خودکام
لغت‌نامه دهخدا
خودکام . [ خوَدْ / خُدْ] (ص مرکب ) خودرای . متکبر. خودسر. (ناظم الاطباء) (از غیاث اللغات ). کله شق . مستبدبالرأی . مستبد. لجوج . عنود. یکدنده . یک پهلو. (یادداشت مؤلف ) :
شهنشاه خودکام و خونریز مرد
از آن آگهی گشت رخساره زرد.
بخوانم به آواز بهرام را
سپهدار خودکام بدنام را.
همان خواهرش نیز بهرام را
چنین گفت آن مرد خودکام را.
یکی نامه نوشت از ویس خودکام
برامین نکوبخت نکونام .
مرا دیدی ز پیش مهربانی
که چون خودکام بودم در جوانی
چو آهو بد بچشمم هر پلنگی
چو ماهی بد بچشمم هر نهنگی .
چنان تند و خودکام گشتی که هیچ
بکاری در از من نخواهی بسیچ .
تا تو خودکام نباشی و از ناشایست پرهیز کنی . (منتخب قابوسنامه ص 3).
خاقانی از این طالع خودکام چه جویی
گر چاشنی کام بکامت نرسانید.
دیوانه چرا مرانهی نام
دیوانه کسی است کوست خودکام .
فرزند تو گرچه هست پدرام
فرخ نبود چو هست خودکام .
نباید بود از اینسان گرم و خودکام
بقدر پای خود باید زدن گام .
تلخ دارد زندگی بر ما دل خودکام ما.
|| کسی که بکام خود برآمده باشد. (ناظم الاطباء). سعید. خوشبخت :
بیاورد یاران بهرام را
چو بهرام خورشید خودکام را.
بدم من نیز روزی چون تو خودکام
میان خویش و پیوند دلارام .
به بستر خفته ام با شوی خودکام
برسوایی همی از من برد نام .
بشاهی و بخوبی کامکاری
چو رامین دوستی خودکام داری .
شهنشاه خودکام و خونریز مرد
از آن آگهی گشت رخساره زرد.
فردوسی .
بخوانم به آواز بهرام را
سپهدار خودکام بدنام را.
فردوسی .
همان خواهرش نیز بهرام را
چنین گفت آن مرد خودکام را.
فردوسی .
یکی نامه نوشت از ویس خودکام
برامین نکوبخت نکونام .
(ویس و رامین ).
مرا دیدی ز پیش مهربانی
که چون خودکام بودم در جوانی
چو آهو بد بچشمم هر پلنگی
چو ماهی بد بچشمم هر نهنگی .
(ویس و رامین ).
چنان تند و خودکام گشتی که هیچ
بکاری در از من نخواهی بسیچ .
اسدی (گرشاسبنامه ).
تا تو خودکام نباشی و از ناشایست پرهیز کنی . (منتخب قابوسنامه ص 3).
خاقانی از این طالع خودکام چه جویی
گر چاشنی کام بکامت نرسانید.
خاقانی .
دیوانه چرا مرانهی نام
دیوانه کسی است کوست خودکام .
نظامی .
فرزند تو گرچه هست پدرام
فرخ نبود چو هست خودکام .
نظامی .
نباید بود از اینسان گرم و خودکام
بقدر پای خود باید زدن گام .
نظامی .
تلخ دارد زندگی بر ما دل خودکام ما.
صائب .
|| کسی که بکام خود برآمده باشد. (ناظم الاطباء). سعید. خوشبخت :
بیاورد یاران بهرام را
چو بهرام خورشید خودکام را.
فردوسی .
بدم من نیز روزی چون تو خودکام
میان خویش و پیوند دلارام .
(ویس و رامین ).
به بستر خفته ام با شوی خودکام
برسوایی همی از من برد نام .
(ویس و رامین ).
بشاهی و بخوبی کامکاری
چو رامین دوستی خودکام داری .
(ویس و رامین ).
