بهرام
لغت‌نامه دهخدا
بهرام . [ ب َ ] (اِ) نام روز بیستم از هر ماه شمسی . (برهان ) (آنندراج ) (غیاث ) (رشیدی ) (انجمن آرا) (جهانگیری ) :
نگه دار از ماه بهرام روز
برو تا در مرو گیتی فروز.
همی بود تا روز بهرام بود
که بهرام را آن نه پدرام بود.
ای روی تو بخوبی افزون ز مهر و ماه
بهرام روز باده و بهرام رنگ خواه .
|| نام ماه شمسی . (رشیدی ). || گل کاجیره ، که بعربی عصفر خوانند. (برهان ). || (اِخ ) نام ستاره ٔ مریخ که مکان او آسمان پنجم است و اقلیم سوم را به او منسوب کنند. (برهان ) (آنندراج ). نام ستاره ٔ مریخ که بر فلک پنجم است . (غیاث ) (جهانگیری ) (انجمن آرا). ستاره ٔ مریخ . (رشیدی ) :
بلند کیوان با اورمزد و با بهرام
ز ماه برتر خورشید و تیر باناهید.
چشمه ٔ آفتاب و زهره و ماه
تیر و برجیس و کوکب بهرام .
حسودانت را داده بهرام نحس
ترا بهره داده سعادت زواش .
برید لشکرش ناهید و هرمز
ز پیش لشکرش بهرام و کیوان .
مه و خورشید بابرجیس و بهرام
زحل با تیر و زهره بر گرزمان .
خروش سواران و اسبان بدشت
ز بهرام و کیوان همی برگذشت .
چو شد روی گیتی بکردار قیر
نه ناهید پیدا نه بهرام و تیر.
سخاوت تو ندارد در این جهان دریا
سیاست تو ندارد بر آسمان بهرام .
ز بر باز بهرام و برجیس و باز
زحل آنکه تخم و بلا و جفاست .
باشد آنجا که پای همت تست
فرق بهرام و گنبد خامس .
گر بزه ماندی کمان بهرام را
لرز تیر از استخوان برخاستی .
خورشید اسدسوار یابم
بهرام زحل سنان ببینم .
جایی که بأس حسام و صولت بهرام و سورة ضرغام روی نمود. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی چ تهران ص 265).
نگه دار از ماه بهرام روز
برو تا در مرو گیتی فروز.
فردوسی .
همی بود تا روز بهرام بود
که بهرام را آن نه پدرام بود.
فردوسی .
ای روی تو بخوبی افزون ز مهر و ماه
بهرام روز باده و بهرام رنگ خواه .
مسعود.
|| نام ماه شمسی . (رشیدی ). || گل کاجیره ، که بعربی عصفر خوانند. (برهان ). || (اِخ ) نام ستاره ٔ مریخ که مکان او آسمان پنجم است و اقلیم سوم را به او منسوب کنند. (برهان ) (آنندراج ). نام ستاره ٔ مریخ که بر فلک پنجم است . (غیاث ) (جهانگیری ) (انجمن آرا). ستاره ٔ مریخ . (رشیدی ) :
بلند کیوان با اورمزد و با بهرام
ز ماه برتر خورشید و تیر باناهید.
ابوشکور.
چشمه ٔ آفتاب و زهره و ماه
تیر و برجیس و کوکب بهرام .
خسروی .
حسودانت را داده بهرام نحس
ترا بهره داده سعادت زواش .
اورمزدی .
برید لشکرش ناهید و هرمز
ز پیش لشکرش بهرام و کیوان .
دقیقی .
مه و خورشید بابرجیس و بهرام
زحل با تیر و زهره بر گرزمان .
دقیقی .
خروش سواران و اسبان بدشت
ز بهرام و کیوان همی برگذشت .
فردوسی .
چو شد روی گیتی بکردار قیر
نه ناهید پیدا نه بهرام و تیر.
فردوسی .
سخاوت تو ندارد در این جهان دریا
سیاست تو ندارد بر آسمان بهرام .
عنصری .
ز بر باز بهرام و برجیس و باز
زحل آنکه تخم و بلا و جفاست .
ناصرخسرو.
باشد آنجا که پای همت تست
فرق بهرام و گنبد خامس .
سوزنی .
گر بزه ماندی کمان بهرام را
لرز تیر از استخوان برخاستی .
خاقانی .
خورشید اسدسوار یابم
بهرام زحل سنان ببینم .
خاقانی .
جایی که بأس حسام و صولت بهرام و سورة ضرغام روی نمود. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی چ تهران ص 265).
