دگرگونه شدن
لغت‌نامه دهخدا
دگرگونه شدن . [ دِ گ َ گو ن َ / ن ِ ش ُ دَ ] (مص مرکب ) متغیر شدن . منقلب شدن . عوض شدن . تغییر کردن :
به فر جهاندار کسری سپهر
دگرگونه تر شد به آئین و مهر.
شه بربرستان بیاراست جنگ
زمانه دگرگونه تر شد برنگ .
چو بگرفت جای خرد آرزوی
دگرگونه تر شد به آئین و خوی .
|| نامساعد شدن و تغییر یافتن ، چون : دگرگون شدن روزگار و چرخ و کار و داوری و جهان و غیره :
چو بگذشت بر ناز یکچند گاه
دگرگونه شد کار بر تاج شاه .
به مادر چنین گفت کای هوشیار
به ما بر دگرگونه شد روزگار.
دگرگونه شد چرخ گردون بچهر
از آزادگان پاک ببْرید مهر.
چو اسکندر آمد به اسکندری
جهان را دگرگونه شد داوری .
سپه سازی و سازجنگ آوری
که اکنون دگرگونه شد داوری .
جهان را دگرگونه شد کار و بارش
بر او مهربان گشت صورت نگارش .
طبع هوا بگشت و دگرگونه شد جهان
حال زمین دگر شد از گشت آسمان .
چو تاریخ پنجه درآمد بسال
دگرگونه شد بر شتابنده حال .
و رجوع به دگرگونه و دگرگونه گشتن شود.
به فر جهاندار کسری سپهر
دگرگونه تر شد به آئین و مهر.
فردوسی .
شه بربرستان بیاراست جنگ
زمانه دگرگونه تر شد برنگ .
فردوسی .
چو بگرفت جای خرد آرزوی
دگرگونه تر شد به آئین و خوی .
فردوسی .
|| نامساعد شدن و تغییر یافتن ، چون : دگرگون شدن روزگار و چرخ و کار و داوری و جهان و غیره :
چو بگذشت بر ناز یکچند گاه
دگرگونه شد کار بر تاج شاه .
(از ملحقات شاهنامه ).
به مادر چنین گفت کای هوشیار
به ما بر دگرگونه شد روزگار.
فردوسی .
دگرگونه شد چرخ گردون بچهر
از آزادگان پاک ببْرید مهر.
فردوسی .
چو اسکندر آمد به اسکندری
جهان را دگرگونه شد داوری .
فردوسی .
سپه سازی و سازجنگ آوری
که اکنون دگرگونه شد داوری .
فردوسی .
جهان را دگرگونه شد کار و بارش
بر او مهربان گشت صورت نگارش .
ناصرخسرو.
طبع هوا بگشت و دگرگونه شد جهان
حال زمین دگر شد از گشت آسمان .
مسعودسعد (از آنندراج ).
چو تاریخ پنجه درآمد بسال
دگرگونه شد بر شتابنده حال .
نظامی .
و رجوع به دگرگونه و دگرگونه گشتن شود.
