دیلمان

دیلمان . [ دَ ل َ ] (اِخ ) حدود العالم چنین نویسد: ناحیتی بسیار است . با زبانها و صورتهای مختلف که بناحیت دیالم باز [ خوانند ] مشرق این ناحیت خراسان است و جنوبش شهرهای جبال است و مغربش حدود آذربایجان است و شمالش دریای خزران است . (حدود العالم ). بمعنی دیلم است که شهر باشد از گیلان . (برهان ). نام شهری است از گیلان که موی مردم آنجا مجعد باشد و اکثر و اغلب حربه ٔ ایشان زوبین بود. (فرهنگ جهانگیری ) :
سپاهی بیامد ز هر کشوری
ز گیلان واز دیلمان لشکری .

فردوسی .

رجوع به دیلم و نیز رجوع به تاریخ سیستان ص 223، 224، نزهةالقلوب ص 162، قاموس الاعلام ، تاریخ رشیدی ص 164، عیون الانباء ص 17 ج 2، مازندران و استرآباد رابینو، تاریخ بخارای نرشخی ص 116 تاریخ ایران باستان ص 1492، 1491 ج 2 شود. || ج ِ دیلم به معنی فردی از قوم دیلم . سپاهیان اهل دیلم :
چو دیلمان زره پوش شاه و ترکانش
به تیر و زوبین بر پیل ساخته خنگال
درست گویی شیران آهنین چرمند
همی جهانند از پنجه ٔ آهنین چنگال .

عسجدی .

قریب سی سپر بزر وسیم دیلمان و سپرکشان در پیش او [ حاجب غازی ] می کشیدند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 133). دیلمان و همه ٔ بزرگان درگاه و ولایت داران و حجاب با کلاههای دوشاخ و کمر زر بودند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 290). از سرهنگان و دیلمان و دیگر اصناف که با وی نامزد بودند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 272).
چو باد یافته از دست دیلمان زوبین .

مسعودسعد.