دلمک

دلمک . [ دُ م َ ] (اِ) جانوری است شبیه به عنکبوت ، گویند زهر او آدمی را هلاک کند و به عربی رتیلا خوانند. (برهان ). جانوری است که چون به بدن آدمی رسد ریش کند و آنرا به عربی رتیلا گویند، و این مخفف دیلمک است . (از انجمن آرا) (از آنندراج ). رتیلا که جانوری است شبیه به عنکبوت بزرگ و گزیدگی آن گاه مورث کسالتی می گردد که شخص گزیده شده در حالت اغما و چرت می افتد و یا مورث مالیخولیایی می شود که بسیار عسیرالعلاج است ولی این عوارض بندرت اتفاق می افتد. (ناظم الاطباء). در تداول امروز خراسان ، نوعی رتیل را گویند که بدن او سیاه است و زهری کشنده دارد. (یادداشت محمد پروین گنابادی ) :
دلمکی می کند هزار بچه
مرد را هست بی شمار بچه .

آذری (از آنندراج ).