ترجمه مقاله

ذوالیمینین

لغت‌نامه دهخدا

ذوالیمینین . [ ذُل ْ ی َ ن َ ] (ع اِ مرکب ) هر کوکبی که اندر وتد وسط السماء باشد و شعاع تسدیس او و تربیعش هر دو زبر زمین اوفتد او را [ با ] دو دست راست خوانند و غلبه او را باشد، و آن کوکب که به وتد وسط السماء باشدو تسدیسش و تربیعش هر دو زیر زمین بود او را [ با ]دو دست چپ خوانند و گفتند که سبب لقب کردن طاهر بوشنجه را ذوالیمینین آن بود که دلیلش دو دست راست اوفتاده بود، پس او را حکم کردند بغلبه و نیز دیگر سببهاگفتند اندر این لقب طاهر. التفهیم چ همائی ص 489 و 490 و 491. و بعضی گفته اند، ذوالیمینین ، بودن کوکب است در خانه ٔ دهم که مطرح شعاع هر دو تربیع آن فوق الارض باشد. و همائی در تعلیقات خود بر التفهیم گوید: در بیشتر کتب نجومی [ بجای ذوالیمینین و ذوالیسارین ]تیامن و تیاسر گویند صاحب کفایة التعلیم گوید: تیامن اصطلاح منجمان آن است که چون کوکبی در وتد عاشر باشد مطرح شعاع هر دو تسدیس و هر دو تربیع وی زَوَ رِ زمین باشد و آن دلیل بر قوت و سعادت بزرگ است و آن کواکب را ذوالیمینین خوانند. اما تیاسر آن است که چون کوکبی دروتد رابع باشد مطرح شعاع هر دوتسدیس و هر دوتربیع وی زیر زمین باشد و آن دلیل ضعف و نحوست قویست و آن کوکب را ذوالیسارین خوانند. و ذوالیمینین همیشه غالب باشد و ذوالیسارین همیشه مغلوب بدان سبب که قوت ذوالیمینین بمنزلت قوت آن کس است که هر دو دست او قوت دست راست دارد و ضعف ذوالیسارین بمنزلت ضعف آن کس است که هر دو دست او ضعف دست چپ دارد - انتهی .
ترجمه مقاله