دل گرفتن

دل گرفتن . [ دِ گ ِ رِ ت َ ] (مص مرکب ) غمگین شدن . غمگین و ملول گشتن . مغموم و مهموم شدن . محزون و اندوهناک شدن . دلتنگ شدن . متأثر و ناراحت و اندوهگین گشتن بر اثر غربت و درد وطن یا فراق عزیزان و نظایر آن . و نیز متأثر شدن از حرف زننده ٔ کسی . (از فرهنگ لغات عامیانه ): دلم گرفته است ؛ محزونم . اندوهناکم :
مرا دل گرفت از چنین آشنایان
به جایی روم کآشنایی نبینم .

خاقانی .

ای غم از صحبت دیرین توام دل بگرفت
هیچت افتد که خدا را ز سرم برخیزی .

سعدی .

دلم از صبحت شیراز بکلی بگرفت
وقت آن است که پرسی خبر از بغدادم .

سعدی .

از قیل و قال مدرسه حالی دلم گرفت
یک چند نیز خدمت معشوق و می کنم .

حافظ (دیوان چ قزوینی ص 241).

غنی به ترک محبت بسی پشیمانم
ز زلف یار گرفتم دل و شدم دلگیر.

غنی (از آنندراج ).

رجوع به گرفتن دل در ردیف خود و ذیل گرفتن شود. || جری و شجاع شدن . (یادداشت مرحوم دهخدا). دلیر گشتن . دل یافتن . دل پیداکردن . جرأت یافتن :
به پیروزی ساوه شاه اندرون
گرفته دل و مست گشته به خون .

فردوسی .

ازآن دل گرفتند ایرانیان
ببستند ازبهر کینه میان .

فردوسی .

چنین دل گرفتید ازین یک سوار
که نزد شما یافت او زینهار.

فردوسی .

|| رغبت کردن . (غیاث ). || بی میل شدن . زده شدن دل . دل زده شدن :
گهی گویی که حلوا دود گیرد
دل از حلوای شیرین زود گیرد.

نظامی .

|| دردمند و بیمار شدن . || قی کردن . (ناظم الاطباء). || تخمه .رودل پیداکردن : طساء دل گرفتن از روغن و چربش . (از منتهی الارب ).