خروشان
لغت‌نامه دهخدا
خروشان . [ خ ُ ] (ق ، نف ) در حال خروشیدن . (یادداشت بخط مؤلف ). رجوع به خروش با همه ٔ معانی آن شود :
خروشان و کفک افکنان و سلیحش .
گرانمایه فرزند در پیش اوی
از ایوان برون شد خروشان بکوی .
ببست آن در وبارگاه کیان
خروشان بیامد گشاده میان .
همه جامه ٔ پهلوی کرد چاک
خروشان بسر بر همی ریخت خاک .
خروشان همی تاخت تا قلبگاه
بجائی کجا شاه بد با سپاه .
شبگیر کلنگ را خروشان بینی
در دست عبیر و نافه ٔ مشک بچنگ .
همه روز نالان و جوشان بود
بیک جای تا شب خروشان بود.
این کلمات تقریر کرد و از پیش شاه خروشان بیرون رفت . (سندبادنامه ص 224). خروشان و نفیرکنان از پیش حاکم بازگشت . (سندبادنامه ص 292).
چون سگان دوست هم پیش سگان کوی دوست
داغ بر رخ طوق در گردن خروشان آمدم .
به پلپل دانه های اشک جوشان
دوانم بر در خویشت خروشان .
ز رشک نرگس مستش خروشان
ببازار ارم ریحان فروشان .
ز گوش و گردنش لؤلؤ خروشان
که رحمت بر چنان لؤلؤفروشان .
فرس کشته از بس که شب رانده اند
سحرگه خروشان که وامانده اند.
بیا وز غبن این سالوسیان بین
صراحی خون دل و بربط خروشان .
|| خروشنده . آنکه می خروشد. (یادداشت بخط مؤلف ). رجوع به خروش در همه ٔ معانی آن شود :
اندازد ابروانْت همه ساله تیر غوش
وآنگاه گویدم که خروشان مشو خموش .
برزم آسمان را خروشان کند
چو بزم آیدش گوهرافشان کند.
پراکنده با مشک و دم سنگ خوار
خروشان بهم شارک و لاله سار.
مگرچون خروشان شود ساز او
شود بانگ دریا به آواز او.
- سیل خروشان ؛ سیل مهیب . سیل عظیم . سیل پرصدا. سیل نعره زن .
خروشان و کفک افکنان و سلیحش .
خسروی .
گرانمایه فرزند در پیش اوی
از ایوان برون شد خروشان بکوی .
فردوسی .
ببست آن در وبارگاه کیان
خروشان بیامد گشاده میان .
فردوسی .
همه جامه ٔ پهلوی کرد چاک
خروشان بسر بر همی ریخت خاک .
فردوسی .
خروشان همی تاخت تا قلبگاه
بجائی کجا شاه بد با سپاه .
فردوسی .
شبگیر کلنگ را خروشان بینی
در دست عبیر و نافه ٔ مشک بچنگ .
منوچهری .
همه روز نالان و جوشان بود
بیک جای تا شب خروشان بود.
(گرشاسب نامه ).
این کلمات تقریر کرد و از پیش شاه خروشان بیرون رفت . (سندبادنامه ص 224). خروشان و نفیرکنان از پیش حاکم بازگشت . (سندبادنامه ص 292).
چون سگان دوست هم پیش سگان کوی دوست
داغ بر رخ طوق در گردن خروشان آمدم .
خاقانی .
به پلپل دانه های اشک جوشان
دوانم بر در خویشت خروشان .
نظامی .
ز رشک نرگس مستش خروشان
ببازار ارم ریحان فروشان .
نظامی .
ز گوش و گردنش لؤلؤ خروشان
که رحمت بر چنان لؤلؤفروشان .
نظامی .
فرس کشته از بس که شب رانده اند
سحرگه خروشان که وامانده اند.
سعدی (بوستان ).
بیا وز غبن این سالوسیان بین
صراحی خون دل و بربط خروشان .
حافظ.
|| خروشنده . آنکه می خروشد. (یادداشت بخط مؤلف ). رجوع به خروش در همه ٔ معانی آن شود :
اندازد ابروانْت همه ساله تیر غوش
وآنگاه گویدم که خروشان مشو خموش .
خسروی .
برزم آسمان را خروشان کند
چو بزم آیدش گوهرافشان کند.
فردوسی .
پراکنده با مشک و دم سنگ خوار
خروشان بهم شارک و لاله سار.
خطیری .
مگرچون خروشان شود ساز او
شود بانگ دریا به آواز او.
نظامی .
- سیل خروشان ؛ سیل مهیب . سیل عظیم . سیل پرصدا. سیل نعره زن .
