ترجمه مقاله

شاد قباد

لغت‌نامه دهخدا

شاد قباد. [ ق ُ ] (اِخ ) کوره ای است از کوره های قباد پادشاه که بجانب مشرق بغداد بوده و مشتمل بوده بر بلاد متعدده ٔ ثمانیه و اسامی بعضی در معجم به تعریب آمده از جمله رست قباد و جلولا و سلسل و مهدوه (مهروذ) و برازالبرور (برازالروز) و البرنجن (بند نیجین ) و الرستاقین و در روایت ،فیروز شاپور اینهااند مؤلف نافهمیده رونویسی نموده . (انجمن آرای ناصری ). یکی از استانهای دوازده گانه ٔ اقلیم عراق است : ابن خرداد به وقدامه که در قرن هشتم از اقلیم عراق سخن رانده اند گویند این اقلیم دوازده ولایت دارد و هر یک را استان گویند... این دوازده استان ازحیث نهرهایی که آنها را مشروب میکردند و منابعآن نهرها به سه گروه قسمت میشدند. گروه اول مرکب ازچهار استان در ساحل خاوری دجله که هم از آن شط و هم از رود تامرا مشروب میگردیدند، به این ترتیب :...سوم استان شادقباد مشتمل بر طسوج جلولا و طسوج بند نیجین و طسوج برازالروز و طسوج دسکره و چهار طسوج دیگر جمعاً دارای هشت طسوج ... قدامه استان شادقباد را استان بغداد نامیده و اسم خسرو شادهرمز را بر طسوج جلولا وهفت طسوج مجاور آن نهاده است . (سرزمین های خلافت شرقی ص 87). و یاقوت ذیل شاذقباد آن را چنین وصف کرده است ؛ کوره ای است در مشرق بغداد مشتمل بر طساسیج هشت گانه ٔ رستقباد و مهروذ و سلسل و جلولاء و بندنیجین و برازالروز و دسکره و رستاقین و بنابر روایتی دیگر شاذقباد همان است که به استان عالی معروف است و آن را طساسیج چهارگانه است که عبارتند از ابنار وهیت و طسوج العانات و طسوج قطربل و طسوج مسکن . (معجم البلدان ).
ترجمه مقاله