حاجی پاشا آیدینی

حاجی پاشا آیدینی . (اِخ ) طبیبی بوده است به دربار سلطان بایزیدخان عثمانی و پس از مرگ وی بخدمت شاهزاده سلیمان پیوست . مولد وی شهر آیدین و سپس به مصر شد و در حلقه ٔ تدریس شیخ اکمل الدین درآمد و علوم عقلیه و حکمیه نزد مبارک شاه منطقی تحصیل کرد و او را بر شرح مطالع یعنی لوامع الاسرار قطب الدین رازی ، حاشیه و تعلیقاتی است که در سنه ٔ 784 هَ . ق . از نگارش آن فراغت یافته است و چنانکه خود حاجی پاشا در این حاشیه گوید آن را به خواهش بعضی دوستان خود بر شرح قطب الدین نگاشته و مواضع لبس او را توجیه و مراد وی را واضح ، و اعتراضات به شارح مذکور را رد میکند و آن را به حواشی شارح فاضل و تقریرات مسموعه ای از او، در اثناءدرسی ، زینت داده است . این کتاب حاشیه ٔ کاملی است برتمام کتاب و آن را پیش از آنکه سید شریف بر شرح قطب الدین حاشیه نویسد تصنیف کرده است و سید با شهادت به فضیلت تامه ٔ حاجی پاشا وتحسین او در بعضی موارد او را رد میکند. و نیز طوالع بیضاوی را شرح کرده است و آنگاه که مبتلی به بیمارئی گردید بتحصیل فن طب پرداخت و پس از اکمال آن صناعت در بیمارستان مصر سمت مدیریت یافت و سپس به آیدین بازگشت و کتابی به نام الشفا به نام محمد بیگ بنوشت و نیز کتابی مختصر در طب بترکی به نام تسهیل دارد که سه بخش است بخش نخست آن مشتمل بر دو قسمت طب علمی وعملی است . بخش دوم در اغذیه و اشربه و ادویه . بخش سوم در علل و علامات بیماریها. و نیز او راست : مسالک الکلام فی مسائل الکلام . رجوع به کشف الظنون چ 1 استانبول ج 1 ص 286 و ج 2 ص 453 و قاموس الاعلام ترکی شود.