهریواش بن هزارسپ (510 هَ .ق .).
20 - کیکاوس بن هزارسپ (523 هَ . ق .).
21 - هزارسپ (دوم )بن شهریواش (560 هَ . ق .).
22 - حسام الدین زرین کمر (دوم )بن جستان (606 هَ . ق .).
23 - شرف الدین بیستون بن زرین کمر (610 هَ . ق .).
24 - فخرالدوله نامور (دوم )بن بیستون (620 هَ . ق .).
25 - حسام الدوله اردشیر (دوم )بن نامور.
26 - شهراکیم گاوباره بن نامور (633 هَ . ق .).
27 - فخرالدوله نامور (سوم )بن گاوباره (671 هَ . ق .).
28 - ملک شاه کیخسروبن گاوباره (701 هَ . ق .).
29 - شمس الملوک محمدبن کیخسرو (711 هَ . ق .).
30 - ناصرالدین شهریاربن کیخسرو (717 هَ. ق .).
31 - تاج الدوله زیاربن کیخسرو (725هَ . ق .).
32 - جلال الدوله اسکندربن زیار(734 هَ . ق .).
33 - فخرالدوله شاه غازی بن زیار (761 هَ . ق .).
34 - عضدالدوله (عزالدوله ) قبادبن شاه غازی (870 هَ . ق .).
35 - سعدالدوله طوس بن زیار(801 هَ . ق .).
36 - کیومرث بن بیستون بن گستهم بن زیار (807 هَ . ق .).
گروه سوم (در شهر نور [ شمال غرب آمل ]):
37 - کیکاوس بن کیومرث (در نور جانشین پدر گردید، 857 هَ . ق .).
38 - جهانگیربن کیکاوس بن کیومرث (881 هَ . ق .).
39 - کیومرث بن جهانگیر (914 هَ . ق .).
40 - بهمن (اول )بن جهانگیر.
41 - بیستون بن جهانگیر.
42 - بهمن (دوم )بن بیستون (916 هَ . ق .).
43 - کیومرث بن بهمن (دوم ) (956 هَ . ق .).
44 - اویس بن فلان بن بیستون .
گروه چهارم (در کجور [یاکُدجود در مغرب نور]):
45 - اسکندربن کیومرث (857 هَ . ق .).
46 - تاج الدولةبن اسکندر (880 هَ . ق .).
47 - ملک اشرف بن تاج الدوله .
48 - کیکاوس بن اشرف .
49 - کیومرث بن کیکاوس (متوفی بسال 963 هَ . ق .).
50 - جهانگیربن کیکاوس بن اشرف (963 هَ . ق .).
51 - ملک محمدبن جهانگیر.
مآخذ: ابن اسفندیار: تاریخ طبرستان (ترجمه ٔ برون ) مجموعه ٔ جب (گیب ) التذکاریة و نسخه ٔ دیگری که عباس اقبال آنرا منتشر کرده است .
XXXIII
.d 9 et 8 ,7 .Nos ,Verzeichnis :Sachau
.p ,Dynastii Musulmanskia :Barthold
(از زامباور).
بنی بادوسپان
رستمدار (روبان ، نور، کجور)
گیل ...
1- بادوسپان [اول ]خورشید دابویه
استندار شهریار 2- خورزاد
(روبان )
3- بادوسپان [دوم ]
؟ نامور 5- ونداد امید4- شهریار اول
سحراب رستم 6- عبداﷲ
قارن
7- فریدون حیان محمد سپهسلار
(سال 260)
شیرزاد 8- بادوسپان سوم
9- شهریار دوم
دیوبند بندار
جمشید
(دختر)؟ 10- هزارسندان
11- شهریار [سوم ]
فرامرز 12- محمد
13- استندار ابوالفضل
گروه اول :
1 - بادوسپان (اول )بن گیل ... (سنه ٔ 40 هَ . ق .) از ملوک رستمدار طبرستان پسرجیل گاوباره که بسال 40 از برادر خود دابویه پادشاه جیلان جدا شد برویان رفت و سی وپنج سال پادشاهی کرد. آورده اند که چون گاوباره در چنگ گرگ اجل گرفتار گشت پسر بزرگ او دابویه قایم مقام او شد و چون به درشت خوئی و ظلم نفس و سفک دماء اتصاف داشت برادرش بادوسپان از صحبتش متنفر شده از گیلان برویان رفت (در سال 40) و در آن بلده توطن نموده بخلاف برادرش در استمالت خاطر و دلجوئی اکابر و اصاغرمساعی جمیله بتقدیم رسانید... و بخلاف برادر طریق عدل و انصاف سلوک فرمود لاجرم صغار و کبار رستمدار سر بر خط اطاعتش نهادند و او سی وپنج سال باقبال گذرانید.(حبیب السیر چ قدیم طهران ج 2 جزو 4 صص 146 - 147). رجوع به پادوسپان در همین لغت نامه و مجمل التواریخ والقصص ص 276 و حبیب السیر شود.
2 - خورزادبن بادوسپان ... (75 هَ . ق .).
