دیسقوریدوس

دیسقوریدوس . (اِخ ) پدانیوس . دیوسکوریدس . طبیب یونانی که در قرن اول میلادی بوده و تألیفات چنددر ادویه ٔ نباتی دارد. (از ناظم الاطباء). در مآخذ اسلامی دیسقوریدوس یا دیاسقوریدوس یا ذیاسقوریذوس طبیب و گیاهشناس و داروشناس معروف یونانی است و ابن الندیم وی را از مفسرین کتب بقراط میداند و در قرن اول بعد از میلاد در دوره ٔ کلاودیوس و نرون متولد در عین زرنی - (کیلیکیا) شد وی مؤلف دائرة المعارف گونه ای است در ادویه ٔ مفرده که جالینوس آن را کاملترین کتاب در این رشته دانسته است این کتاب اساس داروشناسی علمای اسلامی بوده است و در مآخذ اسلاسی بنامهای ، هیولی علاج الطب ، کتاب الادویة المفردة و کتاب الحشائش و النباتات خوانده شده است . اصطفن بن باسیل آن را به عربی ترجمه کرده و این ترجمه را حنین بن اسحاق تصحیح نموده است . (دائرة المعارف فارسی ). ابن الندیم در الفهرست نویسد:و او ملقب به سائح فی البلاد است و یحیی النحوی در کتاب تاریخ خود او را مدح کند و گوید صاحب نفس زکیه ومقتبس علوم ادویه ٔ مفرد از دشتها و جزائر و بحار و مصور آنهاست و منافع آن ادویه را برشمرده است و از اوست کتاب الحشائش در پنج مقاله و به آن دو مقاله در دواب و سموم اضافه کرده است و بعضی گویند این دو مقاله ازو نیست و آن را حنین به عربی نقل کرده است - انتهی . و ابن جلجل گوید کتاب او را در نیمه ٔ قرن نهم میلادی بعهد متوکل علی اﷲ عباسی ترجمه کرده اند. (یادداشت مرحوم دهخدا). رجوع به تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی صفا ص 115 و الجماهر بیرونی و هرمزدنامه ٔ پورداودص 928 و مفردات ابن البیطار و تاریخ الحکماء القفطی ص 7 و 64 و کشف الظنون و گیاهشناسی گل گلاب ص 193 شود.