دعموص

دعموص . [ دُ ] (ع اِ) جانورکی است یا کرمی است سیاه که در پارگین ها وقت فرورفتن آب آن پیدا شود و آنرا به فارسی کفچلیز نامند. (منتهی الارب ). کفچلیزک . (دهار). جانورکی یا کرمی است سیاه رنگ که در غدیرها هنگام خشک شدن آب آن بوجود آید و برخی گویند کرمی است دوسر که هنگام اندک شدن آب دیده میشود. (از اقرب الموارد). کفچه لیز. کفچه لیزک . کفچه لیزه . چمچه لیسک ، و آن بچه غوک باشد. (یادداشت مرحوم دهخدا). || (ص ) بسیاردرآینده در کارها و زیارت کننده ٔ ملوک و سلاطین ، و از آن جمله است که گویند: الاطفال دعامیص الجنة؛ یعنی در بهشت سیاحت می کنند و از داخل شدن در هیچ خانه ای منع نمیشوند. ج ، دَعامِص ، دَعامیص . (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). || ابتدای آفرینش انسان در حالی که او تا چهل روز علقه ای در شکم مادرش است ، سپس خلقت او تغییر کند و بصورت کرم درآید تا ماه سوم ، آنگاه «سلیلة» خواهد شد. (از ذیل اقرب الموارد از تاج ). || (اِخ ) مردی بود بسیار زناکننده که او را خدای تعالی بصورت دعموص مسخ کرد. (منتهی الارب ).