خورخوره
لغت‌نامه دهخدا
خورخوره . [ خُرْ خ ُ رَ ] (اِخ ) نام یکی از دهستانهای شش گانه ٔ بخش دیواندره ٔ شهرستان سنندج می باشد. این دهستان در جنوب باختری بخش واقع شده و محدود است از شمال بدهستان نیلکوه ، از خاور بدهستان ساران ، از جنوب بدهستان سرشیو بخش مریوان ، از جنوب باختری بکشور عراق (بطول 15هزارگز)، از باختر به بخش حومه ٔ شهرستان سقز. آب و هوای آن نسبت بسایر دهستانهای بخش سردتر و آب قراء آن از چشمه های کوهستانی و رودخانه های متعدد است که سرچشمه ٔ رودخانه ٔ جغتوچای را تشکیل می دهند.
ارتفاعات : بلندترین کوه شمال شهرستان سنندج در وسط این دهستان واقع شده و کوه چهل چشمه نامیده میشود و مرتفعترین قله ٔ آن 3464 گز از سطح دریا ارتفاع دارد. یالها و شعب مختلف کوه چهل چشمه در جهات مختلف کشیده شده و خطالرأس آنها خط طبیعی بخشها و شهرستان محسوب می گردند. یکی از یالهای مرتفع این کوه در جهت باختری برأس دره ٔ شیلر و کوه پشت شهیدان متصل می گردد که خطالرأس آن حد طبیعی بین کشور ایران و عراق و دهستان خورخوره و دهستان سرشیو مریوان می باشد.
رودخانه ها: چهار رودخانه در چهار دره ٔ بزرگ این دهستان به شرح زیر بطرف شمال جاری است و چنانکه گفته شد تشکیل رودخانه ٔ جغتوچای را می دهند که به دریاچه ٔ ارومیه میریزد: 1- رودخانه ٔ شاه قلعه و آن از دره های خاوری کوه چهل چشمه سرچشمه می گیرد تا حدودی در جهت شمال و از آن ببعد بطرف باختر جاری میشود و در جنوب آبادی مولان آباد به رودخانه ٔ اسحاق آباد متصل شده از این ببعد بنام رودخانه ٔ خورخوره نامیده میشود و در جهت شمال جریان می یابد و رودخانه های چنارتو و پارسائیان به آن ملحق شده در شمال دهستان فیض اﷲبیگی به رودخانه ٔ چغتو ملحق میشود. 2- رودخانه ٔ اسحاق آباد. این رود از دره ٔ باختری کوه چهل چشمه سرچشمه می گیرد، در جهت شمال جریان می یابد و در جنوب آبادی مولان آباد برودخانه ٔ شاه قلعه متصل میشود. 3- رودخانه ٔ جغتوچای از ارتفاعات جنوب باختری دهستان (شعب چهل چشمه و کوه هزارمرگه و گردنه ٔ هلاکوخان ) سرچشمه می گیرد. و در جهت شمال باختری جاری میشود و در حدود آبادی سوته از این دهستان خارج و وارد بخش سقز میشود. 4- رودخانه ٔ چنارتو در شمال که از دره ٔ باختری کوه حاجی سید سرچشمه می گیرد و بطرف باختر جریان می یابد و در شمال آبادی خورخوره برودخانه ٔ خورخوره منتهی می گردد. کلیه ٔ آبادی های این دهستان در طول دره های مذکور واقع شده است و محصول عمده آن غلات و لبنیات و توتون و محصول دامی از قبیل پوست و پشم گوسفند و حبوباتست . شغل عمده ٔ سکنه گله داری و زراعت می باشد. راههای دهستان مالرو و صعب العبور است و تاکنون اتومبیل به این دهستان نبرده اند. این دهستان از 28 آبادی تشکیل شده و سکنه ٔ آن در حدود 7هزار نفر و قراء مهم آن بشرح زیر است : بست ، مولان آباد، درمویان ، ماهیدر، شیخ ، قشلاق ، مله ، خورخوره . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).
ارتفاعات : بلندترین کوه شمال شهرستان سنندج در وسط این دهستان واقع شده و کوه چهل چشمه نامیده میشود و مرتفعترین قله ٔ آن 3464 گز از سطح دریا ارتفاع دارد. یالها و شعب مختلف کوه چهل چشمه در جهات مختلف کشیده شده و خطالرأس آنها خط طبیعی بخشها و شهرستان محسوب می گردند. یکی از یالهای مرتفع این کوه در جهت باختری برأس دره ٔ شیلر و کوه پشت شهیدان متصل می گردد که خطالرأس آن حد طبیعی بین کشور ایران و عراق و دهستان خورخوره و دهستان سرشیو مریوان می باشد.
رودخانه ها: چهار رودخانه در چهار دره ٔ بزرگ این دهستان به شرح زیر بطرف شمال جاری است و چنانکه گفته شد تشکیل رودخانه ٔ جغتوچای را می دهند که به دریاچه ٔ ارومیه میریزد: 1- رودخانه ٔ شاه قلعه و آن از دره های خاوری کوه چهل چشمه سرچشمه می گیرد تا حدودی در جهت شمال و از آن ببعد بطرف باختر جاری میشود و در جنوب آبادی مولان آباد به رودخانه ٔ اسحاق آباد متصل شده از این ببعد بنام رودخانه ٔ خورخوره نامیده میشود و در جهت شمال جریان می یابد و رودخانه های چنارتو و پارسائیان به آن ملحق شده در شمال دهستان فیض اﷲبیگی به رودخانه ٔ چغتو ملحق میشود. 2- رودخانه ٔ اسحاق آباد. این رود از دره ٔ باختری کوه چهل چشمه سرچشمه می گیرد، در جهت شمال جریان می یابد و در جنوب آبادی مولان آباد برودخانه ٔ شاه قلعه متصل میشود. 3- رودخانه ٔ جغتوچای از ارتفاعات جنوب باختری دهستان (شعب چهل چشمه و کوه هزارمرگه و گردنه ٔ هلاکوخان ) سرچشمه می گیرد. و در جهت شمال باختری جاری میشود و در حدود آبادی سوته از این دهستان خارج و وارد بخش سقز میشود. 4- رودخانه ٔ چنارتو در شمال که از دره ٔ باختری کوه حاجی سید سرچشمه می گیرد و بطرف باختر جریان می یابد و در شمال آبادی خورخوره برودخانه ٔ خورخوره منتهی می گردد. کلیه ٔ آبادی های این دهستان در طول دره های مذکور واقع شده است و محصول عمده آن غلات و لبنیات و توتون و محصول دامی از قبیل پوست و پشم گوسفند و حبوباتست . شغل عمده ٔ سکنه گله داری و زراعت می باشد. راههای دهستان مالرو و صعب العبور است و تاکنون اتومبیل به این دهستان نبرده اند. این دهستان از 28 آبادی تشکیل شده و سکنه ٔ آن در حدود 7هزار نفر و قراء مهم آن بشرح زیر است : بست ، مولان آباد، درمویان ، ماهیدر، شیخ ، قشلاق ، مله ، خورخوره . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).
