شاکر
لغت‌نامه دهخدا
شاکر. [ ک ِ ] (ع ص ) سپاس دارنده . سپاسگزار. شکرکننده . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (برهان قاطع) (فرهنگ نظام ) (ناظم الاطباء). سپاسدار. (دهار). مقابل کفور. ج ، شُکَّر. (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). نیکی شناس . آنکه در مقابل احسان دیگری ثنا گوید :
شاکر نعمت نبودم یافتی
تا زمانه زد مرا ناگاه کوست .
ایشان ایمن وشاکر بازگشتند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 248). ذاکر وشاکر باشد ببر رب علیم . (از تاریخ بیهقی چ ادیب ص 389).
نعمت بسیار داری شکر از آن بسیارتر
نمعت افزونتر شود آن را که او شاکر بود.
و آنگهی گویی من از شاه جهان شاکر نیم
گرنه نیک آید از این شه ، رخت رو بربند هین .
حاجیان آمدند با تعظیم
شاکراز رحمت خدای رحیم .
شاکر انعام حق باش ای سنایی روز و شب
تا چو بی شکران نگویندت فهم لایشکرون .
زانهمه ریزه خوران یک کس نیست
شاکر جود فراوان اسد.
شاکرم از عزلتی که فاقه و فقرست
فارغم از دولتی که نعمت و نازست .
زنده کردم سخن ار شاکرمن شد چه عجب
که ز عازر صفت شکر مسیحا شنوند.
شاکر نعمت به هر طریق که بودیم
داعی دولت به هر مقام که هستیم .
عهد بشکستی و من بر سر پیمان بودم
شاکر نعمت و پرورده ٔ احسان بودم .
همچنین در زمره ٔ توانگران شاکرند و کفور. (گلستان سعدی ).
حافظ ار سیم و زرت نیست چه شد شاکر باش
چه به از دولت لطف سخن و طبع سلیم .
|| شاکد. (اقرب الموارد). رجوع به شاکد شود. || (اِخ ) نامی است از نامهای باری تعالی ومعنی آن پاداش دهنده ٔ بندگان بر اعمال ایشان ، یا بر عمل قلیل جزای جزیل دهنده . (منتهی الارب ).
- شاکِرُ لِِنعمَتِه ؛ (الَ ...) (بمعنی سپاسدارنده ٔ نعم الهی ). یکی از القاب ولیعهد حکم المستنصرباﷲ است و در یکی از نصوص قرطبه بسال 358 هَ . ق . ثبت گردیده است . (از الالقاب الاسلامیة).
- || مؤلف القاب الاسلامیة گوید لقب نورالدین باشد در نصی که در مسجد اقصی «بیت المقدس » بتاریخ 564 هَ . ق . ثبت گردیده . ولی معلوم نیست که منظور مؤلف کدام نورالدین باشد و لقب مزبور بحکام و فرمانروایانی داده میشد که پرهیزگار و با تقوی بوده اند و در حقیقت اینگونه القاب چون : «العبد الفقیرالی رحمة اﷲ و الخاضع لهیبته و الشاکر لنعمته » اشاره به خشوع فرمانروا در برابر قدرت خدای تعالی باشد. (از القاب الاسلامیه حسن پاشا ص 351).
شاکر نعمت نبودم یافتی
تا زمانه زد مرا ناگاه کوست .
بوشعیب (از لغت فرس اسدی ).
ایشان ایمن وشاکر بازگشتند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 248). ذاکر وشاکر باشد ببر رب علیم . (از تاریخ بیهقی چ ادیب ص 389).
نعمت بسیار داری شکر از آن بسیارتر
نمعت افزونتر شود آن را که او شاکر بود.
منوچهری .
و آنگهی گویی من از شاه جهان شاکر نیم
گرنه نیک آید از این شه ، رخت رو بربند هین .
منوچهری .
حاجیان آمدند با تعظیم
شاکراز رحمت خدای رحیم .
ناصرخسرو.
شاکر انعام حق باش ای سنایی روز و شب
تا چو بی شکران نگویندت فهم لایشکرون .
سنایی .
زانهمه ریزه خوران یک کس نیست
شاکر جود فراوان اسد.
خاقانی .
شاکرم از عزلتی که فاقه و فقرست
فارغم از دولتی که نعمت و نازست .
خاقانی .
زنده کردم سخن ار شاکرمن شد چه عجب
که ز عازر صفت شکر مسیحا شنوند.
خاقانی .
شاکر نعمت به هر طریق که بودیم
داعی دولت به هر مقام که هستیم .
سعدی .
عهد بشکستی و من بر سر پیمان بودم
شاکر نعمت و پرورده ٔ احسان بودم .
سعدی .
همچنین در زمره ٔ توانگران شاکرند و کفور. (گلستان سعدی ).
حافظ ار سیم و زرت نیست چه شد شاکر باش
چه به از دولت لطف سخن و طبع سلیم .
حافظ.
|| شاکد. (اقرب الموارد). رجوع به شاکد شود. || (اِخ ) نامی است از نامهای باری تعالی ومعنی آن پاداش دهنده ٔ بندگان بر اعمال ایشان ، یا بر عمل قلیل جزای جزیل دهنده . (منتهی الارب ).
- شاکِرُ لِِنعمَتِه ؛ (الَ ...) (بمعنی سپاسدارنده ٔ نعم الهی ). یکی از القاب ولیعهد حکم المستنصرباﷲ است و در یکی از نصوص قرطبه بسال 358 هَ . ق . ثبت گردیده است . (از الالقاب الاسلامیة).
- || مؤلف القاب الاسلامیة گوید لقب نورالدین باشد در نصی که در مسجد اقصی «بیت المقدس » بتاریخ 564 هَ . ق . ثبت گردیده . ولی معلوم نیست که منظور مؤلف کدام نورالدین باشد و لقب مزبور بحکام و فرمانروایانی داده میشد که پرهیزگار و با تقوی بوده اند و در حقیقت اینگونه القاب چون : «العبد الفقیرالی رحمة اﷲ و الخاضع لهیبته و الشاکر لنعمته » اشاره به خشوع فرمانروا در برابر قدرت خدای تعالی باشد. (از القاب الاسلامیه حسن پاشا ص 351).
