ترسیمی
لغت‌نامه دهخدا
ترسیمی . [ ت َ ] (ص نسبی ) منسوب به رسم و ترسیم . تشریحی . توصیفی . رجوع به رسم و ترسیم و ترکیب زیر شود.
- هندسه ٔ ترسیمی ؛ یکی از فصول علم هندسه ، و واضع آن مونژ است . و مقصود از این هندسه مشخص کردن شکل فضائی است با تصویرهای آن در روی سطح مستوی یا صفحه . برای این کار دستگاه دو صفحه عمود بیکدیگر را بکار میبرند یکی از این دو صفحه ٔ افقی است که معمولاً بموازات صفحه ٔ افق فرض میشود. دیگری قائم که عمود بر صفحه ٔ اول است و آنها را صفحات تصویر گویند.در این دستگاه هر نقطه بوسیله ٔ دو تصویر افقی و قائم نمایش داده می شود، و سایر اشکال هندسه با تصویرهای افقی و قائم آنها مشخص خواهد شد. از این جهت هر شکل دارای دو تصویر افقی و قائم خواهد بود. محل برخورد دو صفحه ٔ افقی و قائم یاد شده را خطالارض گویند. در این هندسه ارتفاع هر نقطه فضائی ، فاصله ٔ تصویر قائم آن تا خطالارض میباشد و بعد نقطه ، فاصله ٔ تصویر افقی تا خط زمین است .
چنانکه در شکل 1 H نماینده ٔ صفحه ٔ افقی و Vنماینده ٔ صفحه ٔ قائم و xy همان خط زمین یا خطالارض است و نقطه ٔ فضائی A در روی این دو صفحه دارای تصاویرa و « خواهد بود. اگر صفحه ٔ V در حول xy در جهت خلاف گردش ساعت (جهت مثلثاتی ) 90 درجه دوران دهیم سطح V بر سطح H منطبق میگردد و این عمل را تسطیح صفحه ٔ قائم روی صفحه ٔ افقی می گویند. در این صورت میتوان تصویری را که روی دو صفحه داشتیم بر روی یک صفحه نشان دهیم .
چنانکه در شکل دو xy نمایش خطالارض و a « = Aa ارتفاع نقطه و a a = بعد نقطه از صفحه ٔ قائم است ، نقطه ٔ حاصل روی صفحه ٔ افق (که همان صفحه ٔ کاغذ است ) عبارتست از تصویر افقی و خطالارض و تصویر قائم «اپور» یا ملخص جسم تصویرشده نامند. این هندسه در صنعت برای مشخص کردن اشیاء بوسیله ٔ مقاطع قائم و افقی و در نجاری ، معماری و حجاری و کارهای نظامی و مهندسی و عموم کارهای مکانیکی مورد استفاده قرار میگیرد. (از لاروس قرن بیستم ) (از هندسه ٔ ترسیمی تألیف عصار) (از دیکسیونر فرانسه ایلوستره دوپینی دو ورپیر).
- هندسه ٔ ترسیمی ؛ یکی از فصول علم هندسه ، و واضع آن مونژ است . و مقصود از این هندسه مشخص کردن شکل فضائی است با تصویرهای آن در روی سطح مستوی یا صفحه . برای این کار دستگاه دو صفحه عمود بیکدیگر را بکار میبرند یکی از این دو صفحه ٔ افقی است که معمولاً بموازات صفحه ٔ افق فرض میشود. دیگری قائم که عمود بر صفحه ٔ اول است و آنها را صفحات تصویر گویند.در این دستگاه هر نقطه بوسیله ٔ دو تصویر افقی و قائم نمایش داده می شود، و سایر اشکال هندسه با تصویرهای افقی و قائم آنها مشخص خواهد شد. از این جهت هر شکل دارای دو تصویر افقی و قائم خواهد بود. محل برخورد دو صفحه ٔ افقی و قائم یاد شده را خطالارض گویند. در این هندسه ارتفاع هر نقطه فضائی ، فاصله ٔ تصویر قائم آن تا خطالارض میباشد و بعد نقطه ، فاصله ٔ تصویر افقی تا خط زمین است .
چنانکه در شکل 1 H نماینده ٔ صفحه ٔ افقی و Vنماینده ٔ صفحه ٔ قائم و xy همان خط زمین یا خطالارض است و نقطه ٔ فضائی A در روی این دو صفحه دارای تصاویرa و « خواهد بود. اگر صفحه ٔ V در حول xy در جهت خلاف گردش ساعت (جهت مثلثاتی ) 90 درجه دوران دهیم سطح V بر سطح H منطبق میگردد و این عمل را تسطیح صفحه ٔ قائم روی صفحه ٔ افقی می گویند. در این صورت میتوان تصویری را که روی دو صفحه داشتیم بر روی یک صفحه نشان دهیم .
چنانکه در شکل دو xy نمایش خطالارض و a « = Aa ارتفاع نقطه و a a = بعد نقطه از صفحه ٔ قائم است ، نقطه ٔ حاصل روی صفحه ٔ افق (که همان صفحه ٔ کاغذ است ) عبارتست از تصویر افقی و خطالارض و تصویر قائم «اپور» یا ملخص جسم تصویرشده نامند. این هندسه در صنعت برای مشخص کردن اشیاء بوسیله ٔ مقاطع قائم و افقی و در نجاری ، معماری و حجاری و کارهای نظامی و مهندسی و عموم کارهای مکانیکی مورد استفاده قرار میگیرد. (از لاروس قرن بیستم ) (از هندسه ٔ ترسیمی تألیف عصار) (از دیکسیونر فرانسه ایلوستره دوپینی دو ورپیر).
