بدخویی
لغت‌نامه دهخدا
بدخویی . [ ب َ ] (حامص مرکب ) بدخوئی . بدخلقی . بدخیمی . زشت خویی . تندخویی . مقابل خوش خویی ، نیک خویی . (فرهنگ فارسی معین ). رذالت و سؤخلق . (ناظم الاطباء). جَحرَمَة. دَغَر. دَغمَرَة. شِنغیرَة. شِیاص . عَرارَة. عُرام . عَربَدَة. عَسَر. عَکض . عَیدَه . عَیدَهَة. عَیدَهیَّة. مَعق . وَعقَة. (منتهی الارب ). فظاظت . زعارت . عربده . شراست . شَرسَفَته . شکاست . (یادداشت مؤلف ) :
به بی چیزی و بدخویی تازد او
ندارد خرد گردن افرازد او.
همه جادویی دانی و بدخویی
به ایران گنه کارتر کس تویی .
بگیتی بر این سان که اکنون تویی
نباید که دارد سرش بدخویی .
برو گفت گر زآنکه رستم تویی
بکشتی مرا خیره بر بدخویی .
و غرض در این نه خدمت بود بلکه خواست بنام استاد بونصر چیزی نویسد و از بدخویی و زعارت وی دانست نپذیرد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 608). و از بدخویی اوبود کی من از صحبت او ملاذ جستم . (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 76). بهرام یکچندی ببود و بدخویی و بدسیرتی از آن پدر دید دلش از آن بگرفت . (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 75). چندانک در یزدجرد جدش درشتی و بدخویی بود... (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 82). اپرویز از آنجایی که ستیزگاری و بدخویی او را بود نبشت کی ... (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 105).
می کند از بدخویی آنچه نکردی کسی
گرچه بدی می کند چشم بدش دورباد.
کز سر کین وری و بدخویی
در حق من دعای بد گویی .
عشاق به درگهت اسیرند بیا
بدخویی تو بر تو نگیرند بیا.
دختر بدخویی و ستیزه رویی آغاز نهاد. (گلستان ).
- بدخویی کردن ؛ بد اخلاقی کردن . تندخویی کردن : و سبب قتل اپرویز آن بود کی پیوسته بدخویی کردی . (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 107).
اگر بینی که بدخویی کند یار
تو خوی نیک خویش از دست مگذار.
و رجوع به بدخوی شود.
به بی چیزی و بدخویی تازد او
ندارد خرد گردن افرازد او.
فردوسی .
همه جادویی دانی و بدخویی
به ایران گنه کارتر کس تویی .
فردوسی .
بگیتی بر این سان که اکنون تویی
نباید که دارد سرش بدخویی .
فردوسی .
برو گفت گر زآنکه رستم تویی
بکشتی مرا خیره بر بدخویی .
فردوسی .
و غرض در این نه خدمت بود بلکه خواست بنام استاد بونصر چیزی نویسد و از بدخویی و زعارت وی دانست نپذیرد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 608). و از بدخویی اوبود کی من از صحبت او ملاذ جستم . (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 76). بهرام یکچندی ببود و بدخویی و بدسیرتی از آن پدر دید دلش از آن بگرفت . (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 75). چندانک در یزدجرد جدش درشتی و بدخویی بود... (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 82). اپرویز از آنجایی که ستیزگاری و بدخویی او را بود نبشت کی ... (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 105).
می کند از بدخویی آنچه نکردی کسی
گرچه بدی می کند چشم بدش دورباد.
خاقانی .
کز سر کین وری و بدخویی
در حق من دعای بد گویی .
نظامی .
عشاق به درگهت اسیرند بیا
بدخویی تو بر تو نگیرند بیا.
سعدی (رباعیات ).
دختر بدخویی و ستیزه رویی آغاز نهاد. (گلستان ).
- بدخویی کردن ؛ بد اخلاقی کردن . تندخویی کردن : و سبب قتل اپرویز آن بود کی پیوسته بدخویی کردی . (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 107).
اگر بینی که بدخویی کند یار
تو خوی نیک خویش از دست مگذار.
سعدی (صاحبیه ).
و رجوع به بدخوی شود.
