ترجمه مقاله

سالیان

لغت‌نامه دهخدا

سالیان . (اِ) دو کلمه ٔ سال و ماه بر خلاف قیاس به «یان » جمع بسته شوند. (حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین ). بمعنی سالهاست که جمع سال باشد. (برهان ) (آنندراج ). جمع سالی یعنی چیزی که سال از آن قرار گرفته باشد. (شرفنامه ٔ منیری ). و آن وقت و زمانه است پس سالیان بمعنی ازمنه و اوقات باشد. (غیاث ) :
بگذرد سالیان که برناید
روزی از مطبخش همی خنجیر.

خسروی .


چو چندی برآمد همی سالیان
سر سرو بگذشت از آسمان .

دقیقی .


جهانداربرنا ز گیتی برفت
برو سالیان بر گذشته دو هفت .

فردوسی (شاهنامه ، ج 4 ص 1805).


به آخر ترا رفتن آید بدان
اگر چند ایدر بوی سالیان .

فردوسی .


گذشته بر او سالیان دو هزار
گر ایدونکه برتر نیاید شمار.

فردوسی .


ز مردی آنچه تو کردی همی به اندک سال
بسالیان فراوان نکرد رستم زر.

فرخی (از آنندراج ).


بود سالیان هفتصد هشتصد
که تا اوست محبوس درمنظری .

منوچهری .


سستی کنی و باده خوری سال و سالیان
شکرگزی و نوش مزی شاد و شادخوار.

منوچهری .


هر چیزی که خواهند بر یک اندر کنند هر چند سالیان برآید. (تاریخ سیستان ).
تو سالیانها خفتی و آنکه برتو شمرد
دم شمردن تو یک نفس زدن نغنود.

ناصرخسرو


چه گویی که فرساید این چرخ گردون
چو بیحد و مر بشمرد سالیان را.

ناصرخسرو.


قوت روزم غمی است سال آورد
که نخواهد بسالیان برخاست .

خاقانی .


از دانه ٔ دل ز کشت شادی
یک خوشه بسالیان نشانیم .

خاقانی .


چنان زی کز آن زیستن سالیان
ترا سود و کس را نباشد زیان .

نظامی .


که به اندک تغیر حال از مخدوم قدیم برگردد و حقوق نعمت سالیانی درنوردد. (گلستان ).
حق سالیانش فرامش مکن .

سعدی (بوستان ).


|| سال واحد. (برهان ) (شرفنامه ٔ منیری ). مدت یکسال . یکسال . || همه روزه . (برهان ).
ترجمه مقاله