3 - بادوسپان (دوم )بن خورزاد (105 هَ . ق .) پسر بادوسپان بن گاوباره ، از حکمرانان رویان رستمدار بوده است . مورخان طبرستان آورده اند: چون بادوسپان بن گاوباره در چنگ اجل بیچاره گشت پسرش اصپهبد خورزاد سی ودو سال در رستمدار فرمان فرما بود و با رعیت بر نهج عدالت سلوک نمود و پس از وی ولدش بادوسپان خورزاد چهل سال تاج ایالت بر سر نهاده او بصفت عدل و مکارم اخلاق و سنن آداب اتصاف داشت و همواره همت بر اشاعه ٔ بذل و سخا و جود و عطا و اطعام مساکین و فقرا میگماشت و بیمن شجاعت و فرط جلادت با بعض از سروران مازندران اتفاق نموده لشکر عرب را از جیلان و رستمدار اخراج نموده تمامی مملکت موروث را بحیطه ٔ ضبط درآورد. (حبیب السیرچ قدیم طهران ج 2 جزو 4 صص 146-147).
4 - شهریار (اول )بن بادوسپان (145 هَ . ق .).
5 - وِنداد امیدبن بادوسپان (175 هَ . ق .).
6 - عبداﷲبن ونداد امید (207 هَ . ق .).
7 - افریدون بن قارن بن سهراب بن ناموربن بادوسپان اسپهبد، از امرای گاوباره است که پس ازمرگ اسپهبد عبداﷲبن ونداد بجای او بمسند ریاست نشست و مدت دولت او بنا بروایت سیدظهیرالدین هجده سال بوده است (241 هَ . ق .). رجوع به حبیب السیر چ قدیم طهران ج 2 جزو 4 ص 148 شود.
8 - بادوسپان (سوم )بن فریدون .
9 - شهریار (دوم )بن بادوسپان (259 هَ . ق .).
10 - هزارسندان بن بنداربن شیرزاد (274 هَ . ق .).
11 - شهریار (سوم ) جمشیدبن دیوبند (286 هَ . ق .).
12 - شمس الملوک محمدبن شهریار (327 هَ . ق .).
13- استندار ابوالفضل بن محمد (340 - 354 هَ . ق .).
گروه دوم :
14 - حسام الدین زرین کمر (اول )بن فرامرزبن شهریار (سوم ) (354 هَ . ق .).
15 - سیف الدین باحرب بن زرین کمر (386 هَ . ق .).
16 - حسام الدین اردشیر (اول )بن باحرب (413 هَ . ق .).
17 - فخرالدوله نامور (اونماور) (اول )بن شهریار (438 هَ . ق .).
18 - عزالدولة هزارسپ (اول )بن نامور (470 هَ . ق .).
19 - شهریواش بن هزارسپ (510 هَ .ق .).
20 - کیکاوس بن هزارسپ (523 هَ . ق .).
21 - هزارسپ (دوم )بن شهریواش (560 هَ . ق .).
22 - حسام الدین زرین کمر (دوم )بن جستان (606 هَ . ق .).
23 - شرف الدین بیستون بن زرین کمر (610 هَ . ق .).
24 - فخرالدوله نامور (دوم )بن بیستون (620 هَ . ق .).
25 - حسام الدوله اردشیر (دوم )بن نامور.
26 - شهراکیم گاوباره بن نامور (633 هَ . ق .).
27 - فخرالدوله نامور (سوم )بن گاوباره (671 هَ . ق .).
28 - ملک شاه کیخسروبن گاوباره (701 هَ . ق .).
29 - شمس الملوک محمدبن کیخسرو (711 هَ . ق .).
30 - ناصرالدین شهریاربن کیخسرو (717 هَ. ق .).
31 - تاج الدوله زیاربن کیخسرو (725هَ . ق .).
32 - جلال الدوله اسکندربن زیار(734 هَ . ق .).
33 - فخرالدوله شاه غازی بن زیار (761 هَ . ق .).
34 - عضدالدوله (عزالدوله ) قبادبن شاه غازی (870 هَ . ق .).
35 - سعدالدوله طوس بن زیار(801 هَ . ق .).
36 - کیومرث بن بیستون بن گستهم بن زیار (807 هَ . ق .).
گروه سوم (در شهر نور [ شمال غرب آمل ]):
37 - کیکاوس بن کیومرث (در نور جانشین پدر گردید، 857 هَ . ق .).
38 - جهانگیربن کیکاوس بن کیومرث (881 هَ . ق .).
39 - کیومرث بن جهانگیر (914 هَ . ق .).
40 - بهمن (اول )بن جهانگیر.
41 - بیستون بن جهانگیر.
42 - بهمن (دوم )بن بیستون (916 هَ . ق .).
43 - کیومرث بن بهمن (دوم ) (956 هَ . ق .).
44 - اویس بن فلان بن بیستون .
گروه چهارم (در کجور [یاکُدجود در مغرب نور]):
45 - اسکندربن کیومرث (857 هَ . ق .).
46 - تاج الدولةبن اسکندر (880 هَ . ق .).
47 - ملک اشرف بن تاج الدوله .
48 - کیکاوس بن اشرف .
49 - کیومرث بن کیکاوس (متوفی بسال 963 هَ . ق .).
50 - جهانگیربن کیکاوس بن اشرف (963 هَ . ق .).
51 - ملک محمدبن جهانگیر.
مآخذ: ابن اسفندیار: تاریخ طبرستان (ترجمه ٔ برون ) مجموعه ٔ جب (گیب ) التذکاریة و نسخه ٔ دیگری که عباس اقبال آنرا منتشر کرده است .
des Ufer sidliche Das :Melgunoff
.meeres Kaspischen
.etَP. St .Imp .Acَl de emoireَM :Dorn
XXXIII
.103 (1877)
,433 .p ,Namenbuch Iranisches :Justi
.434
.d 9 et 8 ,7 .Nos ,Verzeichnis :Sachau
.9 - 7
.p ,Dynastii Musulmanskia :Barthold
.292
(از زامباور).
