باف
لغت‌نامه دهخدا
باف . (نف مرخم ) مخفف بافنده که نعت فاعلی است از مصدر بافتن بهمه معانی ، و این صورت مخفف در صفات فاعلی مرکب بیشتر متداول است ، همچون : ابریشم باف . توری باف . جاجیم باف . جوراب باف . جوال باف . که صورت مخفف آن ابریشم بافنده و... است . در کلمات مرکب ذیل «باف » را توان دید، بیشتر در معنی نسج : ابریشم باف .
- بوریاباف ؛ بافنده ٔ بوریا. (آنندراج ) :
بوریاباف اگر چه بافنده ست
نبرندش به کارگاه حریر.
توری باف . جاجیم باف . جوراب باف . جوال باف . حریرباف . حصیرباف . خیال باف . دروغ باف . دیباباف :
وز قیاست بوریا گر همچو دیباباف نیست
قیمتی باشد بعلم تو چو دیبا بوریا.
روبنده باف . زری باف . زره باف . زنده باف . زنبیل باف . شال باف . زیغباف :
زیغبافان را با وشی بافان بنهند
طبل زن را بنشانندبر رود نواز.
شَعرباف . فلسفه باف . قلنبه باف . قالی باف . کامواباف . کش باف . گلیم باف . گونی باف . گیسوباف . مخمل باف . منسوج باف :
چه خوش گفت شاگرد منسوج باف .
چو عنقا برآورد و پیل و زراف
یراق باف . || مخفف بافت و بافته و بافته شده ، برخلاف قیاس . نسیج . (المعرب جوالیقی ، ص 140). تنیده شده . بمعنی بافته شده است . (یادداشت مؤلف ). در ترکیبات ذیل : آستری باف . ارمنی باف . اطلس باف . شوشتری باف . فرنگی باف . خانه باف :
ز کتان و متقالی خانه باف
زده کوهه بر کوهه چون کوه قاف .
دست باف بمعنی بافته شده با دست . و ریزباف . و سطبرباف و شوشتری باف و فرنگی باف و امثال آن ، بمعنی بافته شده و قیاس آستری بافت و ارمنی بافت و اطلس بافت و پای بافت و دست بافت و ریزبافت و سطربافت است . || (فعل امر) امر از بافتن . (آنندراج ) (فرهنگ شعوری ).
- بوریاباف ؛ بافنده ٔ بوریا. (آنندراج ) :
بوریاباف اگر چه بافنده ست
نبرندش به کارگاه حریر.
سعدی .
توری باف . جاجیم باف . جوراب باف . جوال باف . حریرباف . حصیرباف . خیال باف . دروغ باف . دیباباف :
وز قیاست بوریا گر همچو دیباباف نیست
قیمتی باشد بعلم تو چو دیبا بوریا.
ناصرخسرو.
روبنده باف . زری باف . زره باف . زنده باف . زنبیل باف . شال باف . زیغباف :
زیغبافان را با وشی بافان بنهند
طبل زن را بنشانندبر رود نواز.
ابوالعباس .
شَعرباف . فلسفه باف . قلنبه باف . قالی باف . کامواباف . کش باف . گلیم باف . گونی باف . گیسوباف . مخمل باف . منسوج باف :
چه خوش گفت شاگرد منسوج باف .
چو عنقا برآورد و پیل و زراف
سعدی (بوستان ).
یراق باف . || مخفف بافت و بافته و بافته شده ، برخلاف قیاس . نسیج . (المعرب جوالیقی ، ص 140). تنیده شده . بمعنی بافته شده است . (یادداشت مؤلف ). در ترکیبات ذیل : آستری باف . ارمنی باف . اطلس باف . شوشتری باف . فرنگی باف . خانه باف :
ز کتان و متقالی خانه باف
زده کوهه بر کوهه چون کوه قاف .
نظامی .
دست باف بمعنی بافته شده با دست . و ریزباف . و سطبرباف و شوشتری باف و فرنگی باف و امثال آن ، بمعنی بافته شده و قیاس آستری بافت و ارمنی بافت و اطلس بافت و پای بافت و دست بافت و ریزبافت و سطربافت است . || (فعل امر) امر از بافتن . (آنندراج ) (فرهنگ شعوری ).
