ترجمه مقاله

دهدهی

لغت‌نامه دهخدا

دهدهی . [ دَ دَ ] (ص نسبی ) به معنی ده ده باشد که طلا و زر خالص و بی عیب تمام عیار است . (برهان ) (از ناظم الاطباء). زر خالص و سره که از ده حصه ٔ آن ده حصه طلاست . زر بیست و چهار عیار. (از یادداشت مؤلف ). زر خالص . (شرفنامه ٔ منیری ) (از انجمن آرا). سره وخالص و کامل عیار. زر رایج و کامل عیاری که در آتش نهند مطلق از آن سوخته نشود و کم نگردد و در هندی پاره بانی گویند. (از غیاث ) (از آنندراج ) :
بر سر هر نرگسی ماهی تمام
شش ستاره بر کران هر مهی
یا چو سیم اندوده شش ماه بدیع
حلقه حلقه گرد زرّ دهدهی .

منوچهری .


دهدهی باشد زرّ سخنم گرچه مرا
چون نجیبان دگر جامه به زر معلم نیست .

خاقانی .


این می و جام بین به هم گویی دست شعبده
کرده ز سیم دهدهی صره ٔ زرّ شش سری .

خاقانی .


با من است اینکه در سخن سنجی
دهدهی زر دهم نه ده پنجی .

نظامی .


همه راه او خود پر از گنج بود
زر دهدهی سیم ده پنج بود.

نظامی .


تا دهدهی و غرایبت هست
ده پنج زنی رها کن از دست .

نظامی .


خود زر دهدهی به چنگ آمد
در ز دریا گهر ز سنگ آمد.

نظامی .


پس ز ده یار مبشر آمدی
همچون زرّ دهدهی خالص شدی .

مولوی .


عرصه ای کش خاک زرّ دهدهی است
زر به هدیه بردن آنجا ابلهی است .

مولوی .


|| (اصطلاح ریاضی ) اعشاری . کسر اعشاری . که ده برابر بزرگتر و کوچکتر شود. رقمی که ده ده بزرگ یا کوچک گردد.(یادداشت مؤلف ).
ترجمه مقاله