شباط

شباط. [ ش ُ ] (اِ) به لغت رومی ماه آخر زمستان است . (برهان قاطع). یکی از ماههای سریانی است که میان ماه کانون الثانی و آذار قرار دارد. (از متن اللغة). ماهی است از سال رومی و آن ماه آخر زمستان است . (منتهی الارب ). مشهور در شباط شین معجمه است و جوهری در صحاح آورده که سین مهمله است و شاید که اصل آن شین معجمه و معرب آن سین مهمله باشد. در اصل سریانی این کلمه شباط با شین بوده و در عربی با شین و سین هر دو استعمال شده است . (فرهنگ نظام ). تمام دوازده ماه سال رومی در این شعر جمع است :
دو تشرین و دو کانون و پس آنگه
شباط و آذر و نیسان ایار است
حزیران و تموز و آب و ایلول
نگهدارش که از من یادگار است .

(نصاب الصبیان ).

ماه ششم از سال سریانی و آن ماه سیم زمستان است . مطابق اسفندارمذ فارسی و حوت عرب و سیزدهم فوریه رومی .از دهم بهمن است تا دهم اسفند و میان کانون دوم و آذار و تقریباً مطابق با «مَزعَزن َ» ایران باستان . (یادداشت مؤلف ). پنجمین ماه سال سریانی . این نام از اسم یازدهمین سال یهودیان ، شُباط که تقریباً بر آن منطبق است اخذ شده . این ماه از 31 ژانویه ٔ تقویم رومی شروع شود و 28 روز دارد و در هر چهار سال یک روز کبیسه بدین روزها افزوده شود و با فوریه ٔ فرنگی نیز منطبق گردد. (حاشیه ٔ برهان چ معین ). نام یکی ازماههای رومی است و آن را اشباط و سباط به اعتبار فراوانی باران گویند. این نام را در لاتین «فرواریوس » گویند، به معنی پاکیزگی نسبت به عید تطهیر که در روز 15 آن ماه است . روزهای ماه شباط 28 روز است و در سنه ٔ کبیسه یک روز بر آن اضافه شود و 29 روز گردد. (از دائرةالمعارف بستانی ).