تاده

تاده .[ دِ ] (اِخ ) یکی از حواریون مسیح . نویسندگان کلیسایی گویند، که آبگار پادشاه خُسْرُوِن معاصر مسیح (ع ) بود. او بمرضی علاج ناپذیرمبتلا گردید و توسط آنانیاس یکی از پیروان مسیح نامه ای برای او ارسال داشت . عیسی (ع ) شخصی را «تاده »نام نزد وی فرستاد و آبگار و مرضای دیگر از او شفا یافتند. این خبر از اِوْسویوس نویسنده ٔ کلیسایی است و نویسندگان دیگر کلیسایی نیز بعدها آن را ذکر کرده اند ولی اکنون عموماً این خبر را صحیح نمیدانند. بعض نویسندگان کلیسایی نوشته اند که جواب مسیح (ع ) بنامه ٔ آبگار و صورت عیسی (ع ) مدتها در اِدِس بوده و این اشیاء را در زمان سلطنت لوکاپن (در حدود 920 م .) به قسطنطنیه نقل کردند، تا زمان امپراطور میشل ِ پافلاگونی در آن شهر بود و پس از آن مفقود گردید. موسی خورن گوید (کتاب 2، فصل 29) که جواب نامه ٔ آبگار را طوماس نامی از حواریون عیسی (ع ) نوشت . ترجمه ٔ ارمنی نامه ٔ عیسی با ترجمه ٔ یونانی روایت اوسویوس مغایرت کلی ندارد و از اینجا باید استنباط کرد که هر دو ترجمه ٔ یک اصل بوده که به مسیح (ع ) نسبت میداده اند. موسی خورن گوید که آبگار سی وهشت سال سلطنت کرد و بدست تاده حواری عیسی که او را شفا داد دین مسیح را اختیار کرد. (تاریخ ارمنستان فصل 30) (ایران باستان ج 3 ص 2633).