ذوفضل

ذوفضل . [ ف َ ] (ع ص مرکب ) خداوند فضل . خداوند بخشایش : ولکن اﷲ ذوفضل علی العالمین . (قرآن 2 / 251). در ترجمه ٔ آن ابوالفتوح رازی آرد: ولکن خدای خداوند فضل است بر جهانیان و در تفسیر آن گوید: و خدای عز و جل خداوند فضل و کرم رحمت است بر جهانیان آنانکه مستحق اند و آنانکه مستحق نه اند از آنجا که رحمت او واسع است بر مؤمن و کافر و برّ و فاجر (تفسیر ابوالفتوح ج 1 ص 434) و باز در سوره ٔ آل عمران آیه 152 آمده است : واﷲ ذوفضل علی المؤمنین ، و خدای خداوند بخشایش است بر مؤمنان . (تفسیر ابوالفتوح ج 1 ص 665) و در تفسیر آن گوید: و خدای تعالی خداوند فضل و احسان است بر مؤمنان . (ص 668) و در همان سوره ضمن آیه ٔ 174 آمده است : واﷲ ذوفضل عظیم . و خدای خداوند بخشایش تمام است . (تفسیر ابوالفتوح ص 680) و در صفحه ٔ 691 در تفسیر آن گوید: و خدای جل جلاله خداوند فضل و نعمت بزرگ است . همچنان که ملاحظه شد در سه جای قرآن کریم «ذوفضل » و در چهار موضع «لذوفضل » آمده که اینک آیات آنها را ذیلا می آوریم . اِن ّ اﷲ لذو فضل َ علی الناس و لکن ّ اکثرالناس لایشکرون . (قرآن 2 / 243). و در سوره ٔ یونس ضمن آیه ٔ 60 نیز همین عبارت آمده است : بدرستی که هر آینه خداوند فضل است بر مردمان ولیکن بیشتر ایشان شکر نمیگذارند. (تفسیر ابوالفتوح ج 3 ص 430). و در تفسیر آن گوید: خدای خداوند فضل و افضال و نعمت است و آنچه بر ایشان آمد از وبال عقوبت هم از فعل ایشان است و از کردار ایشان ولیکن بیشتر مردمان این ندانند از آنجا که اندیشه نکرده باشند و شکر نعمت او نکنند (ج 3 ص 2). و در سوره ٔ النمل آیه ٔ 73 آمده است : و ان ربک لذو فضل علی الناس و لکن اکثرهم لایشکرون . ترجمه ٔ آن چنین است ؛ و بتحقیق پروردگار تو هر آینه صاحب بخشش است بر مردم ولیکن بیشتر آنها شکر نمیگذارند. (تفسیر ابوالفتوح ج 4 ص 169). و در تفسیر آن گوید: و خدای تو ای محمد خداوند فضل و رحمت است بر مردمان ولیکن بیشترینه ٔ ایشان شکر نمی گذارند. (ایضاً ص 174). و در سوره ٔ المؤمن آیه ٔ 61 آمده است ؛ان اﷲ لذو فضل علی الناس و لکن اکثر الناس لایشکرون ؛ بدرستی که خدا هر آینه صاحب افزونی است بر مردم ولیکن بیشتر مردم شکر نمیکنند. (ابوالفتوح ج 4 ص 525) و در صفحه ٔ 529 تفسیر آنرا بدینسان گوید: خدای تعالی خداوند فضل و احسان و نعمت است بر مردمان ولیکن بیشترمردمان شکر نعمت او نمیکنند. و در سوره ٔ هود آیه ٔ 3ذی فضل آمده است : و یؤت ِ کل ذی فضل ِ فَضلَه . و بدهدهر صاحب افزونی را افزونیش (تفسیر ابوالفتوح ج 3 ص 54). و در تفسیر آن گوید: و بدهد هر خداوند فضلی را فضلش یعنی هر نفسی را جزایش محتمل است نعمت و رزق دنیا را و جزا و ثواب قیامت را، اول بروفق مصلحت و حکمت و دوم بر حسب استحقاق و معدلت . (همان کتاب ص 56).