راولین سن

راولین سن . [ س ُ ] (اِخ ) (1810-1895م .) یکی از چهار عالم آسورشناس انجمن آسیایی پادشاهی لندن . وی از صاحب منصبان انگلیسی در خدمت دولت ایران بود و نمیدانست که اروپا در خواندن خطوط قدیم تا چه اندازه ترقی کرده ، درسال 1835م . بخواندن خطوط میخی پرداخت و با اینکه ازکتیبه های دیگر شروع کرد به نتایجی رسید که «گروت فید» رسیده بود. بهره مندی راولین سن اهمیت بسیار داشت چه ، ثابت کرد که زحمات گروت فید به نتیجه رسیده و حدس های او درست است . از کشفیات بزرگ او کتیبه ٔ بیستون (داریوش اول ) است که به سه زبان نوشته شده : 1- پارسی قدیم . 2- عیلامی . 3- آسوری . راولین سن با مخارج بسیار ومخاطره ٔ جانی موفق شد از این کتیبه که در بلندی صدپا از زمین است ، سوادی بردارد. بعد بواسطه ٔ خواندن پنجاه اسم که در کتیبه ذکر شده توانستند در چگونگی تتبعات علماء قبل تحقیق کنند و بر اثر این تحقیقات تردیدی نماند در اینکه الفبای زبان پارسی قدیم معلوم گشته و چهارصد کلمه از این زبان بدست آمده است . پس از آن موافق این کتیبه و لغات آن ، صرف و نحو زبان مزبور را نوشته فرهنگی نیز ترتیب دادند. راولین سن سپس از راه خط میخی پارسی بخط میخی دوم پرداخت و معلوم کرد که این خط هجاییست یعنی هر علامت نماینده ٔ یک هجاست و در سال 1855 کاملاً معلوم و محقق شد که این زبان عیلامی یا شوشی است . بعد بخط سوم پرداختند تا در نتیجه ٔ زحمات و تحقیقات زیاد ثابت شد که خط سوم کتیبه های هخامنشی همان خط آسور و بابلی است و دیگر شکی نماند که شاهان هخامنشی بعد از زبان پارسی قدیم و عیلامی زبان و خط آسور و بابلی را که خط نخستین مردم متمدن آسیای پیشین بود استعمال کرده اند. (از ایران باستان ج 1 ص 47). و رجوع به مزدیسنا ص 155 و 202، ایران در زمان ساسانیان ص 255، فرهنگ ایران باستان ص 289، تاریخ کرد ص 38، سبک شناسی ج 3 ص 347، احوال و اشعار رودکی ج 1ص 173 و فهرست ایران باستان (سری کتابهای جیبی ج آخر) شود.