خویین

خویین . [ خ ُ ] (اِخ ) قصبه ای است از دهستان ایجرود بخش مرکزی شهرستان زنجان واقع در 60 هزارگزی جنوب باختری زنجان . این ناحیه کوهستانی و سردسیر و با آب و هوای خوش است . آب مشروبی آن از چشمه و زه آب رودخانه ٔ محلی و قنات و محصول عمده ٔ آن انواع میوه که انگور آن بخوبی معروف است . این قصبه از قراء بسیار قدیمی کشور و در گذشته اهمیت بیشتری داشته و مرکز دهستان ایجرود بوده است . جمعیت قصبه فعلاً در حدود سه هزار نفر است . و اکثر مردان آن در طهران به کسب مشغول وقسمت عمده نانوا می باشند و عده ٔ زیادی از آنها نیز در طهران سکونت اختیار کرده اند مذهب ساکنان شیعه ٔ اثناعشری و اکثر سادات و قسمت عمده باسوادند و علمای مشهوری از این قصبه برخاسته اند. ساکنان این قصبه زبان مادری خود را که فرس قدیم است قرنها حفظ کرده اند و قصبه بوسیله تلفن با زنجان مربوط است در تابستان و فصل خشکی از زنجان و از طریق زرین آباد و سعیدآباد می توان به آنجا اتومبیل برد. این قصبه یک دبستان و 25 مغازه دارد و چندین مزرعه ٔ کوچک اطراف قصبه جزء آن است . در آنجا غار و آثار بناهای معتبر و قلعه ٔ خرابه وبرجی دیده میشود. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 2).